Chi trả lương hưu qua Bưu điện: Không chỉ là chuyện phát- nhận!

Lên đường

Những ngày cuối thu, gió hanh hao, trời se lạnh chúng tôi tìm về Bắc Kạn để “xem hội”. Khi nhắc đến điều này, chắc nhiều người sẽ thắc mắc về tên lễ hội tại tỉnh miền núi này…

Chuyến xe của chúng tôi rời Hà Nội vào lúc trời hửng sáng. Vì đích đến của chuyến đi là một tỉnh miền núi, lại đang vào độ cuối thu, đã bắt đầu có những cơn gió mùa bất chợt nên mọi người đều lo ngại về thời tiết. Cũng vì vậy mà hành lý của mọi người dường như đều cồng kềnh hơn. Lên đường, nhưng ngoài các cán bộ của Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam đi cùng đoàn, cánh phóng viên đều chưa hình dung được một cách rõ nét về mục đích của chuyến đi.

Trưởng đoàn của chúng tôi anh Đỗ Quang Đạo, Phó Ban Dịch vụ Tài chính Bưu chính, Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam, người đã từng có thời gian gắn bó, làm việc tại Bắc Kạn hơn 10 năm, trên xe cho biết, thực hiện chủ trương của Chính phủ về việc thí điểm tổ chức chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội qua hệ thống Bưu điện, Bảo hiểm xã hội Việt Nam và Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam đã phối hợp thực hiện tại 12 tỉnh, trong đó đợt 1 triển khai thí điểm tại 4 tỉnh Bắc Kạn, Phú Yên, Đắk Nông, Lâm Đồng từ 1/9/2011. Anh Đạo cho biết, theo đánh giá ban đầu, việc thí điểm tại 4 tỉnh thành này đạt hiệu quả ngoài mong muốn của phía Tổng Công ty. Chính vì vậy, phía Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam và Bảo hiểm xã hội rất "mong muốn các phóng viên đến chứng kiến tận mắt cách chi trả lương và bảo hiểm xã hội do các cán bộ của Bưu điện tỉnh Bắc Kạn thực hiện".

Trước hôm chúng tôi khởi hành, ông Phạm Anh Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam cũng chia sẻ rất thật rằng, chính bản thân các cán bộ, nhân viên của Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam và Bảo hiểm Xã hội cũng bất ngờ về tính hiệu quả của việc thí điểm quản lý, chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng qua hệ thống Bưu điện. Nhưng, điều bất ngờ là gì, ông Phạm Anh Tuấn cũng chỉ bật mí có thế và vẫn muốn rằng “các phóng viên hãy cùng chúng tôi cảm nhận bằng những chuyến đi thực tế tại các điểm chi trả mà Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam đang thí điểm thực hiện”.

Theo những con số báo cáo ban đầu, tính đến quý III/2012, công tác thí điểm quản lý, chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH qua Bưu điện được triển khai thực hiện tại 12 tỉnh với tổng số đối tượng hưởng hàng tháng gần 150.000 người, số tiền lương hưu và trợ cấp BHXH chi trả xấp xỉ 400 tỷ đồng/tháng.

Tỉnh Bắc Kạn, nơi chúng tôi đến có tổng số người hưởng dịch vụ chi trả từ Bưu điện hiện nay trong toàn tỉnh 8.388 người. Trong đó, số đối tượng thuộc Ngân sách nhà nước đảm bảo chiếm gần 66%, số đối tượng thuộc Quỹ BHXH đảm bảo chiếm 32%, còn lại là đối tượng được Quỹ bảo hiểm thất nghiệp chi trả.

Điểm chi trả lương hưu, chế độ bảo hiểm xã hội tại xã Khang Ninh, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn.

Bắc Kạn là tỉnh miền núi, có địa hình phức tạp, hiểm trở. Đặcbiệt một số tuyến giao thông đang sửa chữa, nâng cấp và cải tạo làm cho việc đi lại càng khó khăn hơn như tuyến đường Na Rì, Chợ Đồn, Ba Bể. Trong khi đó, việc thực hiện chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng qua Bưu điện là dịch vụ mới được triển khai, đối tượng khách hàng đa số là người cao tuổi và người có công nên các nhân viên chi trả luôn cố gắng để đáp ứng được tâm lý của đối tượng thụ hưởng là người cao tuổi.

Theo ông Hứa Đình Thuyên, Giám đốc Bưu điện tỉnh Bắc Kạn, theo yêu cầu của cơ quan BHXH, tháng 9/2011, hầu hết các điểm chi trả đều được giữ nguyên tại địa điểm cũ cơ quan BHXH đang thực hiện chi trả (duy nhất có chuyển điểm chi trả tại UBND thị trấn Bằng Lũng sang Bưu điện huyện Chợ Đồn do điểm chi trả cũ đang tiến hành sửa chữa). Từ tháng 10/2011, Bưu điện thực hiện chuyển dời dần các điểm chi trả về địa điểm của Bưu điện. Việc di chuyển địa điểm thực hiện theo nguyên tắc ưu tiên tối đa lợi ích của người hưởng. Trên cơ sở nguyên tắc như vậy, tính đến kỳ chi trả tháng 10/2012, toàn Bưu điện tỉnh đã thực hiện chuyển 67/136 số điểm chi trả về địa điểm của Bưu điện. Các điểm chuyển dời về cơ sở của Bưu điện đều đáp ứng được về cơ sở vật chất khang trang tối thiểu phải ngang bằng với điểm cũ, cự ly dịch chuyển và điều kiện giao thông thuận lợi hơn đối với người hưởng.

Khó khăn của việc thực hiện nhiệm vụ là hiện hữu, tuy nhiên, bằng tất cả sự nhiệt tình có được những đối tượng được thụ hưởng dịch vụ mới này của Bưu điện đều thấy hài lòng.

Bà Dương Thị Thanh, là giáo viên nghỉ hưu ở xã Khang Ninh, huyện Ba Bể chia sẻ khi vừa nhận lương do các nhân viên Bưu điện huyện Ba Bể chi trả: “Các nhân viên Bưu điện thái độ rất tốt, ăn nói nhẹ nhàng, vui vẻ, chúng tôi có thể đọc báo, uống nước và nhân tiện gặp gỡ hỏi han nhau”

Còn ông Nguyễn Văn Nhân ở thôn Bắc Nghè, xã Khang Ninh cho biết, “Bưu điện làm tốt rồi, nhưng nếu tốt hơn được nữa thì càng tốt”. Cái tốt hơn mà ông Nhân nói đến chính là việc, để thuận tiện cho các cụ, những đối tượng trong diện chi trả lương và bảo hiểm xã hội, Bưu điện huyện Ba Bể đã quyết định chọn nơi chi trả lương và chế độ bảo hiểm xã hội cho người dân tại ngôi nhà của ông Dương Ngọc Lầu, giáo viên nghỉ huu chứ không phải chi trả tại điểm Bưu điện Văn hoá xã hay tại trụ sở Uỷ ban như trong quy định ký kết giữa hai bên Bảo hiểm xã hội và Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam.

Không chỉ là phát- nhận lương hưu

Theo ông Hứa Đình Thuyên, Giám đốc Bưu điện tỉnh Bắc Kạn, số lượng điểm chi trả trong toàn tỉnh hiện nay là 136 điểm, trong đó: Số điểm chi trả sử dụng mặt bằng của Bưu điện là 67 điểm, cụ thể: Ba Bể (9/20), Bạch Thông (9/16), Chợ Đồn (13/22), Chợ Mới (5/16), Na Rì (7/25), Ngân Sơn (10/14), Pác Nặm (3/3), Thị xã (11/20).

Mặc dù không sử dụng toàn bộ mặt bằng của Bưu điện, nhưng những người được thụ hưởng dịch vụ chi trả lương và chế độ bảo hiểm xã hội đều cảm thấy hài lòng. Tại huyện Ba Bể, chúng tôi được dịp thị sát hai điểm chi trả. Và tại các điểm này, hơn 100 người đều gần như có cùng một suy nghĩ và cảm nhận giống nhau về việc Bưu điện thực hiện việc chi trả lương và chế độ bảo hiểm xã hội.

Sở dĩ chúng tôi chỉ đến được hai điểm để cùng chứng kiến việc chi trả lương và chế độ bảo hiểm xã hội cho bà con là bởi theo quy định, ngày phát lương và chế độ bảo hiểm xã hội chỉ ấn định trong 2 ngày đầu tháng, thời gian chi trả cũng được ấn định từ 7h sáng. Cũng có một vài nơi, do đặc thù địa lý, giờ phát được lùi xuống 9h sáng, nhưng, tổng thời gian chi trả cũng chỉ kéo dài trong khoảng 2 tiếng đồng hồ.

Trong khi đó, từ điểm chi trả này đến điểm chi trả khác quãng đường không hề gần. Theo ông Hoàng Văn Nghị, Giám đốc Bưu điện huyện Ba Bể, xã xa nhất cách trung tâm huyện Ba Bể là 30 km, vì thế nếu đến một điểm, xem chi trả và nghe cảm nhận của người dân về việc phát, nhận chế độ được hưởng cũng gần như khít giờ. Mặc dù hai điểm chúng tôi xem chi trả cách nhau chỉ khoảng hơn 10km, một điểm tại xã Khang Ninh, một điểm tại Chợ Rã nhưng cũng vừa vặn hết buổi sáng.

Khi đến hai điểm chi trả này, điều chúng tôi thực sự ấn tượng là việc bà con gần như đến cùng một lúc với nhau. Mọi người xếp sổ, ra ghế ngồi uống nước và đọc báo, trò chuyện với nhau rôm rả. Rất nhiều người sau khi nhận tiền vẫn nán lại để tâm sự với nhau.

Ông Dương Ngọc Lầu chia sẻ, ông và bạn bè rất vui vì nhận lương hưu theo kiểu của Bưu điện. Ông cho biết, thời điểm trước, việc chi trả lương hưu và các chế độ bảo hiểm xã hội được thực hiện tại UBND xã Khang Ninh, "nhưng bạn bè tôi bảo chuyển về nhà tôi cho tiện, tiện đường và cũng tiện để anh em bạn bè tâm sự". Cũng theo tâm sự của ông Lầu, bản thân ông và bạn bè đều mong đến ngày mùng 8 hàng tháng. "Không phải chỉ lấy lương, mà chúng tôi còn có dịp gặp gỡ hỏi thăm tình hình của nhau. Ở tuổi này, khi đã nghỉ hưu sau thời gian dài cống hiến, việc sống nay, về mai là chuyện không ai nói trước được. Vì vậy, mỗi tháng được gặp nhau thực sự là niềm vui khó tả hết", ông Lầu nói.

Cảm nhận của ông Lầu cũng là mong muốn của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam, các cán bộ công nhân viên của ngành Bưu điện khi thực hiện việc thí điểm chi trả lương, bảo hiểm xã hội này...

Trung tuần tháng 3/2012, trên cơ sở đánh giá kết quả thí điểm đợt 1 công tác quản lý, chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng qua mạng lưới bưu chính tại 4 tỉnh Bắc Kạn, Lâm Đồng, Phú Yên, Đắc Nông, BHXH Việt Nam đã có quyết định thực hiện đợt thí điểm thứ hai, mở rộng phạm vi tại 8 địa phương gồm: Long An, Quảng Trị, Nghệ An, Tuyên Quang, Cần Thơ, Quảng Nam, Bình Thuận và Đắk Lắk.

Cụ thể, từ 1/4 đến ngày 31/12/2012, tùy từng địa bàn, Bưu điện 12 tỉnh, thành này sẽ cung cấp cho cơ quan BHXH các dịch vụ: trả lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng bằng tiền mặt cho người hưởng theo danh sách do cơ quan BHXH cung cấp; quản lý người hưởng các chế độ BHXH hàng tháng; đồng thời phản ánh kịp thời với cơ quan BHXH những khó khăn, vướng mắc và kiến nghị của người hưởng. Theo phương án đã được thống nhất giữa BHXH và VietnamPost, trong năm 2012, ước tính BHXH và Bưu điện 8 tỉnh, TP mới thí điểm sẽ tổ chức gần 1.800 điểm chi trả. Trong đợt thí điểm thứ hai này, cả 12 tỉnh, TP sẽ có khoảng 287.000 đối tượng nhận lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng qua hệ thống Bưu điện.

Thanh Hường