Giảm thiểu rủi ro ATTT trong môi trường làm việc hỗn hợp bằng công nghệ RPA

Mô hình làm việc hỗn hợp và rủi ro ATTT liên quan

Mô hình làm việc hỗn hợp (Hybrid workplace) cho phép nhân viên kết hợp linh hoạt thời gian làm việc tại nhà và làm việc tại văn phòng. Đây không phải là một khái niệm mới tuy nhiên đã dần trở nên phổ biến trong thời gian đại dịch COVID-19. Với mô hình này, nhân viên có thể chủ động lựa chọn làm việc tại bất cứ nơi đâu và chỉ lên văn phòng khi cần thiết. Cách vận hành này khiến nhân viên có thể lựa chọn khung giờ làm việc đạt hiệu suất tốt nhất với mình, đồng thời có thể giảm áp lực tinh thần bởi dư chấn COVID-19 và giảm nguy cơ lây nhiễm chéo.

Theo kết quả khảo sát Work Trend Index của Microsoft năm 2021, Hybrid workplace chính mô hình làm việc đang được ưa chuộng trên thế giới trong giai đoạn bình thường mới. Thực tế hiện nay nhiều tập đoàn, doanh nghiệp (DN) trên thế giới và tại Việt Nam vẫn áp dụng mô hình lai này kể cả khi dịch bệnh được kiểm soát do nhận thấy nhiều lợi ích do mô hình này mang lại về lâu dài như giúp tiết kiệm chi phí vận hành bộ máy, xây dựng tính ý thức tự giác của nhân viên khi việc quản lý dựa trên hiệu quả công việc chứ không tính bằng thời gian làm việc truyền thống.

Mặc dù phương pháp này có thể mang đến nhiều lợi ích tối ưu cho cả người sử dụng lao động và người lao động, nhưng những mối lo ngại về rủi ro quản lý dữ liệu, thông tin cũng khiến nhiều DN chần chừ, chưa tự tin triển khai mạnh mẽ mô hình này.

Chia sẻ tại hội thảo trực tuyến "Những rủi ro về dữ liệu, thông tin trong xu hướng môi trường làm việc hỗn hợp (hybrid workplace) và giải pháp để lãnh đạo DN an tâm" diễn ra ngày 28/12, TS. Trịnh Ngọc Minh, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội ATTT Việt Nam, Ủy viên Ban Chấp hành Chi hội VNISA phía Nam, cho biết nhiều DN lo ngại về việc mạng tin học ở nhà không an toàn, ngoài việc bảo vệ WiFi bằng mật khẩu, thường người dùng không làm gì hơn, do đó tin tặc dễ dàng xâm nhập thiết bị khác để tấn công.

Thứ hai là khi di chuyển giữa các vị trí làm việc, rủi ro mất thiết bị tăng lên khiến dữ liệu lưu trữ trên thiết bị cũng gặp phải rủi ro. 

Thứ ba là lừa đảo có chủ đích thêm cơ hội thành công, người làm việc từ xa nhiều khi không có đồng nghiệp để tham khảo ý kiến nên tăng khả năng thành công cho các email lừa đảo có chủ đích. 

Thứ tư là nhiều nhân viên bỏ qua việc cập nhật bản vá, họ đánh giá thấp vai trò của bản vá lỗi trong ATTT, ngại vá lỗi khi làm việc ở ngoài, tăng khả năng tin tặc khai thác các lỗ hổng.

Cuối cùng là gia tăng sử dụng CNTT mờ ảo (Shadow IT), trong môi trường làm việc từ nhà, người dùng thường tự tổ chức môi trường CNTT để làm việc ngoài sự kiểm soát của bộ phận CNTT về ứng dụng, thiết bị, phần mềm công cụ.

"Khi làm việc theo mô hình làm việc hỗn hợp, bên cạnh các rủi ro mất ATTT truyền thống thì còn có những rủi ro bổ sung thêm, phát sinh từ đặc thù của mô hình làm việc từ xa", TS. Trịnh Ngọc Minh cho biết.

Trên thực tế, theo FBI, số vụ tấn công mạng trong năm 2020 đã tăng 3- 4 lần do việc chuyển dịch nhanh sang làm việc từ xa.

Ngăn chặn các rủi ro ATTT trong môi trường làm việc hỗn hợp bằng công nghệ RPA

Theo đại diện UiPath, nền tảng RPA số 1 thế giới, việc triển khai giải pháp tự động hóa UiPath RPA không chỉ cho phép chuyển đổi và tinh giản quy trình xử lý trong DN, mà còn dễ dàng tích hợp với các hệ thống nội bộ của DN. Điều này giúp cho DN có khả năng triển khai phù hợp với từng nhu cầu cụ thể để nâng cao hoạt động kinh doanh. 

Ngoài ra, việc ứng dụng RPA còn giúp giảm các rủi ro trong môi trường làm việc hỗn hợp, bao gồm rủi ro an ninh mạng, rủi ro gian lận, rủi ro sức khỏe và an toàn và rủi ro quy trình (các biện pháp kiểm soát nội bộ và kế hoạch kinh doanh liên tục cần được đánh giá lại và kiểm soát để đảm bảo rằng các rủi ro hoạt động và rủi ro quy trình được xác định đúng).

Trên thực thế, một số ứng dụng điển hình của RPA để giảm mất mát dữ liệu là ẩn danh dữ liệu. Theo đó, những dữ liệu nhạy cảm như tên khách hàng, mức lượng,... thực sự không cần thiết đối với người xử lý dữ liệu. Khi đó có thể áp dụng robot để lấy dữ liệu từ bất kỳ hệ thông CNTT nào (dựa trên web, máy tính để bàn,...) và hiển thị cho người dùng ở dạng mặt nạ (mask) hoặc ẩn danh (anonymize). Sau đó, người xử lý dữ liệu có thể phân tích và xử lý dữ liệu rồi trả lại kết quả cho robot ở dạng de-mask hoặc de-anoymize.

Không chỉ vậy, RPA còn được sử dụng để làm xáo trộn thông tin nhạy cảm. Cụ thể, người ta sẽ triển khai 1 robot được đào tạo giữa người dùng và ứng dụng để làm xáo trộn thông tin cá nhân và thông tin nhạy cảm trong các ứng dụng web theo thời gian thực khi người dùng mở ứng dụng. Quá trình đào tạo rất dễ và có thể thực hiện nhanh chóng cho nhiều ứng dụng web. Người quan trị có thể đảm bảo truy cập vào ứng dụng được cấp khi robot đang chạy và làm dữ liệu xáo trộn theo thời gian thực.

Bên cạnh đó, robot cũng được triển khai để quản lý và kiểm soát quyền truy cập. Khi đó, robot sẽ thu thập quyền truy cập từ nhiều hệ thống/ứng dụng CNTT và tổng hợp nó để quản trị viên xem xét. Quản trị viên có thể xem xét với ma trận quyền truy cập và thực hiện đánh giá. Bảng điều khiển hành động hỗ trợ thu hồi quyền truy cập hoặc điều chỉnh

Cuối cùng là phát hiện rò rỉ dữ liệu với phân tích mẫu dựa trên học máy (ML). Robot kết hợp với mô hình ML có thể theo dõi việc sử dụng hàng ngày các hệ thống/ứng dụng CNTT và những cố gắng truy cập dữ liệu. Khi phát hiện các hoạt động đáng ngờ, robot có thể đưa ra cảnh báo cho quản trị viên, giúp họ chủ động ngăn chặn truy cập dữ liệu/hệ thống trái phép./.

Ngọc Diệp