Những phương pháp hay để xây dựng văn hóa đọc ở trường học

Đôi khi những hành động nhỏ có thể có tác động lớn đến việc nuôi dưỡng văn hóa đọc ở trường học và cộng đồng. Khi chúng ta nỗ lực để truyền tải cho học sinh rằng việc đọc là đáng giá thì học sẽ sinh có những trải nghiệm đọc sách một cách vui vẻ. Dưới đây là một số đề xuất để xây dựng văn hóa đọc ở trường học.

Để lại lời nhắc về sách hay trưng bày những cuốn sách bắt mắt ở nhiều nơi có thể trong trường học

Biểu tượng về sách nên được để ở các nơi như trên bảng thông báo trong lớp học, trên hành lang, hoặc thậm chí trên đồng hồ treo tường. Việc đưa ra những gợi ý liên tục về hình ảnh của các cuốn sách sẽ thu hút được sự chú ý của học sinh. Sự chú ý này sẽ thúc đẩy hành vi tiếp cận và khám phá sau đó của trẻ.

Đồng thời, việc trưng bày sách một cách hấp dẫn ở tất cả các khu vực trong lớp học để làm nổi bật nhiều tác dụng của sách. Trẻ em sẽ bị thu hút nếu nhà trường để những cuốn sách gần cửa sổ kèm với một bộ sưu tập đá hoặc vỏ sò thú vị.

Biến thư viện lớp học trở thành một không gian dễ tiếp cận hay sắp xếp sách theo chủ đề và cập nhật những cuốn sách hay 

Hiện nay, các trường học đã có chủ trương xây dựng các không gian thư viện thân thiện. Các đầu sách được trưng bày ngăn nắp, dễ tìm kiếm để học sinh có thể vào, tìm một cuốn sách hay và đọc ngay lập tức.

Việc sắp xếp thư viện theo chủ đề, tác giả hoặc thể loại để khuyến khích người đọc chọn những cuốn sách mà  các em yêu thích. 

Thư viện là nơi có những tác phẩm kinh điển trong lớp học mà mọi đứa trẻ đều nên đọc, nhưng trẻ em lại bị thu hút bởi những gì có vẻ mới mẻ. Theo đó, các trường có thể thay thế các đầu sách đã cũ, cập nhật và đánh giá hoạt động thư viện của trường học thường xuyên để xem việc có mặt của các cuốn sách mới như sự kiện đáng chú ý trong trường.

Chia sẻ những lời khuyên về đọc sách thú vị

Một trích dẫn, một sự thật hoặc một câu chuyện cười từ sách được chia sẻ trong ngày để xây dựng vốn từ vựng và cho học sinh thấy niềm vui khi đọc sách là một cách hay để khuyến khích việc đọc.

Nhà trường là nơi tạo ra cộng đồng, trong đó độc giả giới thiệu sách cho nhau. Nhà trường có thể tạo bảng thông báo "Tôi đang đọc gì", nêu bật các lựa chọn từ giáo viên và các nhân viên khác trong trường (càng bất ngờ càng tốt) để làm mẫu cho học sinh đọc suốt đời.

Tổ chức các hoạt động vui nhộn về sách, biến việc đọc sách thành một hoạt động

Nhà trường cần tạo yếu tố vui nhộn về chủ đề đọc sách để khơi dậy hứng thú về sách cho học sinh, chẳng hạn như máy bán sách tự động để khuyến khích sự thích thú từ trẻ hay việc thường xuyên tổ chức các buổi nói chuyện về sách. Học sinh có thể lắng nghe ai đó say sưa nói về một cuốn sách sẽ khiến cuốn sách trở nên hấp dẫn hơn với các em. Nhà trường cần thường xuyên tổ chức buổi nói chuyện về sách để làm nổi bật các tựa sách cho học sinh.

Đọc sách là một thú vui đơn độc, nhưng đọc sách trong cộng đồng khiến hoạt động này nhiều hứng thú hơn. Nhà trường và giáo viên đặt những câu hỏi hấp dẫn về sách và cho trẻ nhiều cơ hội để nói về sách một cách đầy hứng thú.

Hãy thử đọc toàn trường

Có một kết nối đặc biệt được tạo ra bởi những trải nghiệm đọc sách được chia sẻ của cá nhân với cộng đồng. Với cách tất cả các học sinh ở lớp học đều có thể đọc to cùng một tên sách hay tác phẩm kinh điển như thu hút nhiều lứa tuổi và có thể gắn liền với chương trình học cho mọi cấp lớp. 

Các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông có thể chọn một tiêu đề mà mọi người đều đọc để khơi gợi các vấn đề quan trọng của cộng đồng và xây dựng sự đồng cảm, chính kiến từ học sinh.

Thầy/cô là tấm gương đọc sách sống động nhất

Những người thầy, người cô trong trường học sẽ là tấm gương đọc sách và truyền cảm hứng văn hóa đọc tích cực nhất cho học sinh. Thật ý nghĩa khi thầy/cô hiệu trưởng luôn mang theo một cuốn sách, hào hứng nói về nó với học sinh. 

Thầy/cô hiệu trưởng có thể mời học sinh vào văn phòng của mình để xem qua giá sách của thầy/cô hoặc chọn một cuốn sách để giữ làm món quà sinh nhật cho học sinh ưu tú.

Kết nối trẻ em với các tác giả

Trẻ em sẽ được thuyết phục hơn nếu chúng biết rằng sách được tạo ra từ một con người thật. Việc tổ chức giao lưu với tác giả cuốn sách đối với trường học đôi khi là khó khăn và tốn kém. Theo đó, có thể tận dụng môi trường trực tuyến để giúp học sinh giao lưu cùng tác giả là một ý tưởng tuyệt vời. 

Nhà trường cũng có thể thuyến khích để học sinh viết cho tác giả để chia sẻ những điều các em cảm nhận về cuốn sách cũng là một cách khuyến đọc mạnh mẽ cho các em.

Tạo ra các giải thưởng về đọc sách

Nhà trường tổ chức các giải thưởng về đọc sách để tạo điều kiện cho học sinh tham gia vào quá trình trao giải thưởng đọc sách với tư cách là lớp học hoặc trường học nhằm tạo ra sự hào hứng về những tựa sách hay và xây dựng cộng đồng xung quanh việc đọc sách.

Khai thác sức mạnh của truyền thông xã hội

Phương pháp này phù hợp với những cấp học cao hơn. Tuy nhiên, có rất nhiều cách như sử dụng Instagrams, Zalo, Facebook để khiến học sinh hào hứng với việc đọc sách và kết nối với cộng đồng đọc sách rộng lớn hơn. Cho học sinh tham gia vào các nhóm để giới thiệu sách và chia sẻ phương pháp đọc sách.

Tìm cộng tác viên đọc sách cùng học sinh

Còn gì thú vị hơn nếu xen giữa các buổi học trong tuần, các em học sinh được giao lưu về các cuốn sách với một nhân vật mà các em ngưỡng mộ, có thể là một người lính cứu hỏa hoặc một sĩ quan cảnh sát, một vận động viên, nhà báo, diễn viên, hoặc thậm chí là một gương mặt đáng chú ý của trường học như bác bảo vệ hoặc một người lao công... 

Nhà trường có thể kêu gọi các tình nguyện viên trao đổi về tựa sách yêu thích của họ và dành thời gian chia sẻ về cuốn sách trong lớp học sẽ là cách hay để khiến các em yêu thích việc đọc sách hơn.

Tổ chức chào đón ngày đọc sách một cách long trọng

Nhà trường có thể tuyên truyền về ngày sách Việt Nam 21/4 và tôn vinh việc đọc sách trong hoạt động thường niên của mình. Các sự kiện về sách có thể được tổ chức một cách nhiều hơn trong tháng nhân ngày sách Việt Nam như tổ chức sự kiện tặng sách để đảm bảo rằng tất cả học sinh đều có thể mang về nhà những cuốn sách mới, ngay cả khi các em không thể mua chúng./.

N.N