Viễn thông chuyển đổi để tạo đột phá cho phát triển kinh tế - xã hội

Ngọc Diệp (Tổng hợp)| 29/08/2022 06:30

Trong suốt quá trình phát triển đã qua, ngành Viễn thông đã không ngừng phát triển, dần trở thành hạ tầng của hạ tầng, góp phần hiệu quả thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội.

Tuy nhiên hiện nay, việc phát triển và xây dựng cơ sở hạ tầng số quốc gia đồng bộ, hiện đại phục vụ chính phủ số, kinh tế số, xã hội số là xu hướng phát triển của thế giới nói chung và sự quyết tâm của Chính phủ Việt Nam nói riêng. Nhiệm vụ này đòi hỏi ngành vực viễn thông phải có sự chuyển đổi, phát triển, hội tụ với công nghệ thông tin (CNTT) để trở thành hạ tầng số.

Phát triển thì cần hạ tầng mới

Từ năm 2019, đại dịch COVID-19 đã tác động mạnh mẽ và gây ảnh hưởng lớn tới Việt Nam nói riêng cũng như thế giới nói chung. Trong bối cảnh đó, công cuộc chuyển đổi số (CĐS) ngày càng được triển khai mạnh mẽ. Tại Việt Nam, CĐS đang diễn trên mọi ngành, mọi lĩnh vực và có thể nói công cuộc CĐS Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc.

“Năm 2022 là năm tổng tiến công về CĐS sau một năm tổng diễn tập về CĐS”, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 cũng đã xác định CĐS là động lực của tăng trưởng kinh tế-xã hội.

Viễn thông chuyển đổi để tạo đột phá cho phát triển kinh tế - xã hội - Ảnh 1.

Để thúc đẩy CĐS, phát triển chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, việc phát triển hạ tầng số là nhiệm vụ hàng đầu. Với sự phát triển, hội tụ giữa viễn thông và CNTT, hạ tầng viễn thông đã chuyển mình trở thành hạ tầng số. Đây là sự phát triển mới và Việt Nam đang đồng hành cùng thế giới trong việc xác định nội hàm và xây dựng hạ tầng số.

Phát biểu tại Hội nghị cán bộ thành phố Hải Phòng ngày 21/4 vừa qua, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: “Phát triển thì cần hạ tầng mới. Kinh tế số thì cần hạ tầng số. Đó là hạ tầng viễn thông băng thông rộng, phủ sóng rộng khắp, mỗi người dân một điện thoại thông minh, mỗi hộ gia đình một đường Internet cáp quang. Đó là hạ tầng điện toán đám mây, lưu trữ và xử lý dữ liệu của Việt Nam tại Việt Nam. Đó là hạ tầng cung cấp công nghệ như dịch vụ. Đó là các nền tảng số quốc gia”.

Nếu như trước đây chúng ta nhìn nhận hạ tầng viễn thông gồm hạ tầng viễn thông băng rộng, hệ thống cáp quang, các hệ thống điện thoại di động,.. thì nay theo Bộ TT&TT hạ tầng số được xác định gồm hạ tầng viễn thông và hạ tầng trung tâm dữ liệu. Trong đó, việc phát triển hạ tầng số được tập trung vào những điểm trọng tâm như sẵn sàng đáp ứng nhu cầu CĐS của các ngành, và trở thành động lực phát triển kinh tế, đưa kinh tế số chiếm 20% GDP vào năm 2025 và đến năm 2030 là 30%.

Theo Thứ trưởng Bộ TT&TT Phạm Đức Long, hiện nay, Bộ TT&TT đưa ra mục tiêu phát triển hạ tầng số là phải làm chủ hạ tầng băng rộng, bao gồm hạ tầng thiết bị 5G cũng như làm chủ các công nghệ, nền tảng số theo hướng “Make in Viet Nam”. Bộ TT&TT đã báo cáo Chính phủ đưa ra mục tiêu Việt Nam phải lọt vào top 30 các nước có hạ tầng số phát triển vào trước năm 2025. Đồng thời, đặt mục tiêu doanh thu của hạ tầng số chiếm 1% GDP vào năm 2025, mỗi người dân có 1 smartphone, hộ gia đình có 1 đường cáp quang và triển khai nhanh 35 nền tảng số quốc gia một cách nhanh chóng, tiết kiệm thời gian, nguồn lực xã hội.

“Đây là một nhiệm vụ thách thức và để thực hiện mục tiêu này, Bộ TT&TT đã xây dựng trình Chính phủ chiến lược phát triển hạ tầng số giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030, trong đó có những mục tiêu thách thức để xây dựng hạ tầng số hiện đại, đáp ứng nhu cầu CĐS và theo mục tiêu của chính phủ là không để ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình CĐS”.

Hạ tầng số phải đi trước một bước

Theo đánh giá của Cục Viễn thông - Bộ TT&TT, những năm gần đây, cơ sở hạ tầng mạng lưới viễn thông trong nước tiếp tục được mở rộng, hiện đại hóa và phát triển mạnh mẽ, góp phần đưa dịch vụ số vào các hoạt động đời sống kinh tế - xã hội và là nền tảng vững chắc cho nền kinh tế số.

Số liệu từ Bộ TT&TT cho thấy đến hết tháng 6/2022, số thuê bao băng rộng di động của Việt Nam ước đạt 82 triệu thuê bao (tương ứng với tỷ lệ 83 thuê bao/100 dân), tăng 9,3% so với tháng 1/2022, tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Tốc độ tăng trưởng thuê bao băng rộng di động đạt 19%/năm, xếp hạng thứ 69/144 quốc gia. Số thuê bao băng rộng cố định ước đạt 20,5 triệu thuê bao (tương ứng với tỷ lệ 21 thuê bao/100 dân), tăng 4,4% so với tháng 1/2022, tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái, xếp hạng thứ 60/144 quốc gia.

Tỷ lệ hộ gia đình sử dụng cáp quang 6 tháng đầu năm 2022 ước tính chiếm 72%, tăng 9% so với cùng kỳ năm năm 2021; tăng 17% so với cùng kỳ năm 2020. Mục tiêu đạt 75% tỷ lệ hộ gia đình sử dụng cáp quang vào năm 2022 là khả thi.

Tính đến 30/6/2022, các DN đã phủ sóng được 1857/2212 thôn lõm sóng, ưu tiên triển khai phủ sóng vùng lõm tại các khu vực vùng sâu vùng xa vùng đặc biệt khó khăn.

Tuy nhiên, vẫn còn không ít những tồn tại hạn chế, có thể kể đến như hệ thống hạ tầng viễn thông, công nghệ thông tin còn chậm về tốc độ, chưa đáp ứng được các yêu cầu phát triển Internet vạn vật, thành phố thông minh, phương tiện tự động, sản xuất thông minh... Quá trình CĐS quốc gia còn chậm, thiếu chủ động do hạ tầng phục vụ quá trình CĐS còn nhiều hạn chế. Nhiều DN còn bị động, năng lực tiếp cận, ứng dụng, phát triển công nghệ hiện đại còn thấp...

Trong xu thế phát triển nhanh và liên tục của công nghệ thông tin, hạ tầng số cũng phải không ngừng phát triển với các yêu cầu ngày càng cao hơn, đi trước mở đường cho quá trình CĐS.

Trong bài phát biểu tại Diễn đàn cấp cao thường niên lần thứ ba về công nghiệp 4.0 (Industry 4.0 Summit) với chủ đề “Phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội bền vững thời kỳ hậu COVID-19 và đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong kỷ nguyên số”, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định: “Cái mới thì cần một hạ tầng mới. Đó là hạ tầng số. Hạ tầng thì phải đi trước. Chúng ta đặt mục tiêu cao là vào top 30 thế giới về hạ tầng số vào năm 2025. Đó là hạ tầng viễn thông băng thông rộng, mỗi người dân một điện thoại thông minh, mỗi hộ gia đình một đường Internet cáp quang. Hạ tầng điện toán đám mây để xử lý dữ liệu. Hạ tầng dữ liệu được coi như hạ tầng đất đai. Dữ liệu như một loại đất đai mới, canh tác trên đất đai này sẽ sinh ra giá trị mới”.

Chung tay phát triển hạ tầng số

Với mục tiêu phấn đấu đưa Việt Nam vào top 50 quốc gia CĐS vào năm 2025, Việt Nam cần tập trung khuyến khích, thúc đẩy đầu tư phát triển hạ tầng số nhiều hơn gấp 2, 3 lần giai đoạn vừa qua. Thực tế, ngành Viễn thông cũng đặt ra một số mục tiêu như năm 2025 cơ bản phủ sóng các địa phương lớn và đến năm 2030, 100% dân số sẽ được phủ sóng 5G, 100% người dùng trưởng thành sử dụng smartphone... Nếu chỉ thông qua hoạt động đầu tư, phát triển hạ tầng số từ các DN nhà nước, sẽ khó đạt được mục tiêu trên.

Với tinh thần “đưa dữ liệu của người Việt về lưu trữ tại Việt Nam”, các DN lớn tại Việt Nam đã nhanh chóng đầu tư xây dựng hệ thống TTDL hiện đại; nhằm góp phần đồng bộ, hoàn thiện hạ tầng số quốc gia, hướng tới mục tiêu Việt Nam trở thành trung tâm lưu trữ và xử lý dữ liệu của khu vực và quốc tế.

Theo thống kê đến tháng 6/2022, hiện Việt Nam có 27 TTDL do 11 DN trong nước đầu tư với hơn 113.120 máy chủ, tổng công suất 15MW, tiêu chuẩn thiết kế đều đạt Tier 3 và Uptime Tier 3, đang cung cấp cho hơn 26.500 khách hàng và có khả năng lưu trữ 60.000 T-byte dữ liệu.

Tập đoàn VNPT hiện giờ là đơn vị sở hữu hạ tầng TTDL và Internet “khủng” hàng đầu với 6 TTDL đạt chứng chỉ Tier 3 (Uptime Institute), mạng lưới phủ khắp 63/63 tỉnh thành trong cả nước, hơn 1.000 server vật lý đang hoạt động liên tục để cung cấp dịch vụ. Hệ thống hạ tầng mạnh mẽ này giúp khách hàng có thể khởi tạo nhanh chóng và mở rộng linh hoạt các “đám mây” theo từng nhu cầu, đồng thời giải quyết nỗi e ngại về độ trễ dữ liệu, cư trú dữ liệu cũng như khả năng sao lưu, khôi phục dữ liệu nhanh chóng cho các ngân hàng.

Về phát triển hạ tầng số trong thời gian tới, Phó Cục trưởng Cục Viễn thông (Bộ TT&TT) Nguyễn Phong Nhã cho biết, cơ quan quản lý nhà nước đang xây dựng một số chính sách lớn như, huy động nguồn lực từ các DN tư nhân vào phát triển hạ tầng. Các DN nhà nước tập trung nguồn lực vào các địa bàn chưa có hạ tầng mạng cáp quang, nhất là vùng sâu, vùng xa, cùng với đó thực hiện nâng cao chất lượng đầu cuối để phổ cập dịch vụ tới từng người dân. Trước mắt, trong năm nay, cơ quan quản lý nhà nước sẽ bổ sung băng tần 2,3GHz cho các nhà mạng để phát triển hạ tầng 4G, qua đó thúc đẩy phát triển chính phủ số, kinh tế số, xã hội số.

Theo đó, việc bổ sung băng tần 2,3 GHz cho các nhà mạng trong việc phát triển hạ tầng 4G cùng với việc cấp phép mạng 5G thì chắc chắn tốc độ di động của Việt Nam sẽ được nâng lên và vùng phủ sóng cũng được cải thiện. Mục tiêu vào năm 2025, 100% dân số sẽ được phủ sóng mạng 4G và mạng 2G sẽ được dừng cung cấp dịch vụ. Trong năm 2022, mạng 5G sẽ được bảo đảm cung cấp tốc độ trên 100Mbit/s và sẽ phủ sóng ở khu công nghiệp, khu chế xuất, các khu trường học, các khu nghiên cứu, các tỉnh, thành phố có nhu cầu tốc độ cao và tiến tới năm 2025 cơ bản phủ sóng các địa phương lớn và đến năm 2030, 100% dân số sẽ được phủ sóng di động với công nghệ 5G và 100% người dùng trưởng thành sẽ có, sử dụng smartphone.

Chính sách tiếp theo là triển khai mạng di động 5G, ưu tiên sử dụng chung hạ tầng vô tuyến và roaming.

Trong khi đó, Tập đoàn Viettel cũng đang sở hữu 5 TTDL đạt tiêu chuẩn quốc tế với tổng diện tích mặt sàn phòng máy lên đến 23.000 m2. Mới đây, Viettel đã công bố kế hoạch xây dựng TTDL nhất Việt Nam với tổng mức đầu tư 6.000 tỷ đồng. Đây là nội dung có trong bản ghi nhớ đầu tư giữa Viettel với huyện Hóc Môn và huyện Củ Chi (TP. HCM), được ký kết tại một hội nghị xúc tiến đầu tư vào huyện Hóc Môn và huyện Củ Chi do Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chủ trì.

Về phía CMC, Tập đoàn này hiện đang sở hữu hệ sinh thái gồm 3 TTDL: TTDLCMC Tower (Hà Nội), TTDL SHTP (TP HCM), TTDL Tân Thuận (TP HCM). Trong đó, TTDL Tân Thuận vừa được CMC đưa vào vận hành từ tháng 5/2022. TTDL Tân Thuận mang đến khả năng kết nối và cung cấp dịch vụ tốt hơn cho DN với hệ thống 1.200 tủ mạng (rack) công suất cao lên tới 20kw/rack trong khu vực rộng 10.000 m2. Ngoài ra, tải trọng sàn mỗi tầng lên đến 1.500 kg/m2, đưa TTDL Tân Thuận thành TTDL tiêu chuẩn quốc tế hiện đại nhất Việt Nam và khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Đây là TTDL được B-Barcelona Singapore thiết kế tuân thủ theo các tiêu chuẩn khắt khe nhất cho một TTDL hiện đại như PCI DSS, TVRA (Threat Vulnerability & Risk Assessments), ISO 27001:2013/ ISO 9001:2015... và đặc biệt là chứng chỉ Uptime Tier III cho cả thiết kế và xây dựng.

Về hạ tầng số, đến năm 2025, Viettel sẽ đầu tư hạ tầng 4G, 5G để phủ sóng dịch vụ băng rộng cho 100% dân số và hạ tầng cáp quang đến 100% hộ gia đình. Theo Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông quân đội (Viettel) Tào Đức Thắng, về phát triển hạ tầng số, với năng lực và công nghệ hiện nay, các nhà mạng Việt Nam đều có thể bảo đảm đáp ứng tốt cho chiến lược phát triển kinh tế số và xã hội số. Tuy nhiên, việc triển khai hạ tầng thụ động (nhà trạm, cột BTS...) mất rất nhiều thời gian và tốn kém chi phí. Do đó, để triển khai nhanh hơn nữa trong giai đoạn tới, Viettel đề xuất Bộ TT&TT có chiến lược quốc gia phát triển hạ tầng thụ động, nhằm huy động được tổng thể các nguồn lực của nhiều đối tượng trong xã hội.

Trong khi đó, ông Tô Dũng Thái, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) cho biết, VNPT sẽ tập trung xây dựng hạ tầng số và hạ tầng lưu trữ đám mây để phục vụ cho chính phủ số, kinh tế số và xã hội số. Hiện việc phát triển mạng 5G cần đầu tư nguồn vốn rất lớn (do số trạm gấp 3 - 4 lần mạng 3G, 4G mới bảo đảm vùng phủ) nên ngoài việc dùng chung hạ tầng của các nhà mạng cũng cần tới tính tới phương án xã hội hóa đầu tư...

Còn theo Giám đốc chiến lược và kế hoạch Tổng công ty Viễn thông FPT (Tập đoàn FPT) Nguyễn Phú An, phát triển hạ tầng số chính là đầu tư công nghệ mới, nâng cấp hạ tầng viễn thông hiện tại. Hiện FPT đang triển khai ứng dụng công nghệ thông minh mới (ảo hóa) cho hạ tầng cáp quang để đáp ứng băng thông cho phát triển kinh tế số, xã hội số; đồng thời triển khai công nghệ mới cho trung tâm dữ liệu (TTDL) để bảo đảm chất lượng dịch vụ trên hạ tầng viễn thông, đáp ứng được các yêu cầu trong tương lai về CĐS và thích ứng công nghệ 5G, 6G.

Còn Thứ trưởng Phạm Đức Long cho rằng việc đầu tiên Việt Nam cần làm là phải có thể chế số. Ví dụ trong hạ tầng số có phần dữ liệu số, nhưng làm thế nào để quản lý được dữ liệu số? Dữ liệu là tài nguyên của người Việt, vậy tài nguyên đặt ở đâu và quản lý như thế nào để thúc đẩy thay vì hạn chế sự phát triển?...

Cùng với thể chế số, Thứ trưởng cũng nhấn mạnh về “cách làm số”, tức là một cách làm khác với những tuần tự trước đây. Việt Nam đặt mục tiêu mỗi người dân có 1 điện thoại thông minh để chuyển đổi hoạt động trên môi trường số; mỗi hộ gia đình có một đường cáp quang để kết nối lên môi trường số. Việt Nam cũng đặt ra mục tiêu lọt vào top 30 thế giới về hạ tầng số... “Để đạt được những mục tiêu trên, đòi hỏi phải có cách làm đột phá, xuất sắc”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Long cho biết.

(Bài đăng ấn phẩm in Tạp chí TT&TT số 8 tháng 8/2022)

Nổi bật Tạp chí Thông tin & Truyền thông

Các Sở TT&TT có tối thiểu một đơn vị cấp phòng chuyên trách về chuyển đổi số

Việc kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực quản lý nhà nước, thực thi pháp luật về chuyển đổi số (CĐS) từ Trung ương đến địa phương (đơn vị) rất quan trọng và thực hiện đồng bộ sẽ tạo ra hiệu quả, sự đồng bộ sâu rộng, bền vững.
Xuất bản cuốn sách ảnh về bảo vật quốc gia Việt Nam

265 bảo vật quốc gia qua các thời kỳ được gói gọn trong cuốn sách ảnh đã đem đến cho bạn đọc cơ hội được "thưởng lãm" những báu vật trên khắp đất nước Việt Nam ngàn năm văn hiến.
Mong một ‘cú huých’ để có ‘xã hội đọc sách’

Một phương thức “khuyến đọc” hiệu quả, nhằm xây dựng một “xã hội đọc sách” vẫn là chiếc kim nơi đáy biển…
Coi không gian mạng như một không gian mới để làm thông tin đối ngoại

Coi không gian mạng như một không gian mới để làm thôn tin đối ngoại (TTĐN), ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số (CĐS) để đổi mới cách làm TTĐN.
Người dân TP. HCM tiếp cận các dịch vụ giao thông công cộng trực tiếp trên Zalo

Ứng dụng cung cấp thông tin vận tải hành khách công cộng trên thiết bị di động (GoBus TPHCM) đã được Trung tâm Quản lý Giao thông công cộng - Sở Giao thông Vận tải (GTVT) TP. Hồ Chí Minh TP. HCM) ra mắt trên nền tảng Zalo.

Đừng bỏ lỡ

8 chỉ tiêu cụ thể ưu tiên thực hiện chủ đề chuyển đổi số năm 2024

Kế hoạch hoạt động năm 2024 của Ủy ban Quốc gia về Chuyển đổi số (CĐS) nhằm đẩy mạnh CĐS quốc gia theo hướng hiệu quả, thiết thực, đóng góp tích cực, tạo bứt phá phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH).
Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thanh Lâm: Đọc sách là cách để chúng ta nuôi dưỡng tâm trí

Việc đọc là cách để chúng ta nuôi dưỡng tâm trí; mài giũa trí tuệ, mở rộng vốn từ, nâng cao kỹ năng tư duy của bản thân; đồng thời cũng chính là hành động nuôi dưỡng sự đồng cảm - nền tảng của một xã hội giàu lòng nhân ái.
Nhà mạng kinh doanh dịch vụ đám mây để tăng trưởng

Trong thời gian qua, các nhà mạng Việt Nam đã tập trung xây dựng các trung tâm dữ liệu (TTDL) mới và có định hướng phát triển, cho thuê dịch vụ đám mây.
AI giúp chuyển đổi nông nghiệp để đảm bảo an ninh lương thực bền vững

Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong nông nghiệp hứa hẹn đảm bảo một tương lai bền vững trong bối cảnh nhu cầu lương thực toàn cầu và những thách thức về biến đổi khí hậu ngày càng tăng.
Giải thưởng VDA: Ngày hội tôn vinh các sản phẩm chuyển đổi số hiệu quả

Chương trình Bình chọn và trao tặng Giải thưởng Chuyển đổi số (CĐS) Việt Nam năm 2023 (VDA) được phát động từ ngày 18/4 và kết thúc ngày 7/10 với chủ đề “Khai mở tiềm năng dữ liệu số”.
VNPT Smart Lighting - “trợ thủ” giúp bảo vệ môi trường và tiết kiệm năng lượng

Trước bối cảnh tăng cường nhận thức về bảo vệ môi trường và giảm dấu chân carbon, VNPT đã phát triển sản phẩm VNPT Smart Lighting.
Bộ TT&TT phát động phong trào đọc sách trong thanh niên

Bằng những việc làm thiết thực sẽ khơi dậy và phát triển mạnh mẽ phong trào đọc sách trong thanh niên và mọi tầng lớp nhân dân, tạo dựng nét đẹp văn hóa trong cộng đồng.
Khái lược những tư tưởng lớn – Bộ sách nhập môn, xây dựng nền tảng

Là sách nhập môn trình bày về từng chủ đề tương ứng, đủ tổng quát, cũng đủ chi tiết, dí dỏm và sống động với sơ đồ tóm tắt, hình minh họa thú vị, Khái lược những tư tưởng lớn là bộ sách sẽ giúp bạn củng cố nền tảng kiến thức chắc chắn về mọi lĩnh vực. Sách do Đông A Books mua bản quyền từ nhà xuất bản DK (Anh quốc).
VCA 2024 sẽ có thêm giải thưởng Nhà sáng tạo nội dung số truyền cảm hứng

VCA 2024 đã bổ sung thêm hạng mục thứ 8, giải thưởng Nhà sáng tạo nội dung số (NDS) truyền cảm hứng, để vinh danh doanh nghiệp (DN), tổ chức, cá nhân có đóng góp tích cực cho lĩnh vực sáng tạo NDS, được cộng đồng bình chọn thông qua Hệ thống bình chọn Online trên cổng thông tin chính thức của giải thưởng.
Bia Trúc Bạch kiệt tác chinh phục đỉnh cao

Khám phá một kiệt tác, một di sản dẫn lối tinh hoa. Hoa Bia Saaz quý tộc vùng Zatec một kinh nghiệm bậc thầy tạo ra hương vị tinh túy bậc nhất đẳng cấp vượt thời gian, trải nghiệm đỉnh cao hoàn mỹ. Bia Trúc Bạch kiệt tác chinh phục đỉnh cao