Làng Gokina đã được chọn trở thành làng thông minh thuộc dự án thí điểm thuộc “Làng thông minh của Pakistan”. Đây cũng là một phần trong sáng kiến Làng thông minh và Quần đảo thông minh (SVSI) của Liên minh Viễn thông quốc tế (ITU).

Dự án làng thông minh lần đầu tiên được ra mắt tại Niger vào năm 2020 và sau đó được áp dụng và điều chỉnh cho khu vực Châu Á và Thái Bình Dương như một nơi kết nối người dân và cộng đồng không được kết nối vào năm 2030.

Xây dựng tương lai tốt đẹp hơn

Trên khắp châu Á và Thái Bình Dương, việc giãn cách và hạn chế liên quan đến đại dịch COVID-19 đã thúc đẩy kết nối số đến các vùng nông thôn. Theo dữ liệu và số liệu (Facts and Figures) của Liên minh Viễn thông quốc tế (ITU) năm 2022, số lượng người dùng Internet trên toàn thế giới đã tăng từ 4,2 tỷ vào năm 2019 lên 5,3 tỷ vào năm 2022.

Nhưng trong số 2,7 tỷ người vẫn ngoại tuyến, đại đa số sống ở các nước đang phát triển, thường là ở các cộng đồng nông thôn và vùng sâu vùng xa như ở làng Gokina.

Động lực xây dựng làng thông minh để kết nối họ, với các mối quan hệ đối tác đang được mở rộng thông qua các sáng kiến đổi mới như dự án làng thông minh và quần đảo thông minh.

Làng thông minh đã được triển khai tại làng Gokina nhằm thúc đẩy giáo dục dựa trên Internet cho các trẻ em trai và gái, đồng thời đẩy mạnh các tiêu chuẩn đô thị và y tế hiện đại ở ngôi làng này.

Dự án giúp vượt qua những thách thức chính ở các làng

Làng thông minh được cho là giúp các làng vượt qua những thách thức chính mà người dân ở khu vực nông thôn phải đối mặt như khả năng tiếp cận hạn chế với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe (CSSK), giáo dục, tài chính và kỹ thuật số, thất nghiệp và thiếu cơ hội tăng thu nhập, khoảng cách về giới, cũng như giữa nông thôn - thành thị ngày càng trầm trọng hơn do sự phát triển công nghệ không đồng đều.

Làng Gokina có một trường trung học dành cho nam sinh và một trường dành cho nữ sinh. Tuy nhiên, hai trường học này lại không có giáo viên khoa học, đặc biệt là ở trường nữ sinh, điều này đã tạo ra những rào cản cho các em học sinh học tập và nắm bắt cơ hội nghề nghiệp trong tương lai. Dự án đã xác định một nhà cung cấp giáo dục điện tử (Tele-Taleem) để thu hẹp khoảng cách này.

Việc tiếp cận các dịch vụ y tế ở làng Gokina cũng là một thách thức do khoảng cách với thủ đô Islamabad nên mất khá nhiều thời gian đi lại và chờ đợi thăm khám. Dự án đã xác định một nhà cung cấp dịch vụ y tế điện tử (Sehat Kahani) để thu hẹp khoảng cách này.

Bên cạnh đó, nhu cầu và yêu cầu ngày càng tăng về nâng cao kỹ năng số và khởi nghiệp, theo đó các thành viên cộng đồng mong muốn có mô hình kết hợp giữa công cụ số và phi kỹ thuật số để có thể kinh doanh thời trang, khâu vá, thủ công mỹ nghệ và các công việc kinh doanh tại nhà khác dành cho phụ nữ.

Ngoài ra, còn có các nhu cầu về các kỹ năng như nông nghiệp hiện đại, đầu bếp dành cho thanh niên địa phương, tiếp thị sản phẩm và tiếp cận tài chính và thị trường cho các doanh nhân hiện tại và sắp tới trong cộng đồng.

Các nhu cầu của làng Gokina đã được đáp ứng thông qua dự án làng thông minh Goknia. Hồi tháng 2/2023, dự án làng thông minh Gokina đã được công bố với sự tham gia hỗ trợ của Huawei Pakistan, ITU, Bộ Công nghệ Thông tin và Viễn thông Liên bang (MoITT) Pakistan, Quỹ phổ cập dịch vụ Pakistan (USF Pakistan), doanh nghiệp xã hội Tele-Taleem và nhà cung cấp dịch vụ y tế từ xa một cửa Sehat Kahani.

Dự án đi vào triển khai, tại trường học kiểu mẫu dành cho nữ sinh ở Gokina, một số học sinh đang học trực tuyến về sự nóng lên toàn cầu, trong khi những học sinh khác đang học ngữ pháp tiếng Urdu.

Khi được hỏi về lợi ích của việc học trực tuyến như vậy, các em gái đều bày tỏ sự hào hứng về khả năng kết nối và mở rộng cơ hội học tập thông qua sáng kiến Làng thông minh.

Em Shaiza, học sinh lớp 9 của trường cho biết: “Em rất vui khi được học các môn khoa học thông qua các lớp học trực tuyến do các lớp học thông minh này cung cấp. Chúng em chưa bao giờ có cơ hội này trước đây”.

Tương tự, tại phòng khám y tế địa phương, người dân làng Gokina đã được tư vấn y tế thông qua kết nối mạng mới được phổ cập.

Rania, một y tá tại phòng khám y tế từ xa mới Sehat Kahani cho biết: “Sehat Kahani và Ngôi làng thông minh đã lấp đầy khoảng trống lớn trong việc tiếp cận các dịch vụ y tế ở Gokina. Trước khi thành lập phòng khám này, những bệnh nhân ở đây đã phải di chuyển một quãng đường dài để nhận các dịch vụ CSSK và thuốc men, dẫn đến tình trạng sức khoẻ của họ ngày càng xấu đi. Giờ đây, khi có một phòng khám điện tử trong cộng đồng, với khả năng tiếp cận trực tuyến với các bác sĩ, những bệnh nhân này đang nhận được các dịch vụ y tế nhanh chóng và dễ tiếp cận”.

Không để ai bị bỏ lại phía sau

Bộ trưởng Bộ CNTT và Viễn thông Pakistan, ông Syed Aminul Haque cho biết sau dự án làng thông minh Gokina ở Islamabad, các tỉnh sẽ khởi xướng các dự án làng thông minh như ở Punjab, Balochistan, Sindh, Khyber Pakhtunkhwa (KP) và Gilgit-Baltistan (GB).

Chủ tịch Cơ quan đăng ký và cơ sở dữ liệu quốc gia (NADRA) Tariq Malik cho biết: “Sau thành công của loại phương tiện đi lại NADRA di động, chúng tôi rất vui mừng ra mắt dịch vụ xe máy NADRA - bắt đầu từ làng thông minh Gokina và sẽ sớm được khởi xướng trên toàn bộ đất nước Pakistan - nơi mọi người sẽ có thể sử dụng tất cả các dịch vụ của NADRA gần nhà của họ, chẳng hạn như dịch vụ giấy đăng ký hộ tịch, giấy chứng sinh trẻ em, v.v.”

Trong khi đó, Giám đốc điều hành (CEO) của USF Haaris Mahmood Chaudhary cho biết : “Dự án Làng thông minh Gokina là một mô hình mẫu mực về cách chúng tôi hình dung tương lai của bao trùm kỹ thuật số ở Pakistan. Tăng trưởng kỹ thuật số bền vững là chìa khóa để thúc đẩy phát triển nông thôn và hỗ trợ sự ổn định kinh tế xã hội của các cá nhân”.

Atsuko Okuda, Giám đốc, Văn phòng ITU khu vực châu Á và Thái Bình Dương cho biết sáng kiến làng thông minh Pakistan đã thúc đẩy cách tiếp cận toàn chính phủ nhằm mang lại lợi ích của chuyển đổi số trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục và nông nghiệp cho các cộng đồng nông thôn và vùng sâu vùng xa, không để ai bị bỏ lại phía sau và không được kết nối mạng.

Được truyền cảm hứng từ những gì được chứng kiến ở Gokina, ông Atsuko Okuda lạc quan về việc có thể đạt được những bước tiến cần thiết trong việc kết nối những người không được kết nối, không để ai bị bỏ lại phía sau hoặc ngoại tuyến vào năm 2030.

Ahmed Bilal Masud, Phó Giám đốc điều hành của Huawei Technologies Pakistan, cho biết những thách thức đi kèm với số hóa là rất lớn nhưng cơ hội thậm chí còn lớn hơn ở Pakistan. Ông nói, số hóa là điều cần thiết cho khả năng cạnh tranh, là động lực để tăng cường khả năng đóng vai trò quan trọng hơn trong cộng đồng quốc tế.

Các dự án như dự án ở Gokina trực tiếp giải quyết các ưu tiên chính được đặt ra trong Hội nghị Phát triển Viễn thông Thế giới (WTDC) vào tháng 6 vừa qua tại Kigali, Rwanda.

TS. Cosmas Luckyson Zavazava, Giám đốc Văn phòng Phát triển Viễn thông của ITU (ITU-D), đã nêu bật vai trò chính của sáng kiến, nhấn mạnh: “Chiến lược đằng sau điều này là thông minh.”

TS. Zavazava cho biết thêm: “Dự án giúp chúng tôi thực hiện Kế hoạch hành động Kigali, mang lại kết quả rõ ràng cho mọi người và làm cho các dịch vụ của chính phủ trở nên dễ tiếp cận hơn và tài chính toàn diện. Nhìn chung, dự án đưa các quốc gia đến gần hơn với kết nối có ý nghĩa và chuyển đổi số bền vững”.

Quan hệ đối tác cho các dịch vụ số

Các sáng kiến như Làng thông minh và Quần đảo thông minh có thể đóng vai trò là nền tảng cho các đối tác và bộ ngành triển khai các dịch vụ số không? Điều này có thể bao gồm giáo dục số, y tế và nông nghiệp, kết hợp với các thiết bị giá cả phải chăng, đào tạo kỹ năng kỹ thuật số và sự tham gia của cộng đồng.

Để chuẩn bị các điều kiện cần thiết, Bộ Công Thương Pakistan đã thành lập một ban chỉ đạo để tư vấn về thiết kế và triển khai Làng thông minh với kỳ vọng có nhiều đối tác và các bộ tham gia ban chỉ đạo này để tạo ra sức mạnh tổng hợp và hiệu quả trong các sáng kiến kết nối nông thôn ở Pakistan.

Tuần lễ số do bao trùm MoITT tổ chức vào tháng 12/2022 đã nêu bật công việc của ITU về phụ nữ trong công nghệ thông tin và truyền thông, bảo vệ trẻ em trực tuyến và CNTT cho người khuyết tật.

Dựa trên đà phát triển đó, MoITT đang thành lập ba nhóm làm việc và mời các học viện và đối tác trong ngành quan tâm tham gia các cuộc thảo luận, điều này chắc chắn sẽ tăng cường sự tham gia của cộng đồng và đào tạo kỹ năng số cho làng thông minh ở Gokina và hơn thế nữa./.

Hoàng Linh