Với khát vọng đi ra thế giới là chính phục thế giới, năm 2023, Bộ TT&TT sẽ mở chiến dịch hỗ trợ các DN công nghệ số đang kinh doanh ở nước ngoài hoặc đi ra nước ngoài. Hội nghị diễn ra sáng ngày 23/2 là hội nghị đầu tiên.

Tại sao chúng ta phải đi ra nước ngoài?

Đây là câu hỏi Bộ trưởng đưa ra đầu tiên trong bài phát biểu và theo Bộ trưởng: “Đi ra nước ngoài là cạnh tranh với những người xuất sắc nhất. Và đây là cách để chúng ta trở nên xuất sắc, có năng lực cạnh tranh quốc tế. Và cũng vì có năng lực cạnh tranh quốc tế mà chúng ta tồn tại được lâu dài ở trong nước”.

“Đi ra nước ngoài cũng là để bảo vệ Việt Nam. Đi ra nước ngoài là mang tri thức và công nghệ số của Việt Nam đi mở cõi, để thế giới biết đến Việt Nam không chỉ vì Việt Nam là nơi đến mà còn là do nơi Việt Nam đến. Đi ra nước ngoài là để Việt Nam đóng góp cho sự phát triển của nhân loại. Đi ra nước ngoài là mở rộng không gian, mở rộng thách thức, cũng là mở rộng hệ tri thức, cũng là học hỏi để xây dựng Việt Nam”.

Tất cả những cái này được Bộ trưởng nhấn mạnh là để Việt Nam giỏi lên. “Không đi ra nước ngoài, không cạnh tranh, không chinh phục, không có doanh thu từ thị trường nước ngoài thì Việt Nam không thể trở thành nước phát triển có thu nhập cao”.

Tại sao chúng ta có thể đi ra nước ngoài?

Năm 2022 là năm các DN công nghệ số Việt Nam tấn công mạnh mẽ thị trường nước ngoài, đi đầu tư kinh doanh, đi làm chuyển đổi số (CĐS) cho các nước đã phát triển như Mỹ, Nhật. Theo Bộ TT&TT, doanh thu từ thị trường nước ngoài của Viettel về viễn thông đã đạt 3 tỷ USD, của FPT về CNTT và chuyển đổi số (CĐS) đã đạt 1 tỷ USD.

Bộ trưởng cho biết: “Có cái thì CĐS Việt Nam rồi ra nước ngoài, nhưng cũng có cái CĐS ra nước ngoài trước rồi về Việt Nam”.

Thế giới đã ghi nhận đóng góp của Viettel trong việc phát triển viễn thông nông thôn, xóa bỏ khoảng cách số ở nhiều nước, từ châu Á, châu Phi đến Mỹ la tinh. Tập đoàn Viettel đã làm được thiết bị mạng 5G, vũ khí công nghệ cao. VinGroup đã làm được ô tô xuất khẩu sang Mỹ. FPT, CMC đi làm CNTT và CĐS cho các nước đã phát triển như Nhật, Mỹ. Nhiều công ty Việt Nam ngay từ ngày đầu thành lập đã hướng tới thị trường nước ngoài như NTQ Solution, Smart OCS, Rikkeisoft, Omi, VMO Holdings. Có những DN ngay từ ngày đầu thành lập đã đặt mục tiêu phát triển công nghệ mới ngang hàng với các DN hàng đầu thế giới như Kadia…

Theo Bộ trưởng, những DN, doanh nhân này gây cảm hứng và niềm tin cho chúng ta là có thể làm được. Hàng trăm ngàn DN công nghệ số Việt Nam làm được thì chắc chắn Việt Nam sẽ hóa rồng.

Bộ trưởng nhận định: “Thị trường CNTT, công nghệ số của Việt Nam là một thị trường chật chội. Chi cho CNTT, CĐS thì không lớn nhưng số lượng DN hoạt động trong lĩnh vực này lại rất nhiều. Và cũng chính vì sự cạnh tranh ấy mà chúng ta có khả năng tạo ra các sản phẩm, dịch vụ chất lượng với giá rẻ. Khai thác thành công các thị trường mà các công ty công nghệ số lớn đang bỏ ngỏ. Và đây là năng lực cạnh tranh chính của chúng ta để có thể đi ra nước ngoài”.

Cũng theo Bộ trưởng, làm công nghệ thì không có chỗ cho sản phẩm trung bình, nhưng sản phẩm chất lượng mà giá cao thì lại không đến lượt những DN chưa có tên tuổi quốc tế như chúng ta. Chất lượng và giá rẻ sẽ rất phù hợp với giai đoạn đại chúng hoá công nghệ số, khi tất cả các nước từ giàu đến nghèo, đều đang đẩy nhanh chuyển đổi số một cách toàn dân và toàn diện. Vậy tại sao lại là lúc này?

Bộ trưởng cho rằng: “Cơ hội là lớn nhất khi thế giới có những thay đổi lớn. Khi một cuộc cách mạng công nghiệp (CMCN) mới đang diễn ra với nhiều công nghệ mới. Cơ hội để một quốc gia thay đổi thứ hạng chính là lúc này. Trong một thế giới đã ổn định thì các cơ hội mới là rất ít. Với các nước đang phát triển thì còn ít hơn. Cơ hội đi ra nước ngoài còn ít hơn nữa. 100 năm, nhanh thì cũng phải 50 năm mới có thể có 1 cuộc CMCN mới”.

Bộ trưởng nhấn mạnh: “Nếu không là lúc này, thì chúng ta lại phải đợi 50 năm, 100 năm nữa. 10 năm tới, 20 năm tới sẽ là những chuyển dịch quan trọng liên quan đến lĩnh vực công nghệ số: Từ hạ tầng viễn thông sang hạ tầng số; từ CNTT sang công nghệ số; từ ứng dụng CNTT sang CĐS; từ xử lý thông tin hữu hạn sang xử lý dữ liệu số vô hạn để sinh ra giá trị mới;… từ phần mềm riêng lẻ sang nền tảng số; từ gia công, lắp ráp sang Make in Viet Nam; từ thị trường trong nước là chính sang thị trường quốc tế là chính.

Theo đó, công nghệ số trở thành lực lượng sản xuất cơ bản; nhân tài số trở thành nguồn lực cơ bản; đổi mới sáng tạo số trở thành động lực cơ bản của phát triển.

Có một con đường Việt Nam để đi ra nước ngoài không?

Các công ty công nghệ lớn đang phát triển công nghệ số để giải quyết các bài toán to, các nhu cầu phổ quát, họ tập trung cho các thị trường hàng tỷ người dùng. Như ChatGPT để trả lời tất cả các thể loại câu hỏi của tất cả mọi người, và vì thế mới đạt mức trung bình khá.

Theo Bộ trưởng, nếu chúng ta dùng AI để tạo ra trợ lý ảo chuyên sâu cho từng lĩnh vực chuyên môn, khi mà dữ liệu phải xử lý chỉ bằng một phần triệu so với ChatGPT thì trợ lý ảo của chúng ta sẽ xuất sắc, đạt đến mức chuyên gia. Làm như vậy là cách tiếp cận cá thể hoá và phù hợp với trình độ hiện tại của chúng ta. Thị trường ở đây là vô cùng phong phú và không hề nhỏ.

Chúng ta hay nói đến công nghệ mới thì tạo ra cái mới có tính đột phá. Nhưng cạnh tranh ở đây là rất lớn và không có chỗ đứng cho nhiều người. Nhưng còn một thị trường vô cùng lớn khác là dùng công nghệ mới nhất, hiện đại nhất để giải các bài toán cũ, bài toán nhỏ. Bài toán nhỏ nhưng giá trị mang lại thì rất lớn.

Hãy thử tưởng tượng, mỗi công chức Việt Nam trong mọi lĩnh vực đều có một trợ lý ảo ở mức chuyên gia thì nhà nước Việt Nam sẽ thay đổi lớn đến mức nào, đất nước sẽ phát triển mạnh mẽ đến mức nào. Bài toán nhỏ thì vô hạn và vì thế mà thị trường cũng vô hạn, có chỗ cho rất nhiều người.

Từ đó, Bộ trưởng nhấn mạnh: “Các DN công nghệ số Việt Nam hãy tìm thấy cơ hội ở đây. Nước ngoài thì nói đến các kỳ lân (unicorn) giá trị tỷ USD. Việt Nam bao năm vẫn chỉ có một vài unicorn. Có thể đó không phải cách tiếp cận Việt Nam. Nếu công ty startup giá trị trăm triệu USD, doanh thu chỉ ngàn tỷ đồng nhưng xuất sắc trong lĩnh vực của mình, sản phẩm và thị trường là số 1 thế giới thì sao? Thì đó là unicorn Việt Nam”.

Việt Nam mà có nhiều công ty công nghệ số xuất sắc, giá trị của mỗi công ty có thể chỉ trăm triệu USD, thì Việt Nam sẽ là một quốc gia công nghệ số hàng đầu. “Làm gì thì cũng nên Việt Nam hoá, tức là đi con đường Việt Nam, dựa trên đặc điểm và sức mạnh cốt lõi Việt Nam, để không ai có thể bắt chước mình”.

Cũng theo Bộ trưởng, cũng nên thời đại hoá thông qua sử dụng công nghệ mới nhất nhưng giải bài toán cũ. Hãy nhìn cách công ty Huawei của Trung Quốc làm: Dùng các công nghệ mới của thời 3G để làm ra thiết bị 2G tốt nhất và giúp phổ cập hoá điện thoại di động cho 60% phần còn lại của thế giới, và qua đó mà trở thành công ty thiết bị hạ tầng viễn thông có thị phần lớn nhất.

Cũng nên đại chúng hoá bằng cách công nghệ thì cao, giá thì rẻ, dùng thì dễ, càng dùng nhiều càng rẻ, càng dùng nhiều thì sản phẩm càng tốt lên, để đưa các sản phẩm công nghệ số hiện đại tới được mọi người dân.

Bộ trưởng cũng nói thêm: một thế mạnh rất quan trọng khác của các DN công nghệ số Việt Nam là đa số các công ty này đều do những người sáng lập (founder) đang điều hành, tức là đang ở thế hệ F0, trong khi các đối thủ cạnh tranh quốc tế thì chủ yếu F1, F2, F3, F4. Sức mạnh của F0 là sức mạnh rất đặc biệt, rất lớn và có một không hai. Hãy tận dụng thế mạnh này.

Bộ TT&TT sẽ làm gì để giúp các DN công nghệ số Việt Nam đi ra nước ngoài?

Hội nghị hôm nay là khởi đầu cho chiến dịch của Bộ TT&TT nhằm hỗ trợ DN công nghệ số Việt Nam đang kinh doanh ở nước ngoài, hoặc đi ra nước ngoài.

Theo đó, Bộ trưởng cho biết: “Nhà nước mở đường rồi người đi trước kéo người đi sau. Bộ TT&TT sẽ tổ chức các hội nghị, diễn đàn xúc tiến đầu tư thương mại số, ra làm công nghệ số ở nước ngoài, tham mưu cho Chính phủ ký kết các hiệp định về đối tác số với các nước, thành lập tổ tư vấn hỗ trợ DN đi ra nước ngoài, sẽ là chỗ dựa, là đầu mối, là cầu nối sát cánh cùng các DN ở bất cứ nơi đâu mà DN công nghệ số Việt Nam đặt chân đến”.

Mỗi tháng Bộ TT&TT sẽ tổ chức ít nhất một sự kiện để giúp đỡ các DN công nghệ số làm ăn ở nước ngoài hoặc đi ra nước ngoài. Hôm nay, Bộ TT&TT đã mời các đại diện của các khu vực, các nước trên thế giới thông tin về các cơ hội hợp tác, các chính sách thu hút đầu tư và các lưu ý cho các DN Việt Nam. Một số DN kinh doanh thành công ở nước ngoài của Việt Nam hôm nay đã chia sẻ kinh nghiệm với các bạn nước ngoài.

Bộ trưởng nhấn mạnh: “Chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng thương hiệu quốc gia. Việt Nam là một quốc gia với rất nhiều DN công nghệ số xuất sắc, có thể giải quyết mọi bài toán toàn cầu và địa phương bằng công nghệ số”.

Thời chiến thì vinh danh quân đội và người lính. Thời bình thì vinh danh DN, doanh nhân, từ đó mới phát triển Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, từ đó mới bảo vệ Tổ quốc thân yêu.

Bộ trưởng khẳng định: “Đi ra nước ngoài là khó khăn nhưng đầy vinh quang, là sứ mệnh giúp Việt Nam hoá rồng, hoá hổ, trở thành nước có phát triển có thu nhập cao vào năm 2045. DN hãy gắn sứ mệnh của mình với sứ mệnh quốc gia, hãy gắn vận mệnh của mình với vận mệnh quốc gia và vì thế DN phát triển bền vững và trường tồn bởi vì dân tộc, quốc gia là trường tồn”.

Cuối cùng, Bộ trưởng nhấn mạnh: “Gìn giữ non sông, làm rạng danh non sông là sứ mệnh mới của DN Việt Nam, trong đó, đặc biệt là các DN công nghệ số Việt Nam. Chúc các DN công nghệ số Việt Nam chinh phục thế giới thành công bằng cách Việt Nam và đi con đường Việt Nam”./.

Hoàng Linh