AIPA 42: Phát triển quan hệ hợp tác nghị viện trong lĩnh vực kỹ thuật số bao trùm

Nhận lời mời của Chủ tịch AIPA Pehin Dato Abdul Rahman Taib, Chủ tịch Hội đồng Lập pháp Vương quốc Brunei Darussalam, đoàn Đại biểu Quốc hội Việt Nam do Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dẫn đầu sẽ tham dự ĐHĐ AIPA lần thứ 42 (AIPA-42) theo hình thức trực tuyến.

Đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số là đòn bẩy để sớm khôi phục đà tăng trưởng bền vững của ASEAN

Trước thềm Đại hội đồng, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã trao đổi với báo chí về phát huy vai trò của AIPA trong việc tăng cường đoàn kết, thúc đẩy hợp tác, đưa ASEAN vượt qua thách thức do đại dịch COVID-19 gây ra.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, ĐHĐ AIPA-42 với chủ đề "Phát triển quan hệ hợp tác nghị viện trong lĩnh vực kỹ thuật số bao trùm hướng tới Cộng đồng ASEAN năm 2025" thể hiện quyết tâm và sự đồng thuận của AIPA cùng ASEAN nỗ lực khống chế đại dịch COVID-19, vượt qua những khó khăn để phục hồi kinh tế, đồng thời củng cố đoàn kết trong khối ASEAN; thực hiện chiến lược đối ngoại độc lập, tự chủ, cân bằng, duy trì vai trò trung tâm nhằm đạt được những mục tiêu đề ra trong xây dựng Cộng đồng và thể hiện hình ảnh một ASEAN trách nhiệm, sẵn sàng phối hợp ứng phó với các vấn đề nảy sinh.

Đầu năm nay, Hội nghị Bộ trưởng của ASEAN đã thông qua Kế hoạch tổng thể về số của ASEAN đến năm 2025; ủng hộ nỗ lực thông qua và sớm đưa vào triển khai Chiến lược về cách mạng công nghiệp (CMCN) lần thứ 4 của ASEAN nhằm tạo lập một Cộng đồng ASEAN đổi mới, sáng tạo, nâng cao sức cạnh tranh trong nền kinh tế thế giới.

AIPA tiếp tục cùng các nước ASEAN tích cực phối hợp chặt chẽ, nâng cao khả năng chủ động ứng phó của từng quốc gia, hỗ trợ lẫn nhau từng bước đẩy lùi đại dịch COVID-19. Với cách tiếp cận toàn diện, song song với kiểm soát đại dịch, ASEAN đang đẩy mạnh các biện pháp theo Khung phục hồi tổng thể ASEAN, trong đó đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số (CĐS), đổi mới mô hình phát triển được xem là đòn bẩy để sớm khôi phục đà tăng trưởng bền vững của ASEAN.

Các nghị viện thành viên AIPA tích cực hỗ trợ hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, tạo điều kiện thực thi chính sách CĐS, góp phần hoàn thiện Chính phủ điện tử hướng đến Chính phủ số, nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến, tăng cường tiếp cận bình đẳng các dịch vụ của người dân và doanh nghiệp, đẩy mạnh phổ cập số đối với các đối tượng yếu thế, thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số.

Ngoài ra, tăng cường hợp tác với các đối tác, các tổ chức quốc tế để đẩy mạnh kết nối hạ tầng kỹ thuật số, bảo đảm hệ sinh thái kỹ thuật số bao trùm, rút ngắn khoảng cách số. Đặc biệt, lồng ghép triển khai Khung phục hồi tổng thể ASEAN vào các chương trình, kế hoạch của từng quốc gia, hỗ trợ doanh nghiệp tăng cường đổi mới, sáng tạo và CĐS nhằm ổn định và phục hồi sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, tăng cường các chính sách và khung pháp lý, ủng hộ các sáng kiến trong khuôn khổ các kênh hợp tác của ASEAN cũng như với các đối tác bên ngoài vì sự phát triển nhanh và bền vững của từng nước thành viên và cả khu vực.

Hợp tác kỹ thuật số để đưa ASEAN trở thành cộng đồng kỹ thuật số

Trả lời phỏng vấn TTXVN, Tổng thư ký AIPA Nguyễn Tường Vân cho biết:Sự hợp tác kỹ thuật số giữa các nước thành viên trong giai đoạn 2021-2025 là rất cần thiết để đưa ASEAN trở thành cộng đồng kỹ thuật số và khối kinh tế kỹ thuật số hàng đầu với sự hỗ trợ của các dịch vụ CĐS, công nghệ và hệ sinh thái. Đặc biệt, sự thay đổi nhanh chóng do đại dịch COVID-19 toàn cầu đã đẩy nhanh sự tăng trưởng kinh tế số tại các nước ASEAN, buộc ASEAN phải hướng đến việc số hóa, đồng thời trao cho các quốc gia thành viên một động lực bất ngờ để tiến nhanh hơn trên con đường này.

Để thúc đẩy Kế hoạch tổng thể này, ASEAN cần những dự luật mới để đối phó với mối đe dọa xuyên biên giới nhằm phát triển khu vực thành khối kinh tế kỹ thuật số. Có nhiều lĩnh vực cần phải xem xét lại để phù hợp với những thách thức và công nghệ mới, đặc biệt là trong lĩnh vực an ninh không gian mạng, đòi hỏi ở các nước một sự phối hợp chặt chẽ ở tầm khu vực.

Vì vậy, Tổng thư ký AIPA Nguyễn Tường Vân cho biết các nghị sỹ ASEAN có vai trò quan trọng trong việc sửa đổi, ban hành các văn bản pháp luật, tạo điều kiện thúc đẩy quá trình thực hiện Kế hoạch tổng thể CĐS, nhằm đưa các nước thành viên vượt qua những khó khăn, thử thách do dịch bệnh gây ra, trong đó có việc phục hồi kinh tế khu vực thông qua các dịch vụ chuyển đổi kỹ thuật số.

Dự kiến AIPA 42 sẽ thông qua 27 nghị quyết của 5 Ủy ban Chính trị, Kinh tế, Xã hội, Tổ chức và Ủy ban nữ nghị sỹ WAIPA. Ủy ban Chính trị sẽ thảo luận các chủ đề về an ninh mạng, thúc đẩy an ninh con người trong chuyển đổi kỹ thuật số, tăng cường ngoại giao nghị viện hướng tới xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Đáng chú ý, lần đầu tiên kể từ khi có thêm qui định về vấn đề bổ sung khẩn cấp, Đoàn Indonesia đã đề xuất bổ sung chủ đề hỗ trợ của nghị viện về tình hình Myanmar. Nội dung này đã được Ban Chấp hành thông qua và sẽ được thảo luận tại phiên họp của Uỷ ban Chính trị.

Ủy ban Kinh tế thảo luận về hai chủ đề hội nhập kinh tế ASEAN thông qua thúc đẩy số hóa các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa, hợp tác du lịch trong ASEAN. Ủy ban xã hội có 3 chủ đề về đẩy mạnh kỹ thuật số bao trùm để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, các mục tiêu phát triển bền vững và vai trò của công nghệ cao tạo thuận lợi cho người dân tham gia bầu cử.

Ủy ban Tổ chức thảo luận một số vấn đề quan trọng liên quan tới tài chính, kết nạp quan sát viên, quy trình đăng cai Đại hội đồng AIPA, sử dụng Quỹ đặc biệt để chi trả phí vận hành trụ sở mới của Ban thư ký, văn bản hướng dẫn đối thoại AIPA-ASEAN, trao tặng giải thưởng cống hiến xuất sắc AIPA, Quy trình tổ chức Hội nghị nghị sĩ trẻ AIPA, thành lập cơ chế đối thoại EP-AIPA. Hội nghị nữ nghị sĩ sẽ thảo luận về việc trao quyền kinh tế cho phụ nữ, việc làm thông qua dịch vụ kỹ thuật số và tài chính bao trùm.

ASEAN đang CĐS nhanh chóng

Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37 diễn ra vào tháng 11/2020, các nhà Lãnh đạo ASEAN đã thông qua Khuôn khổ phục hồi toàn diện ASEAN (ASEAN Comprehensive Recovery Framework - ACRF) và Kế hoạch thực hiện Khuôn khổ, trong đó kêu gọi tăng tốc CĐS toàn diện thông qua các công nghệ số, nhằm thúc đẩy nền kinh tế, cải thiện xã hội trong thời kỳ hậu COVID-19 và đạt được khả năng phục hồi lâu dài.

Ngoài việc thúc đẩy số hóa trong ASEAN trên nhiều phương diện, Chiến lược hợp nhất về CMCN 4.0 cho ASEAN hiện đang được xây dựng cũng xác định các sáng kiến cụ thể sẽ góp phần vào việc sử dụng các công nghệ CMCN 4.0 để tăng cường khả năng cạnh tranh của khu vực và sự thịnh vượng, trong đó đảm bảo CĐS toàn diện. Điều này đang diễn ra song song với tốc độ CĐS ngày càng mạnh mẽ trong ASEAN, đặc biệt là trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đang diễn ra đã thúc đẩy số hóa là ưu tiên hàng đầu trong ASEAN.

Do đó, các diễn đàn ASEAN trong các ngành, lĩnh vực khác nhau đã thúc đẩy hỗ trợ CĐS thông qua các sáng kiến khác nhau như trong Kế hoạch tổng thể về kỹ thuật số ASEAN (ADM) (2021-2025), Kế hoạch hành động khung về hội nhập kỹ thuật số ASEAN (2019-2025), Hiệp định ASEAN về thương mại điện tử 2019, Kế hoạch tổng thể ICT ASEAN 2020 và Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN (MPAC) 2025.

MPAC 2025 công nhận đổi mới kỹ thuật số là 1 trong 5 lĩnh vực c hiến lược nhằm đạt được tầm nhìn về một ASEAN liên kết và tích hợp toàn diện và xuyên suốt, nhằm thúc đẩy tính cạnh tranh, tính bao trùm và ý thức Cộng đồng lớn hơn.

Tại Hội nghị Bộ trưởng Kỹ thuật số ASEAN (ADGMIN) lần thứ nhất vào ngày 22/1/2021, ASEAN đã thông qua Kế hoạch Tổng thể kỹ thuật số ASEAN 2025 (ADM2025) với tầm nhìn biến ASEAN trở thành một cộng đồng số và khối kinh tế hàng đầu, được đáp ứng bởi các dịch vụ, công nghệ số an toàn, mang tính chuyển đổi và hệ sinh thái. ADM2025 đề ra 8 kết quả mong muốn và 37 hành động tạo điều kiện sẽ định hướng cho hợp tác kỹ thuật số của ASEAN từ năm 2021 đến năm 2025.

ADGMIN lần thứ nhất cũng đồng thuận thúc đẩy hợp tác hơn nữa với các nước đối tác đối thoại và áp dụng cách tiếp cận đa bên, trong việc thực hiện các chương trình kỹ thuật số để đạt được các mục tiêu dự kiến của ADM2025.

ADGMIN lần thứ nhất cũng thống nhất Hướng dẫn thực hiện Khung quản lý dữ liệu ASEAN và Cơ chế luồng dữ liệu xuyên biên giới ASEAN, được xây dựng dựa trên các nguyên tắc và sáng kiến của Khung ASEAN về bảo vệ dữ liệu cá nhân, Khung ASEAN về quản trị dữ liệu kỹ thuật số để hài hòa giữa quản lý dữ liệu và xuyên Các tiêu chuẩn về luồng dữ liệu biên giới trong khu vực ASEAN, nâng cao năng lực cạnh tranh kỹ thuật số của các quốc gia thành viên ASEAN bằng cách thiết lập một môi trường tin cậy, minh bạch và có trách nhiệm đối với hoạt động kinh doanh và xây dựng sự sẵn sàng của ASEAN để đón nhận các cơ hội kỹ thuật số mới.

Nội dung trên chuẩn bị cho ASEAN để làm việc với các đối tác khu vực và toàn cầu khác về việc tạo ra các tiêu chuẩn quản lý dữ liệu có thể tương tác và các luồng dữ liệu xuyên biên giới trên toàn cầu.

Với sự phát triển của CĐS trong khu vực ASEAN, tăng cường hợp tác an ninh mạng là chìa khóa cho an ninh của nền kinh tế tương lai của ASEAN và các sáng kiến số hóa, đặc biệt là trong bối cảnh sự gia tăng gần đây của các cuộc tấn công và đe dọa an ninh mạng toàn cầu cũng như chuỗi cung ứng.

ADGMIN cũng hoan nghênh hợp tác an ninh mạng ASEAN thông qua việc chính thức hóa các trao đổi cấp CERT quốc gia của các quốc gia thành viên ASEAN thông qua việc thiết lập cơ chế trao đổi thông tin ASEAN CERT như một thành phần cốt lõi của ASEAN CERT trong tương lai. Cơ chế này sẽ hỗ trợ các CERT quốc gia thông qua việc trao đổi thông tin và thực hành tốt nhất, đồng thời điều phối các chương trình nâng cao năng lực CERT trong khu vực.

Hội nghị Bộ trưởng ASEAN lần thứ 5 về An ninh mạng (AMCC) vào ngày 7/10/2020, cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ Cơ sở hạ tầng thông tin trọng (CII) khỏi các mối đe dọa mạng để đảm bảo một không gian mạng khu vực an toàn và bảo mật, đặc biệt là trước những mối đe dọa an ninh mạng mới hơn được đặt ra. bởi đại dịch COVID-19.

Công nghệ số cũng mang lại những tiềm năng và lợi ích to lớn để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đồng đều, công bằng và phát triển bền vững. Như vậy, mạng lưới các thành phố thông minh ASEAN (ASCN) được khai thác như một nền tảng khu vực quan trọng để đạt được sức mạnh tổng hợp lớn hơn trong các nỗ lực phát triển, chia sẻ kinh nghiệm và thực tiễn tốt nhất và tạo cơ hội cho các giải pháp sáng tạo hướng tới thông minh, bền vững và phát triển các thành phố thông minh trong ASEAN.

Có thể nói, CĐS trong khu vực ASEAN đang phát triển nhanh chóng, đặc biệt là trong việc thúc đẩy khả năng phục hồi và chống lại tác động của COVID-19. Với tốc độ áp dụng công nghệ số hiện nay ở ASEAN, ASEAN đang trên hành trình đầy tham vọng hướng tới một cộng đồng số và khối kinh tế hàng đầu./.

Lan Phương (Tổng hợp)