Đẩy mạnh ứng dụng CNTT hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số tại Hà Giang

Hà Giang là tỉnh miền núi vùng cao cực Bắc của Tổ quốc, có diện tích đất tự nhiên là 7.929,48 km2, cách Hà Nội 318 km theo đường bộ. 90% diện tích tỉnh Hà Giang là đồi núi. Hiện nay, Hà Giang có 11 đơn vị hành chính cấp huyện, 193 xã, phường, thị trấn và 2.071 thôn, bản. Toàn tỉnh có hơn 182 nghìn hộ với trên 85 vạn dân, với hơn 20 dân tộc, trong đó có 5 dân tộc thiểu số rất ít người (Pà Thẻn, Lô Lô, Bố Y, Pu Péo, Cờ Lao). Hầu hết, đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống ở địa bàn đặc biệt khó khăn, cư trú chủ yếu là vùng cao, núi đá; địa hình bị chia cắt mạnh, độ dốc lớn, thường xảy ra lũ quét, lũ ống, sạt lở đất; khí hậu khắc nghiệt, thiếu đất sản xuất, thiếu nước sinh hoạt.

Trong điều kiện CNTT và ứng dụng công nghệ số đang tác động và chi phối mọi mặt của đời sống xã hội như hiện nay, tỉnh Hà Giang đã có nhiều nỗ lực trong ứng dụng CNTT phục vụ đồng bào DTTS. 

Nâng cao nhận thức chống dịch cho đồng bào DTTS

Trong bối cảnh dịch Covid -19 đang bùng phát phức tạp, nhằm ngăn ngừa, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm và nâng cao nhận thức về phòng, chống dịch cho người dân, nhất là đồng bào DTTS, chính quyền Hà Giang đã và đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó, phải kể đến công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về mức độ nguy hiểm của dịch bệnh, cũng như các biện pháp cách phòng, chống hiệu quả.

Tiêu biểu như tại Huyện Mèo Vạc, các cán bộ Huyện đoàn đã tăng cường thông tin, tuyên truyền thông qua ứng dụng Zalo, hay mạng xã hội Facebook của tổ chức để đoàn viên nắm được thông tin và chia sẻ kịp thời, chính xác đồng thời phối hợp với các cấp, ngành chủ động nắm tình hình lao động trên địa bàn huyện; thực hiện tuyên truyền, vận động người dân nâng cao ý thức phòng, chống dịch Covid-19. Huyện cũng giao cho Trung tâm Văn hóa - Thông tin - Du lịch triển khai các hoạt động tuyên truyền về công tác phòng, chống dịch Covid-19 với nhiều hình thức như đăng tải tin bài trên Cổng thông tin điện tử của huyện; tuyên truyền trên loa truyền thanh, xe tuyên truyền lưu động tới từng thôn, bản…

Tại các xã, công tác tuyên truyền cũng được đẩy mạnh nhằm từng bước thay đổi nhận thức của người dân, nhất là bà con vùng DTTS với nhiều hình thức khác nhau, trong đó tập trung việc tuyên truyền trực tiếp thông qua hình thức đến từng hộ gia đình phát tờ rơi, hướng dẫn các biện pháp phòng, chống dịch bệnh. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong tuyên truyền cũng được đẩy mạnh đặc biệt là những người có sử dụng điện thoại thông minh đều được tham gia vào nhóm Zalo và cập nhập kịp thời, thường xuyên những thông tin liên quan đến phòng, chống dịch để cung cấp cho bà con. 

Cải cách hành chính công

Tỉnh Hà Giang luôn xác định cải cách hành chính (CCHC) luôn đóng vai trò quan trọng để phục vụ người dân, nhất là đồng bào DTTS, phục vụ doanh nghiệp và thu hút các nhà đầu tư tốt hơn nhằm thúc đẩy phát triển nên kinh tế - xã hội địa phương.

 Qua kết quả công bố chỉ số PAR Index, SIPAS của Ban Chỉ đạo CCHC của Chính phủ hồi tháng 6 vừa qua cho thấy, chỉ số PAR INDEX năm 2020 xếp hạng 33/63, tăng 20 bậc so với năm 2019; tăng 25 bậc, so sánh năm 2020 với năm 2015. Chỉ số SIPAS năm 2020, xếp hạng 25/63, tăng 10 bậc so với năm 2019; tăng 9 bậc, so sánh năm 2020 với năm 2017.

Trước đó, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) cũng cho biết, chỉ số PAPI của tỉnh Hà Giang bứt phá 12 bậc so với năm 2019 để đứng đầu nhóm đạt điểm Trung bình thấp, xếp hạng thứ 33/63 tỉnh, thành phố, với thông số này Hà Giang lần đầu tiên nằm trong nhóm B của cả nước sau 9 năm kể từ khi chỉ số PAR Index triển khai trên phạm vi toàn quốc.

Theo đó, CCHC của tỉnh Hà Giang có thể thấy, để có được kết quả như ngày hôm nay chính là nhờ lãnh đạo tỉnh Hà Giang đã các định rất kĩ về CCHC đóng vai trò quan trọng để hoạt động cũng như điêu hành chính quyền hiệu quả hơn theo hướng phục vụ người dân và thu hút các nhà đầu tư.

Tháng 5/2016, UBND tỉnh thành lập Trung tâm Hành chính công tỉnh (nay là Trung tâm Phục vụ hành chính công), qua 5 năm hoạt động, mô hình này đã tạo bước đi đột phá của tỉnh, làm thay đổi rõ rệt về chất lượng cải cách TTHC, nâng cao tinh thần phục vụ của cơ quan Nhà nước, tạo sự tin tưởng của tổ chức, cá nhân do có sự kiểm soát, đôn đốc khách quan, chính xác, tin cậy hơn so với mô hình một cửa độc lập. Ngoài ra, nhiều thành phần hồ sơ và quy trình giải quyết TTHC đã được cắt giảm và đơn giản hóa. Đến nay 31,55% TTHC được rút ngắn trên 30% thời gian giải quyết; số TTHC cung ứng dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 đạt 19,28%, mức độ 4 đạt 14,79%.

Nâng cao nhận thức về pháp luật cho đồng bào vùng cao

Việc ứng dụng công nghệ thông tin hiệu quả sẽ giúp đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn nắm bắt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; tiếp cận đầy đủ các nguồn thông tin về y tế, giáo dục, khoa học công nghệ, thị trường.

Là tỉnh biên giới cực Bắc của Tổ quốc, có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng. Tỉnh có hơn 20 dân tộc cùng sinh sống; đời sống bà con còn nhiều khó khăn, nhận thức pháp luật của người dân vẫn còn hạn chế, môi trường tiếp xúc và áp dụng pháp luật chưa thuận lợi. Trong những năm qua, tỉnh Hà Giang đã nỗ lực đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến gần hơn với đồng bào dân tộc thiểu số nơi vùng cao biên giới...

Việc tuyên truyền pháp luật gắn với các ứng dụng công nghệ thông tin được đẩy manhk. Tính đến nay tỉnh Hà Giang đã xây dựng duy trì 309 trang thông tin điện tử, Fanpage, Facebook; Youtube; 36 đường link truy cập phổ biến giáo dục pháp luật, đăng tải trên 20.000 tin, bài trên chuyên trang, chuyên mục phổ biến giáo dục pháp luật; xây dựng 18 mô hình ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật...

Với ứng dụng tuyên truyền pháp luật thông qua các fanpage trên facebook, đồng bào DTTS có thể dễ dàng tiếp cận mọi lúc, mọi nơi, từ đó nâng cao nhận thức và trách nhiệm trong chấp hành các quy định của pháp luật.

Hỗ trợ đồng bào DTTS trong sản xuất nông nghiệp

Từ đầu năm 2021 đến nay, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, các kênh bán hàng truyền thống cũng như việc vận chuyển hàng hóa gặp rất nhiều khó khăn trở ngại dẫn đến sản lượng tiêu thụ bị hạn chế. Trong bối cảnh chung đó, để tiêu thụ được sản phẩm, việc bán hàng qua online đã được chú trọng và nhân rộng mô hình.

Điển hình như Hợp tác xã (HTX) dược liệu Nặm Đăm đã tích cực ứng dụng CNTT, chuyển đổi công nghệ số để quảng bá, giới thiệu và bán các sản phẩm dược liệu đến thị trường khách hàng mới. Nhờ đó, trong 8 tháng đầu năm 2021, doanh thu của HTX dù đạt thấp hơn thời điểm chưa có dịch song đã cao hơn so với các tháng đầu năm 2020 với doanh thu cao được cải thiện tốt hơn từ 150- 200 triệu đồng.

Ngoài sự chủ động của các hợp tác xã, hộ sản xuất thì các địa phương, các ngành chức năng cũng đẩy mạnh hoạt động hỗ trợ, trợ giúp trong công tác quảng bá, xúc tiến các sản phẩm nông sản đặc trưng, sản phẩm OCOP của tỉnh do các đơn vị, hợp tác xã sản xuất thông qua các buổi livestream giới thiệu sản phẩm trên các trang mạng xã hội để mở rộng thị trường, tiếp cận và bán hàng online.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng CNTT để làm tem truy xuất hàng hóa cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh cho đồng bào DTTS cũng góp phần thúc đẩy việc tiêu thụ nông sản. Ví dụ, như cách làm tại huyện Quản Bạ. Cùng với việc làm tem truy xuất hàng hóa, huyện còn phối hợp với Tập đoàn VNPT thực hiện kế hoạch triển khai tin nhắn thương hiệu đến người dân, đảm bảo 100% các hộ dân được cập nhật và quản lý trên VNPT-Ioffice và tối thiểu có 1 số điện thoại VinaPhone để kịp thời nhận tin nhắn miễn phí về phòng, chống lụt bão, thiên tai, quốc phòng - an ninh, dịch bệnh và các thông báo từ chính quyền địa phương, nhà trường, ngành điện...

Thực tế, trong những năm qua, tỉnh Hà Giang luôn quan tâm, đầu tư hệ thống hạ tầng CNTT trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Đến nay, hầu hết các huyện/thành phố, xã/ phường/thị trấn đã có cáp quang đến trung tâm; hệ thống hội nghị trực tuyến cơ quan Đảng, chính quyền của tỉnh kết nối với các cơ quan T.Ư và các huyện/thành phố thuộc tỉnh; UBND 193/193 xã/phường/thị trấn với quy mô 241 điểm cầu; có 992 trạm thu phát sóng (BTS), lắp đặt 2.168 thiết bị trạm 2G - 3G - 4G; tỷ lệ phủ sóng điện thoại di động, Internet băng rộng đạt 98,5% (khu vực trung tâm, tập trung đông dân cư đạt 100%). Một số xã, phường, thị trấn được đầu tư triển khai mạng nội bộ LAN, phục vụ ứng dụng "một cửa" điện tử liên thông từ tỉnh đến xã.

Ý thực được việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT làm nền tảng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh Hà Giang đã có nhiều bước đi đúng đắn và quyết liệt, góp phần quan trọng trong việc đổi mới tư duy nhận thức và hỗ trợ đồng bào DTTS thoát nghèo.

Quỳnh Chi