COVID-19 và nguy cơ lao động trẻ em tăng cao

Báo cáo mới đây "COVID-19 và lao động trẻ em: Giai đoạn khủng hoảng - giai đoạn để hành động" của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) và Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) cho thấy đại dịch COVID-19 có thể khiến lao động trẻ em gia tăng.

Tại Việt Nam, vào tháng 4 năm nay, ILO ước tính từ 4,6 đến 10,3 triệu người lao động có thể bị ảnh hưởng bởi đại dịch. UNICEF quan ngại rằng ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy nhiều trẻ em đã không đi học lại khi các trường mở cửa trở lại vào tháng 5 vừa qua. 

Theo ước tính, có hơn một triệu trẻ em từ 5-17 tuổi đang tham gia lao động tại Việt Nam, hơn một nửa trong số đó đang làm những công việc lao động nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm. Khi đại dịch ảnh hưởng đến thu nhập của gia đình, trẻ em thậm chí còn có nguy cơ phải làm việc nhiều giờ hơn hoặc trong điều kiện tồi tệ hơn.

TS. Chang-Hee Lee, Giám đốc ILO Việt Nam, cho biết: "Cần hành động ngay lập tức để bảo vệ trẻ em khỏi lao động trẻ em và duy trì các nỗ lực quốc gia nhằm ngăn chặn và xóa bỏ lao động trẻ em".

Theo đó, an sinh xã hội có vai trò quan trọng trong thời kỳ khủng hoảng vì chính hệ thống này cung cấp hỗ trợ cho những nhóm dễ bị tổn thương nhất.

Báo cáo chung của ILO và UNICEF đã đề cập các yếu tố góp phần dẫn đến gia tăng lao động trẻ em. Các nhóm dân số dễ bị tổn thương như người lao động trong nền kinh tế phi chính thức và lao động nhập cư sẽ phải hứng chịu nhiều nhất từ suy thoái kinh tế, phi chính thức hóa, gia tăng thất nghiệp, giảm mức sống nói chung, ảnh hưởng liên quan đến sức khỏe và thiếu thốn về bảo trợ xã hội. 

COVID-19 có thể khiến nghèo đói gia tăng, từ đó cũng sẽ dẫn tới gia tăng lao động trẻ em vì các hộ gia đình phải sử dụng mọi phương cách có thể để tồn tại. Nghiên cứu tại một số quốc gia cho thấy khi nghèo đói tăng 1 điểm phần trăm thì lao động trẻ em sẽ tăng theo ít nhất 0,7 điểm phần trăm.

Bà Rana Flowers, Trưởng Đại diện UNICEF cho biết: "Khi đến thăm các trường học, đặc biệt là ở nông thôn, tôi nhận thấy có một số trẻ em không trở lại trường. Các em chỉ khoảng 9 - 10 tuổi nhưng đã phải làm việc cả ngày. Điều này rất nguy hại và làm cho các em dễ bị tổn thương hơn, có nhiều nguy cơ hơn, kể cả bị buôn bán. UNICEF tin rằng hành động hiệu quả để chống lại lao động trẻ em trong bối cảnh hiện tại đòi hỏi trẻ em ở các gia đình nghèo phải được đặt vào trung tâm của các kế hoạch bảo trợ xã hội ứng phó và hồi phục COVID-19, và bảo vệ trẻ em cần được ưu tiên, chính quyền địa phương cần tìm cách đưa các em trở lại trường".

Trong những năm vừa qua, công cuộc đấu tranh phòng chống lao động trẻ em đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể. Tuy nhiên, cần phải thực hiện nhiều hoạt động hơn nữa để đạt được Mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên Hợp Quốc về xóa bỏ lao động trẻ em vào năm 2025.