Dưới tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, CĐS là xu hướng tất yếu, vấn đề sống còn đối với các doanh nghiệp (DN) và người tiêu dùng trên toàn thế giới. Những sự thay đổi to lớn về năng suất lao động, nhu cầu, tâm lý, thói quen của người dùng và các mô hình sản xuất, kinh doanh mới đang được hình thành cho thấy vai trò và tác động to lớn của CĐS đối với các DN hiện nay.

CĐS trong DN có thể hiểu là quá trình thay đổi mô hình cũ, mô hình truyền thống sang DN số, ứng dụng công nghệ số, như: Big Data, IoT, điện toán đám mây… nhằm thay đổi phương thức điều hành, quy trình làm việc và văn hóa lao động trong DN… từ đó làm tăng hiệu suất và hiệu quả, tăng vị trí cạnh tranh, mở rộng khả năng thu hút và giữ chân khách hàng, giảm chi phí, thúc đẩy tăng trưởng doanh thu…

Đến nay, CĐS đã trở thành một thực tế bắt buộc các DN phải tham gia để có thể phát triển và tránh tụt hậu. Điều này có thể thấy thông qua thực tế ngày càng có nhiều DN thực hiện và coi trọng việc CĐS.

CĐS giúp xóa nhòa ranh giới giữa các ngành nghề kinh doanh, vị trí địa lý của các DN. CĐS DN có thể thực hiện thông qua việc tư duy lại định hướng kinh doanh, đánh giá lại chuỗi giá trị, kết nối lại với khách hàng và cấu trúc lại DN...

Tuy nhiên, lý thuyết thì như vậy, nhưng khi DN bắt tay vào thực hiện CĐS thì là cả vấn đề. Nhiều DN đang kinh doanh ổn định trong không gian truyền thống của mình nay phải đón nhận một làn sóng chuyển đổi công nghệ, phá vỡ đi sự yên ổn, rồi buộc chấp nhận thay đổi.

Cho dù các DN có được chuẩn bị trước về tinh thần, để chấp nhận và thích nghi, thì trước đó vẫn luôn có sự phản ứng, kháng cự. Nhưng với xu hướng chung và sự thay đổi của công nghệ số, tất cả đều phải nhận ra chỉ có sự nỗ lực để CĐS mới là phép màu đưa DN tiến lên một giai đoạn mới. Để thích nghi với sự sòng phẳng và khắt khe trong bối cảnh của thời đại, công nghệ và địch họa, các DN buộc phải lựa chọn để thay đổi hoặc dừng lại.

Để kịp thời cung cấp thông tin và kiến thức về CĐS cho các DN, Nhà xuất bản TT&TT đã xuất bản cuốn sách Bộ sách căn bản về Chuyển đổi số: Cẩm nang chuyển đổi số DN. Nội dung cuốn cẩm nang này cung cấp các thông tin cơ bản nhất về CĐS dành cho DN theo góc nhìn của Bộ TT&TT.

Với mong muốn đưa ra các khái niệm và mô hình để thống nhất về cách hiểu và áp dụng đối với quá trình CĐS cho DN, giúp các DN tiếp cận với CĐS dễ dàng hơn. Cuốn cẩm nang này được xây dựng trên cơ sở các bài phát biểu của Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng, thực tiễn của những người đã trăn trở, đã trực tiếp tham gia hoạch định cơ chế, chính sách, chiến lược và thực thi CĐS, cùng với sự chung tay, giúp sức và kế thừa tri thức từ nhiều chuyên gia, nhà quản lý, nhà khoa học và doanh nhân Việt Nam.

Nội dung cuốn cẩm nang này sẽ tập trung vào những khái niệm và những vấn đề chung nhất của CĐS DN, trả lời các câu hỏi phổ biến của DN như: CĐS DN cần bắt đầu từ đâu, các yếu tố cốt lõi để thành công, các khó khăn thường gặp trong quá trình thực hiện CĐS. Đồng thời, cuốn sách cũng giới thiệu một số câu chuyện thành công tiêu biểu về CĐS của một số DN, nhằm tạo nguồn cảm hứng cho các DN khác tham khảo áp dụng. Cuốn cẩm nang này cũng hướng dẫn đánh giá mức độ CĐS của DN để DN có thể tự thực hiện xác định mức độ CĐS của mình, làm đầu vào cho các kế hoạch và chiến lược thực thi CĐS.

Hy vọng rằng cuốn cẩm nang này sẽ giúp ích cho các DN, để mỗi DN tự nghiên cứu, tham khảo, vận dụng để rút ra tri thức riêng và vận dụng sáng tạo, phù hợp với ngữ cảnh của mình. Từ đó đưa các DN của Việt Nam có thể bắt kịp, phát triển và hội nhập với thế giới.

(Bài đăng ấn phẩm in Tạp chí TT&TT số 8 tháng 8/2023)

Nguyễn Long Biên