Hiện tại, chính phủ Anh và tất cả các nhà mạng lớn đã nhất trí từng bước tắt sóng 2G và 3G trong năm 2023, giải phóng các dải phổ tần có thể được sử dụng để cải thiện hơn nữa vùng phủ sóng mạng và tốc độ băng rộng di động của mạng di động 4G và 5G. Việc tắt sóng 2G, 3G cũng sẽ giảm chi phí và mức tiêu thụ điện của nhà mạng.

Tuy nhiên, việc tắt sóng không theo trình tự công nghệ cũ hơn dừng trước, các dịch vụ 3G sẽ bị dừng đầu tiên, trong khi các tín hiệu mạng 2G vẫn hữu ích như một giải pháp dự phòng năng lượng thấp và cần thiết cho một số khu vực nông thôn cũng như cho các ứng dụng cụ thể (ví dụ: nhiều đồng hồ thông minh và các dịch vụ Internet vạn vật (IoT)/M2M khác phụ thuộc vào 2G). Trên thực tế, hầu hết các nhà mạng hy vọng sẽ dừng hoàn toàn 3G vào cuối năm 2024.

Vấn đề là một chương trình quy mô lớn như vậy chắc chắn sẽ gây ra sự cố kết nối dữ liệu cho bất kỳ ai vẫn sử dụng thiết bị 3G (ngay cả khi là thiểu số), đặc biệt nếu thiết bị không hỗ trợ 2G.

Các kế hoạch từng bước tắt sóng 3G được 4 nhà mạng Anh công bố: (1) Vodafone UK sẽ bắt đầu dừng dần các dịch vụ 3G trong tháng 2 và đặt mục tiêu hoàn thành vào tháng 12/2023; (2) Three UK sẽ từng bước dừng dịch vụ mạng 3G trong 2 năm tới và tắt sóng 3G hoàn toàn vào cuối năm 2024; (3) EE (BT) trong năm 2023 sẽ bắt đầu chuyển dịch khách hàng 3G thay vì tắt mạng và đặt mục tiêu tắt 3G vào đầu năm 2024; (4) O2 (Virgin Media) vẫn chưa công bố khung thời gian ngừng hoạt động công khai, nhưng sẽ tuân thủ thời hạn 2023 (O2 vận hành rất nhiều đồng hồ thông minh dựa trên 2G trong nhà).

Ofcom, không có vai trò chính thức trong tiến trình tắt sóng, nhưng khuyến nghị rằng “người tiêu dùng được đối xử công bằng và có thể tiếp tục truy cập các dịch vụ mà họ cần”. Theo đó, mới đây, Ofcom đã công bố văn bản nhấn mạnh các yêu cầu của cơ quan quản lý liên quan cũng như đặt ra các kỳ vọng đối với các nhà mạng tiếp cận việc thực hiện tắt dịch vụ để đảm bảo đáp ứng các mục tiêu tập trung vào người dùng.

Các kỳ vọng chính của Ofcom

Giảm thiểu tác động: EE, Three và Vodafone đã cam kết đảm bảo phủ sóng tương đương rộng rãi sau khi tắtsóng 3G và 2G. Với các khu vực hiện đang phụ thuộc vào 3G/2G sẽ được nâng cấp lên 4G trước khi tắt. Virgin Media O2 (vẫn chưa ấn định ngày tắt sóng 3G) sẽ thực hiện cam kết tương tự sau khi hoàn thành các kế hoạch của mình. Các nhà mạng thực hiện phân tích phạm vi phủ sóng chi tiết trước khi tắt sóng 2G, 3G để đảm bảo đáp ứng các cam kết này và thuê bao không bị ngừng độ phủ phủ sóng.

Thông tin hợp đồng về việc tắt các dịch vụ: Các nhà mạng nên giải thích thông tin hợp đồng và có tóm tắt khi dịch vụ 3G và/hoặc 2G (nếu biết) bị tắt và rằng khách hàng sẽ cần một thiết bị cầm tay có khả năng 4G sau ngày đó.

Giao tiếp và hỗ trợ khách hàng: Khi khách hàng cần thay thế hoặc cập nhật thiết bị cầm tay, các nhà mạng thông báo trước tối thiểu từ 3 - 6 tháng về các bước họ cần thực hiện, đồng thời thông báo một cách rõ ràng và kịp thời, sử dụng nhiều phương pháp để thông báo tới khách hàng. Những khách hàng dễ bị tổn thương, đặc biệt là những người đang gặp khó khăn về tài chính, sẽ cần được hỗ trợ thêm - điều này có thể bao gồm giảm giá cho các thiết bị cầm tay thay thế.

Các dịch vụ khác dựa trên mạng di động: Cũng như những khách hàng sử dụng thiết bị cầm tay cũ hơn, việc tắt song cũng sẽ ảnh hưởng đến một loạt thiết bị khác như hệ thống báo động chăm sóc từ xa và thiết bị đầu cuối thanh toán. Những dịch vụ này sẽ cần một khoảng thời gian thông báo dài hơn. Nhiều người dùng cũng sử dụng “SIM chuyển vùng” và không có mối quan hệ khách hàng trực tiếp với các nhà cung cấp dịch vụ di động của Vương quốc Anh.

Ofcom hy vọng các nhà mạng sẽ nỗ lực hết sức để xác định các dịch vụ này, chia sẻ kiến thức trong toàn ngành nếu có thể, giúp nâng cao nhận thức để các nhà cung cấp có liên quan có đủ thời gian cập nhật thiết bị của họ và người tiêu dùng không bị mất quyền truy cập vào các dịch vụ quan trọng. Đồng thời, nhà khai thác di động ảo (MVNO) sẽ cần tuân theo cách tiếp cận tương tự vì khách hàng của họ cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi.

Selina Chadha, Giám đốc kết nối của Ofcom cho biết: “Trong vài năm tới, các mạng di động cũ sẽ dần bị tắt sóng để nhường chỗ cho các dịch vụ nhanh hơn, tin cậy hơn. Nhưng một số người sẽ cần trợ giúp nâng cấp thiết bị trong tiến trình này. Vì vậy, các nhà mạng được yêu cầu cần đảm bảo luôn sẵn sàng hỗ trợ những người cần”.

Tuy nhiên, một chương trình lớn như thế này vẫn có khả năng khiến một số người dùng cuối không tham gia và sẽ dẫn đến khiếu nại.

Tắt sóng 2G, 3G mở đường cho ứng dụng OpenRAN

Trước đó, hồi tháng 12/2022, chính phủ Anh đã công bố một thỏa thuận mới với 4 nhà mạng lớn trên về việc “tắt dần sóng” 2G và 3G vào năm 2023 (mang lại lợi ích cho dịch vụ 4G/5G và băng thông rộng di động) và là mục tiêu mới cho việc áp dụng Open-RAN (Open Radio Access Network).

Cần phải nói rằng một số mạng sẽ đạt được việc này trước thời điểm 2023. Ví dụ: nhà mạng EE có kế hoạch dừng 3G (hiện chỉ chiếm 2% lưu lượng dữ liệu qua mạng của họ) vào cuối năm 2023.

Ý tưởng tắt sóng mạng 2G và 3G hầu như không mới hoặc gây ngạc nhiên, đặc biệt là vì ngày nay hầu hết chúng ta thực hiện cuộc gọi và lướt Internet qua mạng 4G và 5G nhanh hơn. Việc tắt sóng công nghệ mạng cũ không chỉ giúp tiết kiệm tiền và cắt giảm mức tiêu thụ điện năng, mà sau đó, phổ tần có thể được trang bị lại để sử dụng cho các công nghệ mới nhất (nghĩa là không chỉ 4G và 5G, mà cả 6G trong tương lai), giúp cải thiện vùng phủ sóng và tốc độ dịch vụ cho người tiêu dùng.

Bên cạnh sự việc dừng các dịch vụ 2G và 3G, Chính phủ Anh và các nhà mạng cũng đã công bố các kế hoạch mới để thúc đẩy đổi mới và đẩy nhanh việc triển khai công nghệ Mạng truy cập vô tuyến mở Open-RAN mới. Theo kế hoạch này, một “tham vọng chung” đã được đặt ra là 35% lưu lượng truy cập mạng di động của Vương quốc Anh sẽ được chuyển qua Open-RAN vào năm 2030.

Công nghệ 5G sẽ mang lại lợi ích cho xã hội và các ngành công nghiệp với dịch vụ băng thông rộng, độ trễ thấp và truyền thông máy số lượng cực lớn. Bên cạnh đó, 5G hứa hẹn trở thành nền tảng số hóa an toàn cho ngành công nghiệp và xã hội bằng cách cung cấp kết nối an toàn. Những thay đổi về kiến trúc trong 5G đã tạo cơ hội cho ảo hóa mạng nhằm tăng tính linh hoạt và giảm chi phí. Do vậy, ngành công nghiệp di động đã tập trung phát triển theo hướng mở, ảo hóa mạng truy cập vô tuyến với sự ra đời của Open-RAN.

Open RAN là một sự thay đổi kiến trúc mạng thông tin di động cho phép các mạng được tích hợp với nhau sử dụng các phần tử mạng từ nhiều nhà sản xuất khác nhau. Khái niệm cốt lỗi của Open-RAN là “MỞ” các giao thức và giao diện giữa nhiều phần tử mạng khác nhau (vô tuyến, phần cứng và phần mềm) trong mạng RAN. Lợi ích của việc sử dụng Open-RAN là tăng được năng lực mạng, linh hoạt hơn và tiết kiệm chi phí hơn.

Hiện tại, hầu hết các nhà mạng của Vương quốc Anh thường chỉ có thể chọn từ một số nhà cung cấp lớn như Nokia, Ericsson để Chính phủ loại Huawei khỏi 5G (cũng ảnh hưởng đến 4G) do có những quan ngại bảo mật.

Cách tiếp cận Open-RAN có thể giúp giải quyết tình hình này bằng cách tiêu chuẩn hóa thiết kế và chức năng của phần mềm và bộ truy cập vô tuyến đó (phía RAN bao gồm cơ sở hạ tầng, cột và anten), điều này có thể làm tăng số lượng công ty có thể cung cấp cho các nhà mạng thông qua phần cứng trung lập của nhà cung cấp và công nghệ định nghĩa bằng phần mềm.

Khoảng 36 triệu bảng đã được dành cho 15 dự án thử nghiệm công nghệ này trên khắp Scotland, Wales và Anh cũng như khoản tiền mặt trị giá 15 triệu bảng cho cơ sở thử nghiệm nguyên mẫu SONIC cho viễn thông thế hệ tiếp theo. Tất cả sẽ giúp hỗ trợ những thay đổi đã được thực hiện theo Đạo luật An ninh Viễn thông (TSA) mới.

Đã có những tiến bộ đáng kể về công nghệ Open-RAN, với các nhà mạng lớn của Anh hiện đang tiến hành những thử nghiệm quan trọng. Ví dụ, Vodafone đang hợp tác với Dell, NEC, Samsung và các hãng khác để triển khai thương mại bộ 4G và 5G Open-RAN, nhằm mục đích nâng cấp 2.600 địa điểm trên khắp vùng nông thôn xứ Wales và Tây Nam nước Anh - sẽ sớm bắt đầu và hoàn thành vào năm 2027./.

Hoàng Linh