Hàng triệu tệp độc hại được phát tán dưới vỏ bọc ứng dụng nhắn tin, họp trực tuyến
An toàn thông tin - Ngày đăng : 22:41, 21/12/2020
Hình thức làm việc tại nhà đòi hỏi các doanh nghiệp (DN) phải điều chỉnh hệ thống mạng của tổ chức, dẫn đến sự xuất hiện của những mối đe dọa mới, và các mối đe dọa hiện có cũng tăng cường hoạt động. Điều này không đồng nghĩa với sự gia tăng của tổng tấn công mạng vào năm 2020, nhưng đã có sự phân bổ lại của các cuộc tấn công.
1,7 triệu tệp chứa mã độc được ngụy trang dưới dạng ứng dụng truyền thông DN
Các nhà nghiên cứu của Kaspersky đã phát hiện tấn công vào giao thức điều khiển máy tính từ xa năm 2020 đã tăng 242% so với năm 2019, và xuất hiện 1,7 triệu tệp chứa mã độc được ngụy trang dưới dạng ứng dụng truyền thông DN.
Cả hai phát hiện này đều phản ánh thực tế tin tặc đang nỗ lực nhắm mục tiêu vào người dùng làm việc tại nhà. Đây là những phát hiện nằm trong báo cáo "Câu chuyện của năm: công việc từ xa" (Story of the year: remote work) được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu của Kaspersky.
Việc gấp rút chuyển đổi để nhân viên làm việc tại nhà khiến lưu lượng truy cập của công ty ngày càng tăng. Người dùng nhanh chóng chuyển sang sử dụng các dịch vụ của bên thứ ba để trao đổi dữ liệu và làm việc qua mạng Wi-Fi đã tạo điều kiện cho những lỗ hổng bảo mật mới mà tội phạm mạng có thể nhắm đến.
Một vấn đề khác đối với bộ phận bảo mật thông tin là số lượng người sử dụng các công cụ truy cập từ xa ngày càng tăng. Một trong những giao thức cấp ứng dụng phổ biến nhất để truy cập máy trạm hoặc máy chủ Windows là giao thức độc quyền của Microsoft - RDP.
Số lượng máy tính dành cho nhân viên làm việc từ xa được định cấu hình không chính xác đã tăng trong làn sóng giãn cách xã hội đầu tiên trên toàn cầu, và số lượng các cuộc tấn công mạng cũng tăng theo. Những cuộc tấn công này sử dụng thủ thuật đoán thử đúng sai (brute-force) theo tên người dùng và mật khẩu cho RPD - mỗi nỗ lực thành công giúp tội phạm mạng có được quyền truy cập từ xa vào máy tính mục tiêu trong hệ thống.
Kể từ đầu tháng 3, số lượng tấn công Bruteforce.Generic.RDP đã tăng vọt, dẫn đến tổng của 11 tháng đầu năm 2020 tăng 3,4 lần so với cùng kỳ 2019. Trên toàn thế giới, từ tháng 1 - 11/2020 có tổng cộng 3,3 tỷ cuộc tấn công vào giao thức điều khiển máy tính từ xa, trong khi số lượng này từ tháng 1 đến tháng 11/2019 là 969 triệu cuộc tấn công.
Tấn công RDP, từ tháng 1 – 11/2019 và năm 2020
Ngoài các cuộc tấn công vào RDP, tội phạm mạng đã nhanh chóng phát hiện ra rằng nhiều nhân viên đã thay thế công cụ giao tiếp ngoại tuyến bằng các công cụ trực tuyến và do đó quyết định lợi dụng nhu cầu này.
Kaspersky đã phát hiện có 1,66 triệu tệp độc hại được phát tán dưới vỏ bọc của các ứng dụng nhắn tin và hội họp trực tuyến phổ biến thường được sử dụng cho mục đích công việc.
Sau khi được cài đặt, các tệp này sẽ tải phần mềm quảng cáo khiến thiết bị của nạn nhân "ngập" quảng cáo không mong muốn và thu thập dữ liệu cá nhân của nạn nhân để sử dụng cho bên thứ ba. Một nhóm tệp khác được ngụy trang dưới dạng ứng dụng DN là Trình tải xuống - các ứng dụng có thể không độc hại, nhưng có thể tải xuống các ứng dụng khác, từ Trojan đến các công cụ truy cập từ xa.
Những bài học rút ra
Qua nghiên cứu này, ông Dmitry Galov, nhà nghiên cứu bảo mật tại Kaspersky cho biết: "Năm nay đã cho chúng ta rất nhiều bài học. Việc chuyển hoạt động sang hình thức trực tuyến không hoàn hảo như ta nghĩ, đặc biệt là khi chúng ta đang sống trong một thế giới số hóa. Khi trọng tâm chuyển sang làm việc từ xa, tội phạm mạng cũng hướng nỗ lực của chúng để tận dụng gia tăng tấn công trong tình hình mới".
Theo ông, giờ đây vẫn còn nhiều điều chúng ta cần học về việc sử dụng công nghệ có trách nhiệm, với trọng tâm là việc chia sẻ dữ liệu.
Một trong những thách thức lớn nhất của năm 2020, theo ông Dmitry, là nhận thức về các mối nguy hiểm tiềm ẩn trên mạng. Mấu chốt ở đây không phải là nhu cầu đột ngột tăng về các dịch vụ trực tuyến - liên quan đến công việc hoặc giao đồ ăn. Nhiều người dùng ở giai đoạn đầu sử dụng Internet có nguyên tắc tránh tiếp xúc với kỹ thuật số. Không hẳn là họ không xem trọng sự cần thiết của an ninh mạng, mà đơn giản là họ chọn không sử dụng các dịch vụ kỹ thuật số và ít được đào tạo nhận thức về những gì có thể xảy ra trên thế giới trực tuyến.
Theo đó, ông Dimitry nhận định: Nhóm người này là một trong những nhóm dễ bị tấn công mạng nhất trong đại dịch vì mức độ nhận thức của họ về các mối nguy hiểm trực tuyến rất thấp.
Vì làm việc tại nhà sẽ có thể tiếp tục, Kaspersky khuyến nghị DN nên tham khảo những đề xuất dưới đây để luôn cập nhật mọi vấn đề tiềm ẩn về bảo mật khi nhân viên làm việc từ xa như cho phép truy cập vào mạng của công ty thông qua VPN DN và nếu có thể, hãy bật xác thực đa yếu tố để luôn được bảo vệ khỏi các cuộc tấn công RDP.
DN có thể sử dụng giải pháp bảo mật công ty được tăng cường khả năng bảo vệ khỏi mối đe dọa mạng, như Kaspersky Integrated Endpoint Security. Giải pháp cũng bao gồm chức năng kiểm tra đăng nhập để giám sát và cảnh báo đối với hành vi tấn công dò mật khẩu và liên tục đăng nhập thất bại.
DN cũng cần đảm bảo các thiết bị, phần mềm, ứng dụng và dịch vụ đều được cập nhật; Nhân viên được trang bị đầy đủ để làm việc tại nhà một cách an toàn, và biết họ cần liên hệ với ai nếu gặp vấn đề về CNTT hoặc bảo mật; Lên lịch đào tạo nhận thức bảo mật cơ bản cho nhân viên
Ngoài các điểm cuối vật lý, DN cần bảo vệ khối lượng công việc trên đám mây và cơ sở hạ tầng máy tính để bàn ảo. Kaspersky Hybrid Cloud Security giúp bảo vệ cơ sở hạ tầng kết hợp giữa các điểm cuối vật lý và ảo, cũng như khối lượng công việc trên đám mây dù đang hoạt động tại chỗ, trong trung tâm dữ liệu hay trong đám mây công cộng; cũng như hỗ trợ tích hợp với các nền tảng đám mây chính như VMware, Citrix hoặc Microsoft và tạo điều kiện cho việc di chuyển dữ liệu từ máy tính để bàn sang máy tính ảo.
Mặc dù DN có trách nhiệm phải giữ an toàn cho các thiết bị và mạng của công ty, Kaspersky cũng đưa ra các khuyến nghị cho người lao động trong thời gian làm việc tại nhà là đảm bảo an toàn cho bộ định tuyến và các hoạt động khi truyền Wi-Fi đến nhiều thiết bị đồng thời, ngay cả khi nhiều nhân viên đang trực tuyến và có lưu lượng truy cập lớn (như khi sử dụng các công cụ họp trực tuyến).
Người làm việc ở nhà cũng cần thiết lập mật khẩu mạnh cho bộ định tuyến và mạng Wi-Fi. Mật khẩu nên bao gồm kết hợp các chữ cái viết thường và viết hoa, số và dấu chấm câu. Nếu có thể, chỉ thực hiện công việc trên các thiết bị do chủ DN cung cấp. Không chia sẻ chi tiết tài khoản công việc với bất kỳ ai, ngay cả khi điều này có vẻ nên làm vào thời điểm đó.
Để bảo vệ các thiết bị cá nhân, hãy sử dụng giải pháp bảo mật đáng tin cậy như Kaspersky Security Cloud để bảo vệ quyền riêng tư, dữ liệu, và tài sản tài chính. Đây là bộ công cụ có tính năng toàn diện, bao gồm VPN, bảo vệ thanh toán, dọn dẹp PC, chặn truy cập trái phép vào webcam, mã hóa tệp, lưu trữ mật khẩu, kiểm soát của phụ huynh,...