"Nghĩ lớn, nghĩ mới" để thúc đẩy nền kinh tế số tại châu Phi

Mặc dù, thất nghiệp và nghèo đói vẫn là những thách thức lớn của "lục địa đen", song giới phân tích nhận định châu lục này sẽ sớm vượt qua và nâng mức tăng trưởng.

Theo dữ liệu của Liên minh viễn thông quốc tế (ITU), tổ chức chuyên ngành thuộc Liên Hợp Quốc, lần đầu tiên trong lịch sử, hơn một nửa dân số thế giới đang sử dụng Internet. Trong tất cả các khu vực, mức tăng trưởng mạnh nhất là ở châu Phi, nơi tỷ lệ người sử dụng Internet tăng từ 2,1% năm 2005 lên 24,4% vào năm 2018. Mặc dù vẫn còn một chặng đường dài để thu hẹp khoảng cách số, nhưng việc gia tăng kết nối đã giúp cải thiện cuộc sống ở nhiều nơi trên lục địa đen.

Từ việc các chủ cửa hàng ở Kenya chấp nhận thanh toán di động hay máy bay không người lái cung cấp vật tư y tế cứu sinh ở Rwanda cho đến các nữ sinh học các kỹ năng sẵn sàng cho công việc thông qua Sáng kiến phụ nữ châu Phi có thể “code” của ITU và Liên Hợp Quốc  - Công nghệ đang làm thay đổi cuộc sống tại châu Phi.

Diễn đàn chuyển đổi số châu Phi

Diễn đàn chuyển đổi số châu Phi năm 2019 diễn ra gần đây, do Liên minh châu Phi thông minh (Smart Africa Alliance) tổ chức, nhằm thúc đẩy châu Phi phát triển kinh tế - xã hội bền vững thông qua truy cập Internet băng rộng và ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) phổ cập.

Diễn đàn đã thu hút khoảng 4.000 đại biểu tham dự, bao gồm những người đứng đầu chính phủ, Ủy ban băng rộng, các cơ quan quản lý, tổ chức quốc tế, các nhà đầu tư, doanh nhân, các nhà sáng tạo trẻ, xã hội dân sự và học viện để đảm bảo không ai bị bỏ phía sau. Chủ đề “Thúc đẩy nền kinh tế số của châu Phi”  thừa nhận vai trò quan trọng của các công nghệ số trong nền kinh tế hiện đại.

Một vài tuần trước, ITU đã tổ chức kỷ niệm Ngày “Nữ giới trong lĩnh vực ICT” tại trụ sở Ủy ban Liên minh châu Phi tại Addis Ababa, Ethiopia. Trọng tâm đặc biệt đối với châu Phi là khai thác tiềm năng to lớn của ICT trong thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế cũng như đẩy nhanh tiến độ đạt được tất cả 17 Mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên Hợp Quốc.

Ông Houlin Zhao, Tổng thư ký ITU cho biết: “Diễn đàn này đã củng cố vai trò của ITU trong các lĩnh vực chính như triển khai các mạng tương lai tại các nước đang phát triển, và mở rộng nhiệm vụ của chúng tôi sang các lĩnh vực mới như thu hẹp khoảng cách tài chính bao trùm. Đây là những vấn đề chính của châu Phi".

Vượt qua rào cản

Ông Zhao cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác với các Bộ trưởng phụ trách Kỹ thuật số của châu Phi để phát triển khuôn khổ chiến lược chung cho các ưu tiên và sáng kiến số trên toàn châu Phi.

Tổng thư ký ITU cho biết: “Chúng ta cần một kế hoạch hành động và chiến lược số trên toàn châu Phi. Tôi đã rất háo hức khi thấy cuộc thảo luận này phát triển, vì biết rằng những khuôn khổ như vậy có thể giúp vượt qua những rào cản đầu tư thường có thể kìm hãm sự tiến bộ”.

Ông Zhao cũng đề cập đến cuộc họp gần đây của các Bộ trưởng ICT từ khắp châu Phi tại trụ sở của ITU tại Geneva và vai trò của ITU trong Chương trình hạ tầng số cho châu Phi.

Nghĩ lớn, nghĩ mới

Bà Doreen Bogdan-Martin, Giám đốc Cục Phát triển Viễn thông của ITU cho biết, châu Phi không thể suy nghĩ nhỏ hoặc hành động chậm. Với tốc độ phát triển hiện nay, hàng trăm triệu trẻ em châu Phi vẫn sẽ bị mất cơ hội nhận ra tiềm năng của mình. Nếu không có sự chuyển đổi số nhanh hơn, châu Phi sẽ không thành công trong việc tạo ra khối lượng lớn việc làm mới cần thiết để phù hợp với mức tăng trưởng dân số.

Theo bà Bogdan-Martin, xây dựng một nền kinh tế số vững chắc đòi hỏi sự tập trung vào các lĩnh vực chính như: cơ sở hạ tầng số, kiến thức và kỹ năng số, các dịch vụ tài chính số, các nền tảng số, và tinh thần khởi nghiệp và đổi mới số.

“Chúng ta có thể đạt được mục tiêu truy cập băng rộng phổ cập với mức giá phải chăng cho tất cả người dân châu Phi vào năm 2030 không?... Quá trình chuyển đổi số của châu Phi sẽ cần tất cả mọi người vào cuộc. Chúng ta cần phải làm việc với nhau hiệu quả hơn, thu hút các đối tác cũ và mới hiệu quả hơn và đổi mới hiệu quả hơn. Chúng ta cần một nỗ lực hợp tác để thúc đẩy sự chuyển đổi số của châu Phi thông qua tầm nhìn, các chính sách và biện pháp chung để hỗ trợ hội nhập số toàn châu Phi".

"Chuyển đổi số sẽ tạo bàn đạp cho bước nhảy vọt của châu Phi. Giới trẻ châu Phi đã sẵn sàng và chờ đợi để thực hiện bước nhảy vọt đó. Chúng ta không được để họ thất vọng”, bà Bogdan-Martin nhấn mạnh.