Crowdsourcing và hệ lụy truyền thông xã hội

Crowdsourcing là một mô hình kinh doanh mới mà người khởi xướng đặt niềm tin vào quần chúng, những người có khả năng tìm ra những giải pháp cho các vấn đề một cách sáng tạo nhất.Theo truyền thống trước đây, một công việc sẽ được giao cho một người hay một tổ chức để thực hiện.Một số chuyên gia đã dự đoán rằng crowdsourcing sẽ là tương lai của các ngành tiếp thị, quảng cáo và thiết kế  công nghiệp. Họ kết luận, hiện tượng này sẽ đẩy nhanh sự sáng tạo thông qua mạng lưới người tham gia vô cùng rộng lớn.Trong khi đó, những người khác lại cho rằng crowdsourcing sẽ làm sụp đổ các tổ chức kinh doanh sáng tạo do áp lực giảm giá.Gần đây, trong sự kiện CrowdSpring, LG kêu gọi cộng đồng tham gia thiết kế điện thoại di động mới của hãng với giải thưởng 20 ngàn đô la. Nếu theo cách làm cũ, LG sẽ phải trả hàng triệu đô cho một hãng thiết kế để thực hiện cùng công việc đó.Điều này có nghĩa là gì? Liệu crowdsourcing có đang mở đầu cho sự kết thúc của các tổ chức sáng tạo? Hay liệu phương pháp này đang định hình một tương lai đổi mới to lớn hơn cho những tổ chức này nói riêng và cho tất cả các ngành kinh doanh nói chung?

Các tác giảcủabáo cáo, tại Đại họcCalifornia, Santa Barbara,cũngtìm thấy bằng chứngrằng các trang webcrowdsourcing tại Mỹcũng tương tự nhưbị chi phối bởicáccông việc có vấn đề vềđạo đức. Họ kết luậnrằng sự tăng trưởngnhanh chóng củacách làm này khiến tiềnsẽ được thanh toán cho cò mồi và mộtvấnđềan ninh nghiêm trọngcho các trang webvànhữngngười sử dụng chúngtrên khắp thế giới. Mộtbài báo mô tảkết quả họcó sẵntrên máy chủin sẵnarXiv.

Ben Zhao, một phó giáo sưkhoahọcmáy tínhtạiUCSB(và là người chiến thắngTR35trongnăm2006), bắt đầu dấn thân vào thám hiểm ngành công nghiệpcrowdsourcingphần lớn làở Trung Quốcsau khi làm việcchặtchẽvớiRenRen, một mạng xã hộiđôi khiđượcgọilà"Facebookcủa Trung Quốc,"để theo dõi hoạt động nguy hiểmtrên trang web. Zhaobị hấp dẫnđểnhìn thấy rất nhiềunỗlựctương đốitinh vi đểgửi thư rácvàquảng bá thương hiệucủa người sử dụngxuất hiệnđể được làm việcvớichương trình nghị sựcụ thể.Khi ôngvà các đồng nghiệpđiều tranguồn gốc củahoạt động đó, nhóm nghiên cứu đã rất ngạc nhiênbởi những gìnó tìm thấy, ông Zhao nói: "Crowdsourcing ma quỷ đã diễn ratrên mộtquymôrấtlớn."

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằngmộtsố lượng lớn cáchoạt độngnghi ngờở Trung Quốccó nguồn gốctừhai trang webcrowdsourcing: Zhubajie, làlớn nhấtở Trung Quốc, vàSandaha. Ở đó,ngườitacông khaiđược cung cấptương đương vớihàng chụccentđể làm những việcnhưtạo tài khoảntrên các trang webcụthể, câu trả lờibài viếtthiên vịvề các sản phẩmcụ thể vềQ& Atrangweb, và tạo ravà lan truyềncácthông điệp tích cựcvề các sản phẩmtrên các mạngxãhội.

"Các trang web công cộng,và bạn có thểnhìn thấynhững ngườiđược cung cấpcôngănviệclàmtrong quá khứ vànhững gìhọ được trả tiền," ông Zhao nói. Nhóm nghiên cứu của ôngsử dụng phần mềmđể hiển thịZhubajievàSandaha, tương ứng88 và92%crowdturfing. Họ cũng tìm thấyrằngZhubajiehiệnxử lýhơn một triệuđô la mỗithángchonhiệm vụ crowdturfing, con sốchoSandahaít hơnlàhàngchụcngàn đô la. "Ngành công nghiệp này làhàng triệuđô la mỗi nămđãvà[thấy] tăng trưởngtheo cấp số nhân," ông Zhao nói. "Tôinghĩ rằng chúng tađangvẫn còn tronggiai đoạn đầu củahiện tượng này."

Hoảng sợ bởi quy mô của các hoạt động trên các trang web Trung Quốc, và tiềm năng cho chúng được sử dụng để thỏa hiệp các trang web Mỹ, nhóm nghiên cứu UCSB đã kiểm tra các trang web dựa trên crowdsourcing.

ShortTask, trang web lớn thứ hai nước Mỹ đã tìm thấy được 95% nhiệm vụ crowdturfing, và giúp công nhân được trả tiền cho hơn nửa triệu các nhiệm vụ astroturfing trong năm ngoái. Bất chấp những nỗ lực của Amazon, Mechanical Turk đã được tìm thấy 12% crowdturfing, một ước tính thấp hơn 40% bị cáo buộc bởi một nghiên cứu từ Đại học New York vào cuối năm ngoái.Zhao cho biết các trang web này có thể sẽ trở thành nguồn gốc của những rắc rối đáng kể cho các mạng xã hội như Twitter và Facebook, cũng giống như nó đã xảy ra tương đương ở Trung Quốc.

"Mọi người đang sẵn sàng để làm điều này đối với số tiền nhỏ như vậy, và chúng ta đã thấy rằng những kết quả rất tốt," ông nói. Zhao nghĩ rằng kinh tế thuận lợi sẽ dẫn đến crowdsourcing ở các trang web ở Trung Quốc và các nước đang phát triển khác gây phiền hà cho các dịch vụ của Mỹ. ShortTask và các trang web crowdsourcing khác củaMỹ với tỷ lệ cao crowdturfing đang có nhiều công nhân từ các nước đang phát triển.

"Điều tồi tệ nhất là điều này là rất khó để phát hiện," ông Zhao nói. "Tất cả các phương pháp bảo mật của chúng tôi đều cho rằng có một chương trình vui chơi giải trí, và áp đặt các hạn chế mà bạn có thể phát hiện." Nhóm của Zhao đã từng làm việc để phát hiện ra thư rác bên trong Facebook, chủ yếu là một kết quả của chương trình phần mềm được kiểm soát tài khoản của người dùng. Facebook và các công ty web khác hiện nay dựa vào các công cụ như CAPTCHA hoặc các quy định tương đối đơn giản có thể dễ dàng phát hiện ra tài khoản tự động.

Minh Phượng