Ngành Tài chính đẩy mạnh ứng dụng AI, trợ lý ảo

Thông tin trên được Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đưa ra trong buổi làm việc với FPT về khả năng ứng dụng CNTT và chuyển đổi số (CĐS) với ngành Tài chính diễn ra mới đây.

Ứng dụng AI trong một số hoạt động ngành Tài chính

Theo thông tin từ Cổng thông tin điện tử Bộ Tài chính, trong những năm qua, thực hiện chủ trương của Đảng và Chính phủ về đẩy mạnh phát triển Chính phủ điện tử (CPĐT), nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước, phục vụ người dân và doanh nghiệp (DN), thực hiện công khai, minh bạch hoạt động của các cơ quan nhà nước trên môi trường mạng, để đảm bảo các mục tiêu của Chính phủ.

Việc triển khai ứng dụng CNTT trong ngành Tài chính đã tập trung vào mục tiêu cung cấp dịch vụ công trực tuyến cho người dân và DN trên cơ sở chuẩn hóa thủ tục hành chính, ứng dụng CNTT trong cải cách hành chính (CCHC); Áp dụng nhiều hình thức hỗ trợ dịch vụ qua các thiết bị công nghệ tích hợp; Xây dựng hệ thống thông tin phục vụ chỉ đạo, điều hành cho lãnh đạo; cung cấp thông tin đa chiều, hỗ trợ phân tích, thống kê, dự báo: Xây dựng các kho dữ liệu chuẩn theo công nghệ hiện đại; Hệ thống thông tin quản lý Ngân sách và Kho bạc tích hợp (TABMIS), Quản lý thuế tập trung (TMS), Hệ thống tự động hóa thủ tục Hải quan và Hải quan một cửa Quốc gia (VNACCS/VCIS); Hệ thống trao đổi dữ liệu số ngành Tài chính (trung tâm trao đổi thông tin thu NSNN); Xây dựng hệ thống Quản lý nghiệp vụ Dữ trữ qduốc gia; Xây dựng các hệ thống ứng dụng quy mô lớn và các hệ thống CSDL cốt lõi, mang tính tích hợp cao của UBCKNN như Hệ thống cổng thông tin điện tử của UBCKNN (Portal); Hệ thống CBTT (IDS); Hệ thống giám sát giao dịch trên TTCK (MSS); Hệ thống CSDL quản lý CTCK (SCMS).

Từ đó ứng dụng CNTT từng bước trong các lĩnh vực quản lý tài chính (giá, công sản, DN, bảo hiểm...) theo lộ trình cải cách và hiện đại hóa của các đơn vị chuyên môn... Đến nay, 100% TTHC của Bộ Tài chính đã được cung cấp dịch vụ công (DVC) trực tuyến. Các DVC trực tuyến của Bộ Tài chính cung cấp ngày càng nhiều tiện ích, giúp giảm thời gian, chi phí, đem lại sự hài lòng cho các tổ chức và cá nhân, DN khi tham gia giao dịch với cơ quan tài chính.

Với những nỗ lực trong công tác CCHC, ứng dụng CNTT, Bộ Tài chính đã được các cơ quan, tổ chức, người dân và DN ghi nhận thông qua việc đánh giá các chỉ số, cụ thể: Từ năm 2014 đến năm 2019 (06 năm liên tiếp), Bộ Tài chính luôn được xếp trong nhóm 03 bộ đứng đầu về Chỉ số CCHC, trong đó có 05 năm được đánh giá xếp thứ 2 trong nhóm các bộ, ngành; 8 năm liên tiếp (từ 2013 - 2020) dẫn đầu bảng xếp hạng Vietnam ICT Index (chỉ số sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng CNTT) khối các bộ, ngành do Bộ TT&TT phối hợp với Hội Tin học Việt Nam đánh giá và công bố.

Hiện nay, ứng dụng CNTT và CĐS phục vụ công tác lãnh đạo, quản lí và điều hành những nhiệm vụ trọng yếu, đặc biệt là đối với các lĩnh vực NSNN, thuế, hải quan, kho bạc nhà nước… và các lĩnh vực khác đang được Bộ Tài chính tiếp tục coi là nhiệm vụ trọng tâm và triển khai mạnh mẽ, là xương sống xuyên suốt trong quá trình lãnh đạo, điều hành của ngành Tài chính.

Trước mắt, ngành Tài chính từng bước triển khai ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và trợ lý ảo trong một số hoạt động nghiệp vụ chủ chốt và hoạt động chỉ đạo điều hành của ngành Tài chính, như: trong hoạt động điều hành, xây dựng, hoạch định, đánh giá chính sách của Bộ Tài chính; quản lý rủi ro trong lĩnh vực thuế, hải quan, kiểm soát chi NSNN, thị trường chứng khoán,… Thiết bị di động, robot, dữ liệu mạng xã hội,… được kết nối, dữ liệu được thu thập, phân tích và cung cấp các dịch vụ hỗ trợ người quản lý, "cung cấp chủ động" các dịch vụ tài chính công mới cho người dân, DN theo mô hình cá nhân hóa trên nhiều kênh/phương tiện giao tiếp.

Ngành Tài chính phấn đấu đến năm 2030, AI, trợ lý ảo trở nên phổ biến trong hoạt động điều hành, xây dựng, hoạch định, đánh giá chính sách của Bộ Tài chính và cung cấp dịch vụ tài chính số cho người dân, DN thông qua các kênh giao tiếp số được thực hiện bởi các ứng dụng AI...

CĐS xuất phát từ dữ liệu

Chia sẻ kinh nghiệm hợp tác và vấn đề ứng dụng CNTT của ngành Tài chính thời gian qua, Chủ tịch Tập đoàn FPT Trương Gia Bình cho rằng, FPT vinh dự được đồng hành với Bộ Tài chính từ những ngày đầu áp dụng công nghệ thông tin, CĐS trên các lĩnh vực từ: KBNN, thuế, hải quan, chứng khoán... Bộ Tài chính cũng là đơn vị tiên phong đi đầu trong vấn đề áp dụng CNTT vào trong các lĩnh vực quản lý của ngành.

Đối với CĐS của ngành Tài chính, Chủ tịch FPT cho rằng, thực chất CĐS liên quan đến vấn đề dữ liệu kết nối và liên thông; đến nay CĐS của FPT cũng xuất phát từ dữ liệu, lấy dữ liệu làm gốc. Đối với ngành Tài chính thì dữ liệu quan trọng nhất chính là các giao dịch. Trong đó, dữ liệu về HĐĐT nếu làm sáng tỏ được sẽ đạt được sự minh bạch.

Ngoài ra, thương mại điện tử hiện nay đang là lĩnh vực có tốc độ tăng trưởng mạnh về quy mô và khối lượng giao dịch. Nếu cơ quan chức năng giám sát, quản lý được các hồ sơ giao dịch thì sẽ tăng tốc độ xử lý thông tin, tăng tính minh bạch và nguồn thu cho Ngân sách nhà nước (NSNN).

Cũng tại buổi làm việc, các chuyên gia của Tập đoàn FPT đã nêu ra một số đề xuất về CĐS trong ngành Tài chính như: Cung cấp dịch vụ cho người nộp thuế; Đơn giản hóa thủ tục hành chính trong nghiệp vụ đăng ký thuế đối với người nộp thuế cá nhân; Tăng thu, chống gian lận; Triển khai hóa đơn điện tử để tăng thu, giảm gian lận thuế VAT/TNDN; Hỗ trợ cơ quan hải quan xác định giá tính thuế; Quản lý rủi ro; Luân chuyển chứng từ thu ngân sách giữa các đơn vị liên quan; Giám sát giao dịch chứng khoán; Phòng chống tội phạm tài chính trên thị trường chứng khoán; Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính… Trên cơ sở các đề xuất của FPT, Bộ Tài chính đã cùng FPT trao đổi, thảo luận để làm rõ một số nội dung liên quan.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đánh giá những giải pháp, đề xuất CĐS trong ngành Tài chính mà FPT đưa ra tại buổi làm việc là rất thiết thực.

Bộ trưởng cho biết, tới đây Bộ Tài chính sẽ xây dựng chiến lược phát triển CNTT đến năm 2030. Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết có một số vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu, lựa chọn và triển khai theo đúng quy định của pháp luật trong thời gian tới, bao gồm: Hoàn thiện cơ sở pháp lý về quản lý thuế đối với thương mại điện tử; Triển khai hóa đơn điện tử; Xây dựng dữ liệu hóa đơn điện tử; Áp dụng AI phân tích hạn chế rủi ro, phát hiện gian lận trong nộp thuế, luân chuyển chứng từ qua trục kết nối liên thông; Hỗ trợ cơ quan hải quan xác định giá tính thuế, phân tích, quản lý rủi ro trong hoàn thuế, thanh tra, kiểm tra…

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng sẽ quản lý, giám sát giao dịch chứng khoán và phòng chống tội phạm trên thị trường chứng khoán; Xây dựng cơ sở dữ liệu ngành Tài chính, kết nối liên thông qua công nghệ Blockchain; Liên thông dữ liệu số; sử dụng AI nhằm phân tích những rủi ro trong công tác kiểm soát chi NSNN.