Tại hội nghị sơ kết công tác TT&TT 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2023 được tổ chức ngày 30/6, chia sẻ về giải pháp cảng biển số Vietnamhub.vn, Giám đốc điều hành Công ty SLT Tạ Minh Vang cho biết, doanh nghiệp (DN) này được thành lập từ năm 2014. So với mặt bằng chung với các DN phát triển nền tảng ứng dụng, SLT là một DN còn non trẻ nhưng đã hình thành được một hệ sinh thái, đáp ứng được nhu cầu chuyển đổi số (CĐS) toàn diện của ngành cảng biển (Vietnam Smarthub Logistics - VSL).

Hiện nay Việt Nam đang có 145 cảng container hoạt động ở 25 địa phương. Với đặc thù yêu cầu về hoạt động, sự liên kết khối lượng hàng hóa ra vào cảng lớn. Mặc dù việc vận hành lớn nhưng do mọi hoạt động đều diễn ra theo cách thức thủ công nên gây ra những khó khăn nhất định. Dù các DN cảng biển rất quyết tâm chuyển đổi số (CĐS) nhưng vẫn gặp những vướng mắc.

Tháo gỡ khó khăn cho cảng biển nhờ CĐS

Đầu tiên liên quan đến kho cảng biển, trước đây, chưa có giải pháp công nghệ nội địa Việt Nam đáp ứng yêu cầu khai thác, các DN cảng chọn mua giải pháp của nước ngoài với chi phí vài trăm tỉ đồng, chưa kể chi phí duy trì, nhân lực, nâng cấp hàng năm. Đặc biệt, có những cảng biển, 1 năm tiêu tốn gần 3,5 triệu USD chỉ cho việc bảo trì. Đây là một thách thức rất lớn cả về nhân lực và tài chính.

Chưa kể, các DN trong ngành còn thiếu về nhân lực số về quản lý cảng biến, dẫn đến việc dù đã đầu tư mười mấy triệu USD nhưng vẫn không có người quản lý, vận hành công nghệ này.

Về những khó khăn, SLT đã đồng hành, đến từng cảng và hiểu được khó khăn của họ, cùng giải quyết những rào cản. Đối với hệ thống VSL, trước đây, một container xuất/nhập khẩu sẽ phải mất 185 nghiệp vụ nhưng hiện nay toàn bộ các quy trình đều được số hoá, CĐS qua một nền tảng trực tuyến. Khi hãng tàu tạo một yêu cầu (booking) thì toàn bộ cảng biển, khách hàng, chủ hàng, hải quan họ sẽ đều thừa hưởng booking đó trên cùng một nền tảng, không phải lặp lại những động tác đã thực hiện.

Ngoài ra, hệ thống còn giúp các đơn vị liên quan có thể tương tác, tra cứu thông tin trên cùng một nền tảng.

Khi ứng dụng hệ thống trên cảng biển, trước đây, một DN đầu tư hệ thống TOS (Terminal Operation System), để CĐS đầy đủ nghiệp vụ của cảng cần duy trì sử dụng khoảng 10 ứng dụng phần mềm, mỗi một phần mềm giải quyết nghiệp vụ đặc thù riêng. Ngay cả các cảng trong do cùng một Tập đoàn quản lý, việc sử dụng các giải pháp TOS khác nhau, dẫn tới việc kết nối, liên thông… giữa các cảng còn gặp nhiều khó khăn.

Với giải pháp VSL, các DN sẽ có một giải pháp đầy đủ cho cảng biển từ hệ thống TOS trước đây mua của nước ngoài cũng như các vấn đề đặc thù Việt Nam liên quan Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan… cũng được tích hợp.

Trước khi ứng dụng hệ thống VSL, khách hàng phải làm thủ tục trực tiếp mà trong dich COVID-19 vừa qua, khiến mọi hoạt động gần như tê liệt. Do đó, khi hệ thống triển khai, mọi hoạt động đăng ký đều được đưa lên môi trường trực tuyến mà vẫn có được những chứng từ có giá trị pháp lý để chia sẻ với cơ quan quản lý.

Bên cạnh đó, hệ thống cũng giúp các cảng xác thực container qua cổng. Công ty STL đã làm các robot xác thực container qua cổng nhờ trí tuệ nhân tạo (AI), thay vì tài xế phải chạy xuống và trao đổi với nhân viên ở cổng các giấy tờ. Nhờ đó, thời gian giảm từ 3 - 4 phút xuống còn 3 giây.

Lưu trữ cũng là một vấn đề khiến các cảng gặp nhiều khó khăn. Trước đây, DN cảng phải dùng kho chứa giấy hàng trăm m2 báo cáo chứng từ. Nhưng giải pháp VSL cho phép lưu trữ trực tiếp trong ổ cứng của DN hoặc trên đám mây, đáp ứng thời gian trong thời gian 10 - 12 năm theo quy định lưu trữ. Tương tự, các cảng cũng đang có khoảng 80 báo cáo, chứng từ mỗi ngày. Hiện tại với VSL thì lãnh đạo có thể vào máy tính và xem theo thời gian thực.

Nếu như trước, việc tích hợp hệ thống các hãng tàu quốc tế gặp nhiều khó khăn. Nhưng khi được sự hỗ trợ của Bộ TT&TT sau ngày 10/10/2022, các hãng tàu thế giới đã có sự tin tưởng vào nền tảng công nghệ Việt nên họ đã chấp nhận việc tích hợp. Đây là một bước tiến quan trọng để có đầu vào về dữ liệu từ các hãng tàu.

Tiếp theo, nhờ mô hình kinh tế chia sẻ, đã xuất hiện hình thức gọi xe đầu kéo container tương tự Grab/Uber để giúp các công ty vận tải có dư chiều về cũng như chủ hàng giảm được 20 - 25% chi phí logistics. Nhờ sự truyền thông mạnh mẽ của Bộ TT&TT, hiện nay đã có 915 đơn vị vận tải với 10.000 xe đầu kéo container, doanh thu mỗi ngày chạy trên hệ thống khoảng 10 tỷ đồng.

Ngoài ra, hệ thống cũng đã tích hợp công nghệ AI như OCR (chuyển đổi từ ảnh sang văn bản) chứng minh thư/căn cước công dân, bằng lái xe, giấy tờ xe, đăng kiểm… hay tích hợp hệ thống đăng kiểm Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), xác thực thông tin xe đầu kéo, Rơ-mooc khi qua cổng Cảng giúp giảm thời gian qua cổng trung bình 5 phút xuống còn 3 giây, qua đó cũng tránh ùn tắc tại cổng.

Công ty SLT đã tích hợp dữ liệu lớn một cách chuẩn chỉnh để phục vụ thông quan quản lý nhà nước (QLNN), chia sẻ có chọn lọc những thông tin đủ để QLNN trên cảng biển.

Lợi thế cạnh tranh từ sự am hiểu văn hoá Việt Nam

So với các đơn vị nước ngoài, STL hiểu về văn hoá Việt Nam nên những tính năng triển khai tuân thủ quy định pháp luật, thói quen của ngưởi Việt. Với những kinh nghiệm và năng lực như vậy, STL đủ tự tin để giải quyết những bài toán cảng biển số, một nền tảng chung cho các đơn vị trong ngành và phối hợp để đưa giải pháp ra nước ngoài, đầu tiên là trong khu vực Đông Nam Á.

Năm 2021, Bộ TT&TT phát hiện đưa ra bài toán, và đồng hành. Năm 2022, Bộ TT&TT đánh giá và tôn vinh VSL là giải pháp CĐS Việt Nam. Đây là một sự động viên, khích lệ to lớn từ Bộ TT&TT đối với một DN còn non trẻ như SLT. Lãnh đạo Bộ TT&TT cũng đã hỗ trợ kết nối với địa phương chia sẻ định hưởng về nền tảng cảng biển số mang tầm quốc gia.

Trong thời gian tới, Bộ TT&TT, Bộ GTVT cùng với các địa phương thúc đẩy CĐS cảng biển, phát triển kinh tế số cảng biển tại các địa phương, đóng góp chung vào phát triển kinh tế số quốc gia. Mong muốn Bộ GTVT và Bộ TT&TT tạo điều kiện hơn nữa cho SLT tham gia vào CĐS cảng biển, hướng tới giải quyết bài toán CĐS cảng biển của quốc gia.

Đối với công tác nhân lực, hiện nay, SLT đang phối hợp với trường ĐH Giao thông vận tải chi hánh TP.HCM tài trợ phòng Lab, tài liệu, hướng dẫn nhằm đào tạo thực chiến và giới thiệu việc làm cho sinh viên ngành Logistics. Công ty mong muốn được Bộ TT&TT đồng hành trong đào tạo nhân lực công nghệ, có kỹ năng thực tế, đáp ứng nhu cầu của DN./.

NK