Lưu trữ Jstor hướng tới truy cập mở
Bản tin ICT - Ngày đăng : 07:00, 04/11/2015
Là một phần của chương trìnhmới, dự kiến sẽvào chế độbetatrong vài tuần tới, dịch vụJStorsẽcho phépxem bất cứ bài báo nàotừ 70tạp chísau khi đăng kývới trang web. Người đọccó thể xemba tài liệutại một thời điểmtrong một "khung hình" trên trang web.
Tuy nhiên, cómột số hạn chế. Thứ nhất,truy cập miễn phísẽ khôngchophépngườiđọctải về hoặcincác bài viết, nhữngđặc quyềnnày vẫnsẽđượcdành chonhững ngườimuacác bài viết hoặcliênkếtvới các trường họcvà thư việnđã chi trả chothuê baoJStor. Thứ hai,chương trình thử nghiệmnàychỉ bao gồmmột phần nhỏtrong số 1.400tạp chí chuyên ngànhtrong cơ sở dữ liệutrựctuyếncủaJStor.
Tuy nhiên, nếuđiều đó xảy ra, JStornói,hãng có thểmở rộng chương trìnhcho hầu hếthoặcgầnnhưtất cả cáccơ sở dữ liệu. Và thực tếrằngJStorthậm chí cònthửnghiệmcácý tưởngở mức độthay đổi đáng kể. Trướcđây, những người không đăng kí duyệtcácbài viết trongJStorthông quamộttìm kiếmWebcó thểchỉ thấytrang đầu tiêncủa tài liệu, trong một sốtrườnghợp, họsẽđượcyêucầuđể mua cácbàiviếtvớilệ phí có thểvượtquá20$. Đó làrào cản làm phật lòng những người ủng hộtruy cập mở,chorằng Internetnênphá bỏnhững trở ngại choviệc tìm kiếmkiến thức. Một nhàhoạt động, Aaron Swartz, bị kết ánvào mùa hè năm ngoáikhikhaithácthuê baoJStorMITđểtảivề4,8triệu bài viếttừcác kho lưu trữ.
Kevin Guthrie, Chủ tịchIthaka, mộttổ chứcphi lợi nhuậnsử dụngJStor, đã trả lờiĐiểm tin Công nghệtrongmột cuộc phỏng vấnmùa hè năm ngoáirằngnhững ngườigọi điện thoạitruy cập mởđánh giá thấpcácchi phí liên quanvớicác tạp chísố hóavàchophéptruy cập trực tuyếnvới họ. Bởi nhữngchi phíđó, JStorcóthểkhông chỉcungcấpkho lưu trữcủa nó. AndrewW.MellonFoundationtạo raJStorvào giữanhữngnăm1990như là một cáchđể giảm bớtcácthưviệntừcác chi phíleothangkhi lưu trữ các tạp chígiấy, điều này có nghĩarằng một phầnlớncủanhiệm vụJStorlàđể đảm bảotínhbềnvữngcủa riêng mình.
Tuy nhiên, Guthriethừanhậnrằng công chúngcóthểthấtvọng. JStornóirằngnó đã biếnmọingườinhìnthấymột bài viết150triệu lầnmột năm. Bức tườngđóđã khiếncác nhà phê bình nhưhọc giảLawrenceLessig của Harvardtuyên bố rằngJstor chỉtạo điều kiện chothông tinưu tú.
JStor đãtiến hànhmột vài bướctrong những năm quađể chống lạinhận thức này: nóbắt đầuchotruy cậpở châu Phitrongnăm2006, vàngười nghèoở các vùng kháccủa thế giớitrongnăm2008. Mùa hè năm ngoáihãng đã cho miễn phía các bài viết cũ. Nhưngkhông gì trong sốnhững nỗ lực đóđãảnh hưởng sâu rộngnhưchương trình mới,màJStorgọi là"Đăng ký&đọc."
Thùy Linh