Tập trung phát triển hạ tầng số, thương mại hoá 5G

Sáng 18/12, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Uỷ ban Quốc gia về chuyển đổi số (CĐS), đã dự Hội nghị tổng kết công tác năm 2022, triển khai nhiệm vụ năm 2023 và lễ đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất của Bộ TT&TT.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ gửi lẵng hoa chúc mừng. Cùng dự có đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ướng Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương.

Vị trí quan trọng và ngày càng cần thiết

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính trước hết đánh giá lĩnh vực TT&TT có vị trí quan trọng và ngày càng cần thiết hơn trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thư tư đang diễn ra mạnh mẽ. "Truyền thông phải đi đầu chứ không phải đi theo, là một trong những động lực, truyền cảm hứng cho sự phát triển và ĐMST của Việt Nam trong kỷ nguyên số", Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo Thủ tướng, năm 2022, đất nước ta đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, tích cực. Có được kết quả đó là nhờ sự lãnh đạo sát sao, kịp thời Đảng, trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; sự đồng hành và giám sát có hiệu quả của Quốc hội; sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Chính phủ; sự đoàn kết, phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, trong đó có đóng góp quan trọng của ngành TT&TT.

Bộ và ngành TT&TT đạt được những kết quả nói trên là nhờ đã thực hiện nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Chính phủ; sự phấn đấu, nỗ lực, vươn lên của toàn bộ cán bộ, công chức, viên chức Bộ và ngành; sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, hiệu quả của các cấp, cá ngành, các địa phương theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao.

Bên cạnh những kết quả đạt được là chính, rất cơ bản, Thủ tướng Phạm Minh Chính thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế, những điểm cần cố gắng hơn nữa của ngành TT&TT.

Trước hết, nhận thức và tổ chức thực hiện công tác truyền thông chưa thực sự ngang tầm, đáp ứng đòi hỏi thực tiễn. Thủ tướng nhấn mạnh vai trò quan trọng của truyền thông chính sách để người dân hiểu, tham gia xây dựng, thực hiện và thụ hưởng thành quả từ đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước.

Cùng với đó, CĐS dù đã đạt được những kết quả tích cực nhưng chưa tạo được sự đột phá về tư duy, nhận thức, hành động và sản phẩm cụ thể. Xếp hạng Chính phủ điện tử Việt Nam trong 10 năm qua chủ yếu ở vị trí thứ 80 - 99 (năm 2022 xếp 86/193 nước), cách khá xa mục tiêu vào nhóm 50 nước dẫn đầu đến năm 2026.

Kinh tế số chủ yếu là sản xuất điện thoại, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện. Dịch vụ viễn thông, nền tảng số và kinh doanh trực tuyến còn hạn chế. Số hóa hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính còn chưa nhiều; dữ liệu - yếu tố quan trọng nhất trong chuyển đổi số - còn rời rạc, phân tán, trùng lặp, chưa có sự liên kết và thống nhất; các cơ quan chưa chủ động, tự nguyện chia sẻ dữ liệu; dịch vụ công trực tuyến (DVCTT) chưa đáp ứng được yêu cầu.

Số lượng nền tảng số Việt Nam còn hạn chế, chất lượng thấp. Người dân chủ yếu sử dụng các nền tảng nước ngoài, chưa được kiểm soát và quản lý chặt chẽ của các cơ quan chức năng, dễ lộ lọt bí mật, không bảo đảm an toàn, khó xử lý khi phát sinh tranh chấp, có thể bị lợi dụng vào các hoạt động phi pháp trên không gian mạng. Doanh nghiệp (DN) công nghệ số phần lớn có quy mô nhỏ, số DN vươn ra thị trường nước ngoài chưa nhiều.

Việc thanh tra, kiểm tra còn hạn chế; kết quả xử lý tình trạng "báo hóa" tạp chí và biểu hiện lệch lạc trong hoạt động báo chí – truyền thông chưa được như mong muốn; vấn nạn sim rác, cuộc gọi rác, tin nhắn rác còn khá phổ biến; những thông tin sai lệch trên mạng còn nhiều.

Thủ tướng nhấn mạnh năm 2023 được dự báo khó khăn, thách thức hơn so với năm 2022 nhưng cũng có nhiều hơn thời cơ thuận lợi, trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam có quy mô khiêm tốn, độ mở cao, sức chống chịu hạn chế, một tác động nhỏ bên ngoài cũng có tác động lớn tới bên trong, đòi hỏi chúng ta phải chuẩn bị tâm thế, sẵn sàng ứng xử phù hợp với mọi rủi ro, thách thức, có quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt, hiệu quả hơn. Bộ và ngành TT&TT cần chủ động, tích cực hơn nữa trong thực hiện nhiệm vụ, chức năng, quyền hạn được giao.

"CĐS đang len lỏi vào tất cả các góc cạnh của cuộc sống, thay đổi tư duy, cách nghĩ, cách làm. Như lời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại phiên bế mạc Hội nghị Trung ương 6 khóa XIII: "Coi CĐS là phương thức mới có tính đột phá để rút ngắn quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hóa"", Thủ tướng phát biểu.

Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu thể chế hóa quan điểm của Đảng về CĐS, trong đó có việc xây dựng chiến lược sản xuất chip. Thủ tướng kêu gọi chung tay CĐS lành mạnh, an toàn, bình đẳng, người dân được tiếp cận CĐS bao trùm và toàn diện, được hưởng thụ thành quả CĐS. ĐMST là do con người, ĐMST phải tập trung vào CĐS và phải có hạ tầng, con người và kết nối.

Phát triển hạ tầng số, ở đâu cũng có sóng viễn thông

Đánh giá cao các nhiệm vụ, giải pháp đúng và trúng được Bộ TT&TT xác định cho năm 2023, Thủ tướng đề nghị phát huy thành quả của năm 2022, bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, bám sát tình hình, điều kiện, hoàn cảnh cụ thể, phát hiện các khó khăn, vướng mắc, phản ứng chính sách kịp thời, tổ chức thực hiện hiệu quả, "kiểm đếm được, ra sản phẩm cụ thể".

Lưu ý thêm một số nội dung, Thủ tướng yêu cầu tập trung hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách. Việc xây dựng và hoàn thiện thể chế phải đặt trong bối cảnh một đất nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, do đó phải bám sát thực tiễn, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội.

Thứ hai là tiến hành phủ sóng toàn diện, bao trùm tới mọi miền đất nước, nhất là vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số để tất cả mọi người dân đều được hưởng dịch vụ viễn thông. 

Thủ tướng giao ngành TT&TT và ngành Điện lực thực hiện nhiệm vụ này, "điện đi tới đâu, viễn thông đi tới đó", phấn đấu ở đâu cũng có điện và ở đâu cũng có viễn thông, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Thứ ba, tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia, chú trọng cập nhật, xử lý dữ liệu thường xuyên, liên tục, bảo đảm "đúng, đủ, sạch, sống"; trong đó có dữ liệu đất đai, nhà ở... Dữ liệu là tài nguyên đặc biệt, cần phải lưu trữ, chia sẻ, khai thác, sử dụng một cách an toàn, bảo mật, khoa học, hiệu quả, tôn trọng và bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người dân, DN và các chủ thể liên quan, tạo nên các giá trị gia tăng, thông qua đó hỗ trợ chuyển đổi phương thức quản trị quốc gia.

Thứ tư, đẩy mạnh xây dựng, phát triển kết cấu hạ tầng số đồng bộ, hiện đại, trong đó lấy đầu tư công dẫn dắt, kích hoạt các nguồn đầu tư xã hội và tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài; trọng tâm phát triển hạ tầng số năm 2023 là thương mại hóa mạng 5G, tạo ra những thay đổi về kết nối, để hạ tầng thông tin liên lạc trở thành hạ tầng quan trọng của nền kinh tế; phát triển bưu chính trở thành hạ tầng thiết yếu của quốc gia, của nền kinh tế số.

Thứ năm, tập trung thúc đẩy kinh tế số, trọng tâm là phát triển kinh tế số nền tảng để phục vụ người dân và DN, kinh tế số ngành là chiến lược, lâu dài để phát triển toàn diện, bền vững; Tăng tỷ lệ DVCTT của người dân làm từ nhà, tỷ lệ người dân cài đặt các nền tảng số Việt Nam. Thúc đẩy thương hiệu Make in Việt Nam, phấn đấu tăng tỷ trọng kinh tế số trong GDP; khuyến khích, hỗ trợ các DN công nghệ số phát triển trong nước và vươn ra thế giới, đặc biệt là phải thúc đẩy ĐMST trong ngành truyền thông.

Thứ sáu, tăng cường các biện pháp bảo vệ người dân, bảo đảm an toàn cho trẻ em trên môi trường mạng. Nâng cao nhận thức, phổ biến kiến thức, phổ cập kỹ năng bảo đảm an toàn thông tin cho người dân, tạo lập niềm tin số trên môi trường mạng, thúc đẩy người dân sử dụng các nền tảng số Việt Nam.

Thứ bảy, tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh với các nền tảng xuyên biên giới trên cơ sở "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ", bảo đảm chủ quyền đất nước và tính thượng tôn pháp luật của Việt Nam; tăng cường truyền thông chính sách, thông tin về các nhân tố tích cực, "lấy cái đẹp dẹp cái xấu"; ngăn chặn kịp thời, hiệu quả thông tin xấu, độc, sai sự thật, phản bác quan điểm sai trái trên mạng xã hội; xây dựng cơ chế, chế tài xử lý các hoạt động lợi dụng mạng xã hội để trục lợi, lừa đảo, đe dọa an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý sai phạm trong hoạt động báo chí; có biện pháp ngăn chặn hiệu quả vấn nạn SIM rác, cuộc gọi rác, tin nhắn rác.

Thủ tướng lưu ý, bên cạnh thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ của Ngành, cần chú trọng hơn nữa công tác xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; nâng cao năng lực, sức chiến đấu của các tổ chức đảng và đảng viên; xây dựng cơ quan hành chính hoạt động hiệu lực, hiệu quả; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức tận tụy, vì dân, vì nước, đoàn kết, thống nhất.

Thủ tướng cũng mong muốn Bộ TT&TT quan tâm tạo môi trường làm việc thân thiện; khuyến khích ĐMST, dám nói, dám làm vì lợi ích chung, phát huy năng lực mỗi cá nhân; chăm lo đời sống cán bộ, công chức, viên chức, người lao động phù hợp điều kiện và hoàn cảnh.

Cuối cùng, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần của năm 2023 là "Đoàn kết, kỷ cương; Bản lĩnh, linh hoạt; ĐMST; Kịp thời, hiệu quả". Thủ tướng tin tưởng Bộ và ngành TT&TT sẽ hát huy những kết quả, thành tựu đã đạt được, tiếp tục ĐMST, nỗ lực, quyết tâm cao hơn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, năm sau tốt hơn năm trước, đóng góp nhiều hơn nữa cho sự phát triển của đất nước, được người dân thụ hưởng, đánh giá và ghi nhận.

Năm 2023 sẽ là năm về dữ liệu

Trước những chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, năm 2023 tới sẽ là năm về dữ liệu, tập trung công bố và xây dựng CSDL các bộ, ngành và địa phương; mở dữ liệu để kết nối chia sẻ và an toàn dữ liệu. Bộ TT&TT sẽ triển khai các công tác để tạo ra sự thay đổi cơ bản về dữ liệu Việt Nam vì tạo ra dữ liệu và khai thác dữ liệu chính là thay đổi căn bản của CĐS.

Bên cạnh đó, Bộ TT&TT cũng tập trung triển khai các chiến lược được ban hành, xây dựng các hướng dẫn thực thi chiến lược, tiến hành đo lường và công bố công khai các chỉ tiêu chiến lược,… hạn chế việc chiến lược làm ra sẽ chỉ "nằm trong ngăn kéo".

Năm 2023, Bộ TT&TT sẽ mở chiến dịch hỗ trợ DN công nghệ số đi ra nước ngoài, mang tri thức, công nghệ Việt Nam đi "mở cõi". "10 năm tới sẽ là những chuyển dịch quan trọng từ CNTT sang công nghệ số, từ ứng dụng công nghệ thông tin sang CĐS và nhất là từ gia công phần mềm sang "Make in Việt Nam". Chúng tôi xin nhận mọi nhiệm vụ được giao", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định.

Cụ thể, Bộ trưởng nhấn mạnh: Năm 2023 là năm Bộ TT&TT sẽ tập trung vào các kết quả thực chất. Về bưu chính, sẽ đo lường, kiểm soát chất lượng dịch vụ. Về viễn thông, giải quyết triệt để SIM rác và thương mại hóa 5G. Về DVCTT, tập trung nâng cao hồ sơ thực sự được xử lý trực tuyến. Về CĐS, nâng số lượng tài khoản sử dụng nền tảng số Việt Nam tăng ít nhất 50%. Về công nghiệp công nghệ số, xây dựng CSDL đầy đủ về các DN công nghệ số Việt Nam nhằm tạo ra sự cộng hưởng trong nước và đi ra nước ngoài.

Về báo chí xuất bản và truyền thông, là sự tuân thủ luật pháp Việt Nam của các DN xuyên biên giới, là giải quyết các vấn đề về tưư nhân hóa báo chí, báo hóa tạp chí, trang tin mạng xã hội.

Về viễn thông, CNTT, công nghệ số, Bộ trưởng cho biết: sẽ có nhiều câu chuyện để kể với thế giới, đi ra thế giới, cạnh tranh với những công ty xuất sắc nhất. "Chúng ta chỉ có thể xuất sắc khi cạnh tranh với đối thủ xuất sắc", Bộ trưởng nhấn mạnh./.

Hoàng Linh