Nếu có bất kỳ sự thật vĩnh cửu nào về các công nghệ mới nổi, thì đó là việc luôn có những người phản đối.

Ken Olson, chủ tịch và là người sáng lập của Digital Equipment Corp đã từng đưa ra lời phát biểu nổi tiếng rằng: “Không có lý do gì để bất kỳ cá nhân nào cũng cần có một chiếc máy tính trong nhà.”

Trong khi đó, nói về điện toán đám mây, chủ tịch kiêm nhà sáng lập Oracle, Larry Ellison, đã từng phàn nàn: “Có thể tôi là một thằng ngốc, nhưng tôi không biết là mọi người đang nói về điều gì. Nó là gì? Nó hoàn toàn vô nghĩa. Thật điên rồ. Khi nào sự ngu ngốc này sẽ dừng lại?".

Gần đây hơn, chủ tịch và người sáng lập Tesla, Elon Musk, đồng sáng lập Apple Steve Wozniak, và hơn 1.100 người hoạt động trong lĩnh vực công nghệ đã ký một bản kiến ​​​​nghị kêu gọi ngừng đào tạo hệ thống AI trong 6 tháng để có thời gian cùng phát triển một giao thức an toàn chung. Có thể đây không phải là việc phản đối AI, nhưng chắc chắn điều này xuất phát từ những lời gièm pha lâu nay về AI.

Tất nhiên, vẫn có những người ủng hộ AI, Bill Gates, người sáng lập Microsoft lập luận rằng chúng ta đã bước vào “Thời đại của AI” với niềm tin rằng AI tổng quát là “tiến bộ quan trọng nhất trong công nghệ kể từ giao diện người dùng đồ họa” và “là cơ bản giống như việc tạo ra một bộ vi xử lý, máy tính cá nhân, Internet và điện thoại di động.”

Mark Cuban, doanh nhân, chủ sở hữu của Dallas Mavericks, và là một trong những “cá mập” đầu tư mạo hiểm trên chương trình truyền hình Shark Tank (tại Mỹ), tin rằng “những tỷ phú nghìn tỷ đầu tiên trên thế giới sẽ đến từ những người thông thạo AI”.

Chìa khóa để vượt qua những thái cực này là đặt các công nghệ mới nổi vào bối cảnh cụ thể. Thực tế là đoàn tàu AI đang rời sân ga. Câu hỏi đặt ra là: Chúng ta với tư cách là một loài, bạn với tư cách là người tham gia bỏ phiếu (cử tri), người tiêu dùng và nhà lãnh đạo CNTT (CIO) có muốn/phải ở trên chuyến tàu đó không?

Không cần bàn cãi: AI đang ở đây

Nhiều chuyên gia tin rằng trên đoàn tàu AI ấy, CIO không chỉ phải tham gia mà còn phải dẫn đầu. Các CIO cần tạo ra một môi trường cho phép diễn ra các cuộc trò chuyện thích hợp với các câu hỏi phù hợp để hướng dẫn các bước chuẩn bị cho nền kinh tế do AI điều khiển.

Benedict Evans, một nhà phân tích công nghệ độc lập trước đây làm việc cho Andreessen Horowitz đã có ba cách suy nghĩ khả dĩ về AI.

Khả năng đầu tiên, AI tổng quát là một trong những thay đổi công nghệ mỗi thập kỷ một lần, tương tự như sự xuất hiện của web hoặc iPhone.

Khả năng thứ hai, chúng ta đang chứng kiến ​​cuộc cách mạng công nghệ mà 50 năm mới có một lần tương tự như sự xuất hiện của PC hay chất bán dẫn.

Khả năng thứ ba là, “Trời ơi, chúng ta đã vô tình phát minh ra bom nguyên tử.” Và nhân tiện, mọi người có thể cùng nhau chế tạo ra AI tổng quát - trong nhà để xe, với các công cụ gia đình sử dụng nguyên liệu thô có sẵn rộng rãi (nghĩa là không phải uranium) với giá cả phải chăng.

Những gì Evans đã nói ở trên với sự phô trương của ngôn ngữ có thể hiểu đơn giản là AI không phải là công nghệ mà bạn muốn ngồi bên lề và chờ xem nó diễn ra như thế nào. Bạn không thể đến với tương lai nếu không có AI.

Theo một nghiên cứu từ Boston Consulting Group và MIT Sloan Management Review, 84% số người được hỏi đã dự đoán rằng AI sẽ là lợi thế cạnh tranh trong khi chỉ 40% có chiến lược về AI, và khoảng 1/4 trong số này đã áp dụng bất kỳ chiến lược AI nào vào các dịch vụ hoặc quy trình của họ.

Các CIO cần chuẩn bị cho tổ chức của họ bước vào kỷ nguyên AI sắp tới. Họ cần báo hiệu rõ ràng cho tất cả các bên liên quan rằng DN của họ đang tham gia chuyến tàu AI. Và các CIO sẽ phải quản lý các mốc thời gian của AI. AI là một trong những công nghệ sẽ tốt hơn theo cấp số nhân so với 6 tháng trước và có thể sẽ tốt hơn theo cấp số nhân trong 12 tháng. Cảm giác chung của các chiến lược gia công nghệ là nếu bạn chưa thông báo cho ban giám đốc của mình về các cơ hội, trách nhiệm và nghĩa vụ liên quan đến AI khoảng 6 tháng trước, thì bạn đang bị tụt lại phía sau một cách đáng tiếc.

Xét cho cùng, hơn một triệu người dùng đã đăng ký ChatGPT trong vòng 5 ngày kể từ ngày phát hành 30/11/2022. Đến tháng 2/2023, ChatGPT đã đạt mốc 100 triệu người dùng. Trong khi đó, các công ty đầu tư mạo hiểm đã đầu tư khoảng 4,6 tỷ USD vào các công ty AI có năng suất cao trên toàn cầu vào năm ngoái, tăng từ 1,9 tỷ USD vào năm 2019, theo PitchBook Data.

Lãnh đạo AI

Tuy nhiên, AI đã vượt xa sự mê hoặc và suy đoán; đã có những lợi ích thực sự. Các nhà kinh tế tại Goldman Sachs kết luận rằng AI có thể nâng cao tốc độ tăng trưởng năng suất lao động lên gần 1,5 điểm phần trăm mỗi năm, trên thực tế là gấp đôi so với tốc độ hiện tại và nghiên cứu từ Microsoft cho thấy các nhà phát triển có thể thực hiện các tác vụ nhanh hơn 50% khi sử dụng trợ lý AI.

Tuy nhiên, trên thực tế, để thực hiện tốt AI - mà không trở thành con mồi cho những cạm bẫy của nó - đòi hỏi phải có sự lãnh đạo. Các CIO cần tiến hành thận trọng. Các sáng kiến ​​AI nên được xem xét theo chu kỳ hàng quý về những vấn đề liên quan đến tác hại và lợi ích. Ít nhất thì các CIO và ban quản lý cấp cao của DN cũng nên có kế hoạch làm quen với các nội dung chi tiết về các điều luật liên quan đến quyền AI.

Một số tổ chức đã thành lập ban cố vấn về “đạo đức AI” trong khi những tổ chức khác đang dự tính lập ra một vai trò mới trong ban lãnh đạo là giám đốc đạo đức AI (chief AI ethics officer). Ít nhất thì các CIO cần báo hiệu rằng đạo đức AI nên được xem xét.

“

Tài liệu tham khảo:
1. https://en.wikipedia.org/wiki/...
2. https://techmonitor.ai/technol...
3. https://www.gatesnotes.com/The...
4. https://www.cnbc.com/2017/03/1...
5. https://www.cio.com/article/46...

Tuấn Trần