Nhìn lại thăng, trầm của tiền kỹ thuật số trong năm 2021

Kinh tế số - Ngày đăng : 11:05, 02/02/2022

Crypto (hay còn gọi là cryptocurrency) được hiểu là một loại tiền mã hóa, được sử dụng thông qua các dữ liệu giao dịch Blockchain.

Crypto có thể được gọi bằng những cái tên phổ biến khác như tiền điện tử, coin, tiền kỹ thuật số, tiền mật mã,... Một trong những lý do khiến tiền kỹ thuật số rất thu hút sự chú ý và liên tục xuất hiện trên các trang báo trong năm qua là do sự biến động mạnh mẽ của đồng tiền này trong năm 2021. Trong vòng một tháng hoặc thậm chí một tuần, không có gì ngạc nhiên khi một trong những loại tiền điện tử chính, chẳng hạn như Bitcoin, vừa đạt mức cao mới và rồi lại nhanh chóng giảm giá trị từ 10% trở lên.

Bài viết này sẽ đưa ra những tổng quan ngắn gọn về một số điểm nổi bật trong thế giới tiền điện tử năm 2021, và quan điểm quản lý hiện nay của các chính phủ trên thế giới về tiền điện tử.

Tiền điện tử “nhảy nhót” trong năm 2021

Vào năm 2021, các loại tiền điện tử đã trải qua nhiều giai đoạn “bùng nổ và phá sản”, thường là do tin tức của bên thứ ba. Elon Musk, người giàu nhất thế giới và là CEO của Tesla, là người đứng sau nhiều biến động lớn của giá tiền điện tử, với những dòng tweet và bình luận của mình.

Tháng 1: #Bitcoin Giá bitcoin lúc này: 37.000 USD

Tiền điện tử bắt đầu sôi nổi ngay từ tháng 1/2021, khi Elon Musk gắn biệt danh “#Bitcoin” vào tiểu sử Twitter của mình. Ký hiệu dường như vô hại này đã khiến giá Bitcoin tăng lên tới 20% chỉ trong một giờ. Musk đã để hashtag Bitcoin, và tiếp tục đưa ra một dòng tweet khó hiểu khác “In retrospect, it was inevitable” (tạm dịch: “Nhìn lại, điều đó là không thể tránh khỏi”) khiến nhiều người suy đoán về kế hoạch của Musk với Bitcoin.

Tháng 2: Tesla mua 1,5 tỷ USD tiền Bitcoin: Giá bitcoin tăng lên: 44.000 USD

Những dòng tweet và ngụ ý bí ẩn của Elon Musk về Bitcoin đã thành hiện thực vào tháng 2 khi công ty Tesla của ông thông báo họ đang mua 1,5 tỷ USD tiền Bitcoin. Công ty cũng thông báo rằng họ sẽ bắt đầu chấp nhận việc

thanh toán bằng Bitcoin để mua các sản phẩm ô tô Tesla vào khoảng cuối năm. Không giống như một số nhận xét khó hiểu khác của Musk, những người ủng hộ tiền điện tử đã xem những động thái này là hành động hỗ trợ cụ thể của Elon Musk cho tương lai của Bitcoin.

Tháng 3: Bitcoin đạt giá 64.000 USD

Từ tháng 9/2020 đến tháng 3/2021, lần đầu tiên Bitcoin tăng gần như “dựng đứng”, từ khoảng 10.000 USD lên hơn 60.000 USD. Điều đó đánh dấu mức tăng gần 1.000% so với năm trước, mang lại cho tiền điện tử mức định giá hơn 1 nghìn tỷ USD. Các chuyên gia thị trường đã chỉ ra rằng có dấu hiệu thúc đẩy đầu cơ và đó là một phần lý do cho sựg ia tăng khủng khiếp của tiền điện tử.

Tháng 4: Coinbase ra mắt công chúng

Tiền điện tử đã có một sự thúc đẩy đáng kể vào tháng 4/2021 khi sàn giao dịch tiền điện tử Coinbase Global ra mắt công chúng với mức định giá gần 100 tỷ USD. New York Times đã gọi sự kiện này là “Bữa tiệc sắp ra mắt” cho tiền điện tử, vì Coinbase đã hứa sẽ hoạt động có lãi và giúp các giao dịch tiền điện tử dễ dàng hơn, dấu hiệu cho thấy sự chấp nhận ngày càng tăng đối với tiền điện tử.

Tháng 4: Dogecoin nhận được hỗ trợ đáng chú ý: El Salvador chấp nhận Bitcoin làm tiền tệ

Thật sự là một giấc mơ trở thành hiện thực đối với những người đam mê tiền điện tử, El Salvador đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới chấp nhận Bitcoin dưới dạng đấu thầu hợp pháp. Tiền điện tử nói chung vẫn không được các tổ chức chính thức chấp nhận rộng rãi, nhưng sự kiện ở El Salvador đã đánh dấu một bước tiến quan trọng đối với tính hợp pháp toàn cầu của tiền điện tử. Các nhà giao dịch đã đẩy giá Bitcoin lên khoảng 5% khi biết tin, hy vọng El Salvador sẽ là quốc gia đầu tiên trong hàng dài các quốc gia sẽ chính thức chấp nhận Bitcoin như một loại tiền tệ hợp pháp.

Tháng 9: Bitcoin giảm 8,9% giá trị, bán ra dưới 41.000 USD

Trong tháng 9/2021, Trung Quốc nhắc lại và củng cố lập trường chống lại tiền điện tử, khiến giá Bitcoin giảm tới 8,9% trong một ngày, giao dịch xuống dưới 41.000 USD. Tuy nhiên, tiền điện tử Bitcoin nhanh chóng thiết lập kỷ lục lên mức cao nhất mọi thời đại là 68.950 USD vào tháng 11/2021.

Tháng 11: Bitcoin đạt đỉnh 69.000 USD

Tháng 12: Bitcoin “chốt hạ” 46.300 USD vào 5h chiều ngày 31/12/2021

Sau khi đạt đỉnh 69.000 USD, giá Bitcoin đã giảm mạnh vào cuối năm 2021. Cuối cùng, giá Bitcoin chốt lại còn 46.300 USD vào 5h chiều ngày 31/12/2021!

Kết thúc năm 2021: hơn 20 tỷ USD đã “rót” vào tiền điện tử

Theo hãng tin Bloomberg, đồng tiền điện tử lớn nhất theo giá trị thị trường đã đóng cửa vào tháng 12 với mức giảm 19%, mức lỗ hàng tháng lớn nhất kể từ tháng 5. Đó cũng là tháng 12 tồi tệ nhất của Bitcoin kể từ năm 2013. Vào ngày cuối cùng của năm 2021, tức ngày 31/12/2021, Bitcoin đã giảm 3,5% trước khi phục hồi phần nào và được giao dịch ở mức khoảng 46.300 USD vào lúc 5 giờ chiều ở New York.

Dù sao, Bitcoin đã có một năm đột phá. Bắt đầu vào năm 2021, tiền điện tử Bitcoin nhanh chóng đạt được mức cao mớikhinhiềunhàđầutư-đặcbiệtlàcáctổchứclớnởPhố Wall - quan tâm đến Bitcoin như một tài sản đầu cơ. Mỹ đã ra mắt quỹ giao dịch trao đổi đầu tiên theo dõi mọi biến động của Bitcoin. Trên toàn cầu, hơn 20 tỷ USD đã được đầu tư vào các sản phẩm trao đổi tiền điện tử cho đến tháng 11. Theo ETFGI, một công ty nghiên cứu và tư vấn, đây là một số tiền kỷ lục - tăng khoảng 550%, từ mức 3,1 tỷ USD vào cuối năm ngoái.

Bitcoin đã có một khoảng thời gian khó khăn kể từ khi đạt mức cao nhất mọi thời đại gần 69.000 USD vào đầu tháng 11. Các nhà phân tích cho rằng, một phần do lo ngại sự giám sát chặt chẽ hơn của các chính phủ trên toàn thế giới. Nhưng phần nữa, Bitcoin đang mất dần sự thống trị vào tay các đồng tiền mới nổi ít được biết đến khác trở nên phổ biến khi hệ sinh thái tiền điện tử mở rộng trong năm nay. Trong số các loại tiền điện tử lớn nhất, Binance Coin đã công bố mức lợi nhuận tốt nhất, tăng khoảng 1.300% giá trị vào năm 2021.

Các quốc gia trên thế giới “quản” tiền kỹ thuật số như thế nào?

Nhìn lại thăng, trầm của tiền kỹ thuật số trong năm 2021 - Ảnh 1.

Những diễn biến trong năm 2021 của Bitcoin, hay các loại tiền kỹ thuật số, đã cho thấy tiền kỹ thuật số dần chuyển từ một dạng đầu cơ sang đầu tư ổn định và đang tiếp tục phát triển, tuy nhiên các chính phủ trên khắp thế giới vẫn còn nhiều quan điểm chia rẽ về cách quản lý loại tài sản mới nổi này.

Mặc dù có một số lượng lớn các nhà đầu tư tiền điện tử và các công ty blockchain ở Mỹ, song quốc gia này vẫn chưa phát triển một khuôn khổ quy định rõ ràng cho loại tài sản kỹ thuật số này. Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) Mỹ thường xem tiền điện tử là một bảo mật, trong khi Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC) gọi Bitcoin là hàng hóa và Bộ Tài chính gọi đó là tiền tệ. Các sàn giao dịch tiền điện tử ở Mỹ thuộc phạm vi quản lý của Đạo luật Bảo mật Ngân hàng (BSA) và phải đăng ký với Mạng lưới Thực thi Tội phạm Tài chính (FinCEN). Các sàn cũng phải tuân thủ mọi nghĩa vụ chống rửa tiền và chống tài trợ cho khủng bố.

Tại Canada, các cơ quan quản lý nhìn chung đã có quan điểm chủ động đối với tiền điện tử. Canada trở thành quốc gia đầu tiên phê duyệt quỹ giao dịch trao đổi Bitcoin (ETF) vào tháng 2/2021. Ngoài ra, các Quản trị viên Chứng khoán Canada (CSA) và Tổ chức Quản lý Ngành Đầu tư của Canada (IIROC) cho biết các nền tảng giao dịch tiền điện tử và các đại lý trong quốc gia phải đăng ký với cơ quan quản lý cấp tỉnh. Hơn nữa, Canada phân loại các công ty đầu tư tiền điện tử là các doanh nghiệp dịch vụ tiền tệ (MSB) và yêu cầu họ đăng ký với Trung tâm Phân tích Báo cáo và Giao dịch Tài chính của Canada (FINTRAC). Từ quan điểm đánh thuế, Canada đối xử với tiền điện tử tương tự như các hàng hóa khác.

Vương quốc Anh coi tiền điện tử là tài sản nhưng không phải đấu thầu hợp pháp. Ngoài ra, các sàn giao dịch tiền điện tử phải đăng ký với Cơ quan quản lý tài chính của Vương quốc Anh (FCA) và bị cấm cung cấp giao dịch phái sinh tiền điện tử. Mặc dù các nhà đầu tư vẫn trả thuế thu nhập vốn đối với lợi nhuận giao dịch tiền điện tử, nhưng nói rộng hơn, khả năng chịu thuế phụ thuộc vào các hoạt động tiền điện tử được thực hiện và người tham gia vào giao dịch.

Đất nước mặt trời mọc Nhật Bản đang áp dụng một cách tiếp cận tiến bộ đối với các quy định về tiền điện tử, công nhận tiền điện tử là tài sản hợp pháp theo Đạo luật Dịch vụ Thanh toán (PSA). Trong khi đó, các sàn giao dịch tiền điện tử trong nước phải đăng ký với Cơ quan Dịch vụ Tài chính (FSA) và tuân thủ các nghĩa vụ chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố. Nhật Bản coi lợi nhuận giao dịch tạo ra từ tiền điện tử là “thu nhập khác” và đánh thuế các nhà đầu tư tương ứng.

Australia có lập trường tương đối chủ động đối với các quy định về tiền điện tử. Úc phân loại tiền điện tử là tài sản hợp pháp, và phải chịu thuế thu nhập vốn. Các sàn giao dịch được hoạt động miễn phí trong nước, miễn là họ đăng ký với Trung tâm Báo cáo và Phân tích Giao dịch Úc (AUSTRAC) và đáp ứng các nghĩa vụ chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố.

Tương tự như Vương quốc Anh, Singapore phân loại tiền điện tử là tài sản nhưng không phải đấu thầu hợp pháp. Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS) cấp phép và điều chỉnh các sàn giao dịch như được nêu trong Đạo luật Dịch vụ Thanh toán (PSA). Singapore, một phần, nổi tiếng là nơi trú ẩn an toàn cho tiền điện tử vì các khoản thu nhập vốn dài hạn không bị đánh thuế. Tuy nhiên, quốc gia này đánh thuế các công ty thường xuyên giao dịch bằng tiền điện tử, coi lợi nhuận là thu nhập.

Tại Hàn Quốc, tiền điện tử không được coi là tài sản tài chính hoặc đấu thầu hợp pháp. Do đó, các giao dịch tiền kỹ thuật số tránh được thuế tăng vốn. Dịch vụ Giám sát Tài chính Hàn Quốc (FSS) giám sát quy định trao đổi tiền điện tử, các nhà khai thác phải tuân theo các nghĩa vụ chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố một cách nghiêm ngặt. Kể từ tháng 9/2021, các sàn giao dịch tiền điện tử và các nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo khác phải đăng ký với Đơn vị Tình báo Tài chính Hàn Quốc (KFIU), một bộ phận của Ủy ban Dịch vụ Tài chính (FSC).

Chính sách quản lý tiền kỹ thuật số khá mạnh mẽ tại Trung Quốc. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) cấm các sàn giao dịch tiền điện tử hoạt động trong nước. Sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới, Binance, ban đầu ra mắt ở Trung Quốc nhưng đã chuyển trụ sở chính đến Quần đảo Cayman vào năm 2017 sau cuộc đàn áp của quốc gia này về quy định tiền điện tử. Hơn nữa, Trung Quốc đã ban hành lệnh cấm khai thác bitcoin vào tháng 5/2021, buộc nhiều người tham gia vào hoạt động này phải đóng cửa hoàn toàn hoặc chuyển đến các khu vực có môi trường pháp lý thuận lợi hơn.

Tại Ấn Độ, tiền điện tử cũng không được chấp nhận. Năm 2018, Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI) đã cấm các tổ chức tài chính giao dịch bằng tiền ảo; tuy nhiên, Tòa án Tối cao đã đảo ngược quyết định này vào tháng 3/2020. Tuy nhiên, các quy định vẫn chưa rõ ràng. Đầu năm 2021, Ấn Độ đã đề xuất một đạo luật khiến việc phát hành, sở hữu, khai thác và giao dịch tiền điện tử, loại tài sản kỹ thuật số không được nhà nước hậu thuẫn, là bất hợp pháp.

Trong khi đó, tiền điện tử được xem là hợp pháp tại hầu hết các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU), mặc dù việc quản lý sàn giao dịch phụ thuộc vào từng quốc gia thành viên. Mức thuế cũng khác nhau theo từng quốc gia trong EU, dao động từ 0% đến 50%. Vào tháng 9/2020, Ủy ban châu Âu đã đề xuất Quy định về thị trường trong tài sản tiền điện tử (MiCA) - một khuôn khổ tăng cường bảo vệ người tiêu dùng, thiết lập hành vi rõ ràng của ngành tiền điện tử và đưa ra các yêu cầu cấp phép mới.

Quốc gia duy nhất trên thế giới tuyên bố Bitcoin là tiền hợp pháp El Salvador trở thành quốc gia duy nhất trên thế giới hiện nay tuyên bố Bitcoin tiền hợp pháp. Vào tháng 6/2021, Quốc hội El Salvador chính thức áp dụng Bitcoin như một hình thức thanh toán.

Như vậy, tiền kỹ thuật số có thể được sử dụng trong mọi giao dịch ở El Salvador và mọi doanh nghiệp sẽ phải chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin, ngoại trừ những doanh nghiệp còn thiếu công nghệ để làm như vậy. Theo luật đã được thông qua, đồng đô la Mỹ sẽ tiếp tục là tiền tệ chính của El Salvador và không ai bị buộc phải thanh toán bằng Bitcoin.

Tổng thống Nayib Bukele của El Salvador nói rằng “Mọi nhà hàng, mọi tiệm cắt tóc, mọi ngân hàng - mọi thứ đều có thể được thanh toán bằng đô la Mỹ hoặc Bitcoin và không ai có thể từ chối thanh toán”. Tỷ giá hối đoái giữa hai đồng tiền sẽ do thị trường thiết lập. Đồng đô la sẽ tiếp tục là tiền tệ tham chiếu.

Bộ Kinh tế lưu ý rằng 70% người dân Salvador không được tiếp cận với các dịch vụ tài chính truyền thống và quốc gia này “cần cho phép lưu hànhCmột loại tiền kỹ thuật số có giá trị hoàn toàn tuân theo các tiêu chí của thị trường tự do” để kích thích tăng trưởng.

Tài liệu tham khảo:

1. https://www.nytimes.com
2. https://www.investopedia.com
3. https://www.bloomberg.com
4. https://www.gobankingrates.com

(Bài đăng ấn phẩm in Tạp chí TT&TT số 1 tháng 1/2022)

Bảo Bình