Bảo đảm quyền của người lao động khi đi làm việc ở nước ngoài

Theo Luật Người lao động (NLĐ) Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, NLĐ Việt Nam khi đi làm việc ở nước ngoài sẽ được hưởng các quyền lợi như: Yêu cầu doanh nghiệp (DN), tổ chức sự nghiệp, tổ chức, cá nhân đầu tư ra nước ngoài cung cấp các thông tin về chính sách, pháp luật của Việt Nam về NLĐ đi làm việc ở nước ngoài; thông tin về chính sách, pháp luật có liên quan và phong tục, tập quán của nước tiếp nhận NLĐ; quyền và nghĩa vụ của các bên khi đi làm việc ở nước ngoài; Hưởng tiền lương, tiền công, thu nhập khác, chế độ khám bệnh, chữa bệnh, bảo hiểm xã hội và các quyền lợi khác quy định trong các hợp đồng và điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế; 

Được DN, tổ chức sự nghiệp, tổ chức, cá nhân đầu tư ra nước ngoài, cơ quan đại diện ngoại giao, lãnh sự Việt Nam ở nước ngoài bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp phù hợp với pháp luật Việt Nam, pháp luật của nước tiếp nhận NLĐ, pháp luật và thông lệ quốc tế trong thời gian làm việc ở nước ngoài; được tư vấn, hỗ trợ để thực hiện các quyền và hưởng các lợi ích trong Hợp đồng lao động, Hợp đồng thực tập;

Chuyển về nước tiền lương, tiền công, thu nhập và tài sản khác của cá nhân theo quy định của pháp luật Việt Nam và pháp luật của nước tiếp nhận NLĐ; Hưởng các quyền lợi từ Quỹ hỗ trợ việc làm ngoài nước theo quy định của pháp luật; Khiếu nại, tố cáo hoặc khởi kiện về những hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động đưa NLĐ đi làm việc ở nước ngoài.

Thời gian qua, người Việt Nam đi lao động nước ngoài theo hợp đồng luôn có sự đồng hành của Quỹ hỗ trợ việc làm ngoài nước. Khi đóng góp Quỹ đầy đủ, NLĐ được hỗ trợ khi phải về nước trước thời hạn do bị tai nạn lao động, tai nạn rủi ro, ốm đau, bệnh tật đến mức không còn khả năng tiếp tục làm việc ở nước ngoài; hỗ trợ đào tạo chuyển đổi nghề cho NLĐ…

Điều 12 Quyết định 40/2021/QĐ-TTg quy định hỗ trợ DN phải về nước trước thời hạn do đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động khi bị người sử dụng lao động ngược đãi, cưỡng bức lao động hoặc có nguy cơ rõ ràng đe dọa trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe hoặc bị quấy rối tình dục trong thời gian làm việc ở nước ngoài. Cụ thể, NLĐ sẽ được hỗ trợ bằng tiền với mức từ 7.000.000 đồng - 20.000.000 đồng/trường hợp.

NLĐ hoặc người được NLĐ ủy quyền hoặc người đại diện theo pháp luật của NLĐ gửi giấy đề nghị hỗ trợ (Mẫu theo Phụ lục I ban hành kèm theo Quyết định này) kèm theo 1 bộ hồ sơ chứng minh theo một trong các hình thức: trực tuyến, trực tiếp, qua bưu chính hoặc thông qua DN, tổ chức, cá nhân đưa đi đến Cơ quan điều hành Quỹ. Hồ sơ gồm:

Bản sao văn bản thanh lý hợp đồng ký giữa DN, tổ chức, cá nhân đưa đi và NLĐ, nêu rõ lý do về nước trước thời hạn; hoặc văn bản của cơ quan đại diện Việt Nam ở nước sở tại theo đề nghị xác minh của NLĐ về vụ việc dẫn đến NLĐ phải đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động hoặc biên bản làm việc, biên bản vụ việc do cơ quan chức năng nước sở tại lập; Bản sao hộ chiếu của NLĐ; Văn bản ủy quyền (ghi rõ nội dung ủy quyền) hoặc giấy tờ chứng minh quyền đại diện theo pháp luật theo quy định trong trường hợp người được ủy quyền hoặc người đại diện theo pháp luật nộp hồ sơ.

Trường hợp hồ sơ nộp thông qua DN, tổ chức, cá nhân đưa đi, đơn vị, cá nhân lập danh sách NLĐ đề nghị hỗ trợ kèm theo hồ sơ của người lao động gửi Cơ quan điều hành Quỹ (Mẫu theo Phụ lục II ban hành kèm theo Quyết định này).

Trong thời gian 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, Cơ quan điều hành Quỹ kiểm tra, đối chiếu hồ sơ và thực hiện hỗ trợ theo quy định. Trường hợp không hỗ trợ phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Cũng theo Quyết định số 40/2021/QĐ-TTg, để được hưởng các hỗ trợ trên, NLĐ đi làm việc ở nước ngoài phải có trách nhiệm đóng góp Quỹ, với mức 100.000 đồng/người/hợp đồng.

NLĐ đóng góp trực tiếp vào Quỹ bằng hình thức nộp tiền mặt hoặc chuyển khoản vào Quỹ chậm nhất 03 ngày trước thời điểm xuất cảnh hoặc chậm nhất 5 ngày làm việc kể từ khi nhận được thông báo chấp thuận đăng ký hợp đồng của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với trường hợp giao kết hợp đồng lao động sau khi xuất cảnh. 

Trường hợp NLĐ đóng góp Quỹ thông qua DN, tổ chức, cá nhân đưa đi, tổ chức, cá nhân thực hiện thu và chuyển toàn bộ số tiền đóng góp của NLĐ trong tháng vào tài khoản của Quỹ, chậm nhất là ngày 10 của tháng tiếp theo. Trường hợp NLĐ đóng góp Quỹ bằng tiền mặt, cơ quan, DN, tổ chức, cá nhân thu cấp phiếu thu cho NLĐ.

Ngoài ra, theo Quyết định số 40/2021/QĐ-TTg thì thời điểm áp dụng hỗ trợ tính từ khi NLĐ đóng góp quỹ và được hỗ trợ 01 lần đối với từng nội dung hỗ trợ quy định tại Quyết định này cho 01 lần đóng góp Quỹ./.

Thảo Vân