Ví điện tử: một cuộc chơi đắt đỏ

Anh Học| 19/08/2019 17:55
Theo dõi ICTVietnam trên

Việt Nam hiện là một trong những quốc gia có mức tăng trưởng về thanh toán điện tử cao nhất thế giới với khoảng 35% mỗi năm. Điều này đã dẫn đến sự phát triển rất nhanh và mạnh mẽ của các loại hình thương mại điện tử, trong đó, cuộc đua thú vị của các nhà cung cấp ví điện tử trong những năm gần đây là một ví dụ đáng chú ý.

Kết quả hình ảnh cho E-wallets: an expensive game

Cho tới đầu năm 2019, thị trường đã có hơn 26 ví điện tử, như MoMo, Payoo, Moca, Airpay, Samsung Pay, ZaloPay, ViettelPay, vv ... Phần nhiều trong số này đang nhận được sự hỗ trợ rất lớn từ các công ty nước ngoài và quỹ đầu tư. Chẳng hạn, vào đầu năm, ví MoMo, được đánh giá là ví điện tử phổ biến nhất ở Việt Nam, tuyên bố rằng họ đã nhận 100 triệu đô la Mỹ từ Warburg Pincus, thêm vào đó, ví Momo cũng nhận được hàng triệu đô la từ các tổ chức tài chính lớn.

Trong khi đó, ZaloPay đang được VNG hỗ trợ và ứng dụng Grab khổng lồ của Singapore đã ký kết hợp tác chiến lược để cung cấp dịch vụ thanh toán kỹ thuật số với ví Moca của Việt Nam vào năm ngoái. Mặc dù mới xuất hiện trên thị trường, AirPay được coi là đối thủ đáng gờm khi được hỗ trợ bởi tập đoàn công nghệ Singapore Sea Group.

Với sự thâm nhập mạnh mẽ của Fintechs nước ngoài cũng như sự ra mắt của nhiều ví điện tử, câu hỏi đặt ra là liệu thị trường ví điện tử tại Việt Nam có thực sự là một chiếc bánh béo bở?

Rất rõ ràng, với lợi thế có dân số trẻ, tỷ lệ truy cập Internet và sở hữu điện thoại thông minh cao ở khu vực thành thị và mức thu nhập và tiêu dùng ngày càng gia tăng (theo các chuyên gia), Việt Nam là thị trường tiềm năng cho các phương thức thanh toán mới như ví điện tử. Tuyên bố này là hợp lý vì những người trẻ tuổi rất quan tâm đến việc sử dụng ví điện tử. Xuân Hiếu, một chuyên gia văn phòng là một ví dụ vì 70% chi tiêu của anh này sử dụng thanh toán điện tử và anh đã cài đặt các ứng dụng thanh toán qua ngân hàng và ví điện tử để phục vụ nhu cầu thanh toán hàng ngày của mình.

Có thể thấy rằng trong thời gian gần đây, sự hợp tác ngày càng tăng của các doanh nghiệp trong lĩnh vực ví điện tử với các doanh nghiệp trong các lĩnh vực khác đã tạo ra một hệ sinh thái cho phép người dùng thanh toán cho nhiều loại hàng hóa hơn chỉ bằng cách sử dụng điện thoại di động. Điều đó đã góp phần thay đổi thói quen chi tiêu tiền mặt của người dân, đặc biệt là những người trẻ tuổi. Chẳng hạn, năm 2018, Moca đã tham gia với Grab và AirPay sau khi tích hợp vào Foody và trở thành kênh đặt hàng và thanh toán chính thức của Foody cùng với dịch vụ giao đồ ăn Now.

Trao đổi với báo chí gần đây, Giám đốc chính sách của Tenzin Dolma Norbhu cho khu vực Châu Á Thái Bình Dương của Facebook tiết lộ rằng kinh doanh ứng dụng di động, bao gồm ví điện tử, đặc biệt là các giao dịch và thanh toán cho các dịch vụ trong cuộc sống hàng ngày, đã đóng góp rất lớn vào tổng số 6,4  tỷ đô la Mỹ tại thị trường Việt Nam năm 2018.

Sự phấn khích của thị trường ví điện tử đã đặt ra nhiều câu hỏi về việc liệu lợi nhuận từ ví điện tử có thực sự cao đến mức nhiều doanh nghiệp cùng nhảy vào lĩnh vực này hay không. Là người trong cuộc, Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) của ví điện tử liên doanh cho biết, thị trường ví điện tử đang nhắm mục tiêu số lượng hơn là chất lượng. Nhiều dịch vụ ví điện tử đã được tung ra trong hai năm qua, nhưng chúng chủ yếu đi theo cơn sốt trong khi nền tảng của nó chưa bền vững và hướng đi không rõ ràng.

Trên thực tế, theo các phóng viên, kinh doanh ví điện tử không dễ kiếm được lợi nhuận như nhiều người nghĩ. Nhiều doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này đang chịu tổn thất nặng nề. Điển hình là ZaloPay, mặc dù luôn nằm trong top các ví điện tử hàng đầu về số lượng người dùng, Công ty Cổ phần Zion cũng báo cáo lỗ 177 tỷ đô la Mỹ với ví điện tử ZaloPay vào năm 2018. Ngoài ZaloPay, một số ví điện tử phổ biến khác cũng được ghi nhận là thua lỗ.

Lãnh đạo của một công ty ví điện tử tiết lộ rằng sự cạnh tranh trên thị trường là rất khốc liệt trong khi lợi nhuận cận biên chỉ dưới một phần trăm, thấp hơn nhiều so với các ngành công nghiệp khác. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực này đang trong tình trạng khó xử.

Thị trường thanh toán điện tử Việt Nam rất tiềm năng nhưng cũng rất tốn kém, điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải có nguồn vốn rất lớn. Ví dụ, MoMo và AirPay luôn dẫn đầu thị trường nhờ sự hỗ trợ tài chính từ tổ chức quốc tế để giúp họ thu hút khách hàng bằng cách cung cấp nhiều chương trình khuyến mãi hấp dẫn cho khách hàng mua trên các trang web thương mại điện tử và thanh toán trực tuyến; và hóa đơn tiện ích trực tuyến như nước, điện, điện thoại trả sau với chiết khấu cao được cung cấp bởi một công ty xuất bản trò chơi trực tuyến lớn tại Việt Nam.

Trong khi nhiều ví điện tử khác như 1Pay, Bao Kim và thậm chí TrueMoney đang giữ vị trí số một ở Thái Lan, chúng cũng đang dần mất đi trên thị trường vì không có tính năng nào nổi bật. Ngay cả Payoo, ví điện tử lâu đời nhất tại Việt Nam với hơn 10 năm thành lập cũng nhanh chóng bị lãng quên.

Thực tế đó cho thấy đầu tư vào ví điện tử là vô cùng khắc nghiệt. Sự thanh lọc trên thị trường, theo các chuyên gia, là điều cần thiết cho sự phát triển bền vững của thị trường này. Mặc dù thừa nhận rằng sự bùng nổ của các sản phẩm ví điện tử sẽ làm tăng cạnh tranh giữa các ví điện tử và thêm lợi ích cho người dùng nhưng một chuyên gia ngân hàng nói rằng điều này có thể dẫn đến tình trạng thừa và thiếu trên thị trường, thừa số lượng ví điện tử và thiếu hụt những đột phá về chất lượng.

“Chúng tôi có hơn 20 loại ví điện tử nhưng không ai có thể chiếm thị phần lớn và cung cấp một hệ sinh thái đa dạng trong lĩnh vực thanh toán trực tuyến cho người dùng. Các ví điện tử phổ biến như MoMo, ZaloPay, AirPay, vv..., mặc dù phát triển rất mạnh để phục vụ số lượng lớn người dùng nhưng chúng vẫn cung cấp các dịch vụ đơn điệu (chủ yếu là chuyển tiền và thanh toán hóa đơn tiện ích, vv...)”, chuyên gia cho biết.

Vì giá trị của các giao dịch là nhỏ, để thuận tiện cho người dùng, hầu hết các ví điện tử chỉ yêu cầu xác thực bằng mật khẩu, khuôn mặt hoặc dấu vân tay thay vì xác thực OTP cho tất cả các giao dịch. Do đó, người dùng dường như lo lắng về việc mất tiền từ thẻ ATM hoặc tài khoản ngân hàng nếu điện thoại của họ bị đánh cắp.

Đánh giá tình trạng phát triển hiện tại, tổng giám đốc của một ví điện tử cho biết, trong vài năm tới, sẽ chỉ có khoảng năm ví điện tử trên thị trường. Các doanh nghiệp muốn tồn tại phải tạo ra sự khác biệt trong các sản phẩm của họ, tạo ra lưu lượng lớn hoặc xây dựng một hệ sinh thái phù hợp. Điều quan trọng hơn là phải có tiềm năng tài chính mạnh mẽ. Do đó, triển khai ví điện tử phải được thực hiện thông qua sáp nhập và mua lại, hoặc có vốn đầu tư từ nước ngoài.

Gợi ý này cũng giải thích lí do tại sao một số nhà đầu tư nước ngoài đã rót vốn vào ví điện tử Việt Nam. Cuộc đua chiếm lĩnh thị phần ví điện tử chỉ mới bắt đầu và thật khó để nói cái nào tốt hơn bởi vì nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố như công nghệ, tài chính, chiến lược tiếp thị, vv... Tuy nhiên, thực tế cho thấy cuộc đua này là dành cho các ông lớn.

Nổi bật Tạp chí Thông tin & Truyền thông
Đừng bỏ lỡ
Ví điện tử: một cuộc chơi đắt đỏ
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO