Dành nguồn lực cho truyền thông chính sách đóng vai trò quyết định sự thành bại của một chính sách

Truyền thông chính sách đóng vai trò quan trọng, góp phần không nhỏ, thậm chí quyết định, trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Nhân tố then chốt tác động đến quá trình truyền thông, đó là việc huy động nguồn lực, nói cách khác, là phải có nguồn lực để thực thi việc truyền thông chính sách.

Trao đổi về vấn đề này, TS. Nguyễn Tri Thức, Tạp chí Cộng sản cho rằng: Việc huy động các nguồn lực để truyền thông chính sách phải được thực hiện ở tất cả các bước, từ chuẩn bị triển khai thực thi, phổ biến, tuyên truyền, đôn đốc, kiểm tra đến điều chỉnh chính sách (về mục tiêu, giải pháp) nếu có trục trặc, vướng mắc, cũng như việc đánh giá tổng kết, rút kinh nghiệm.

Để tạo sự đồng thuận xã hội, cần nguồn lực ở tất cả các khâu, các bước trong chu trình thực hiện chính sách, để mỗi chính sách ra đời, tồn tại đều thể hiện rõ ràng, cụ thể các mục tiêu quan trọng nhất là hướng đến Nhân dân - những người thụ hưởng và vì sự phát triển chung, trên tất cả các lĩnh vực khác nhau. Để đạt được điều này, việc dành nguồn lực cho truyền thông chính sách đóng vai trò then chốt, hết sức quan trọng, quyết định đến sự thành bại của một chính sách, nhất là những chính sách có tác động lớn đến xã hội.

TS. Nguyễn Tri Thức cho biết, ngày 30/3/2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 407/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật giai đoạn 2022 - 2027”. Quyết định quy định rõ, các bộ, cơ quan ngang bộ, địa phương bố trí nguồn kinh phí riêng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ này.

Bên cạnh đó, cần chú trọng huy động nguồn lực xã hội tham gia công tác truyền thông dự thảo chính sách, nhất là các cá nhân, tổ chức hành nghề về pháp luật, đội ngũ nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn, chuyên gia pháp lý. Đồng thời, khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp (DN), cá nhân hỗ trợ nguồn lực để tổ chức các hoạt động truyền thông về dự thảo chính sách theo quy định của pháp luật...

“Nguồn lực cho vấn đề truyền thông chính sách đã được quy định rõ ràng, chắc chắn sẽ có những sự cải thiện, thậm chí là “cú huých” thay đổi rõ rệt trong thời gian tới. Vấn đề là sau Quyết định số 407/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, rất cần những sự cụ thể hóa, với những quy định cụ thể của các cơ quan có thẩm quyền liên quan đến vấn đề này”, ông TS. Nguyễn Tri Thức nhấn mạnh.

Cũng theo TS. Nguyễn Tri Thức, mới đây nhất, ngày 3/4/2023, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị tập huấn kỹ năng truyền thông dự thảo chính sách cho báo cáo viên pháp luật Trung ương. Thông tin tại hội thảo cho biết, đã quán triệt các bộ, cơ quan ngang bộ, địa phương bố trí nguồn kinh phí riêng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ truyền thông chính sách.

Bên cạnh đó, chú trọng huy động nguồn lực xã hội tham gia công tác truyền thông dự thảo chính sách, nhất là các cá nhân, tổ chức hành nghề về pháp luật, đội ngũ nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn, chuyên gia pháp lý. Đồng thời, khuyến khích các tổ chức, DN, cá nhân hỗ trợ nguồn lực để tổ chức các hoạt động truyền thông về dự thảo chính sách theo quy định của pháp luật.

“Chính sách về huy động nguồn lực cho truyền thông chính sách đã có những bước phát triển mới, căn cơ, khoa học, bài bản, rõ ràng, minh bạch. Trong đó, việc xã hội hóa, khuyến khích các tổ chức, DN, cá nhân hỗ trợ nguồn lực cho truyền thông chính sách được cụ thể hóa, thể chế hóa chắc chắn sẽ tạo ra những nguồn lực rất đáng kể, bền vững, đặc biệt là đối với những chính sách cần “Nhà nước và nhân dân cùng làm”...”, TS. Nguyễn Tri Thức chia sẻ.

Một vấn đề tiếp theo, theo TS. Nguyễn Tri Thức, để truyền thông chính sách đạt hiệu quả cao, việc huy động nguồn lực con người cho việc thực hiện vấn đề này đóng vai trò hết sức quan trọng, bởi lâu nay việc xây dựng bộ máy làm truyền thông chính sách chưa được coi trọng đúng mức. Vấn đề huy động nguồn lực cho truyền thông chính sách bao gồm nguồn nhân lực và vật lực, hết sức quan trọng, có thể xem là “chìa khóa” để hóa giải những tồn tại, hạn chế, cũng như những “nút thắt”, “điểm nghẽn” trong vấn đề này.

“Việc huy động các nguồn lực con người, vật chất cho truyền thông chính sách là rất quan trọng, đóng vai trò quyết định trong việc tăng cường hiệu lực, hiệu quả thực thi chính sách, để chính sách thực sự đi vào cuộc sống, cải tạo cuộc sống, nâng tầm cuộc sống trên tất cả các lĩnh vực. Việc công khai, minh bạch gắn kèm với trách nhiệm giải trình, tính hiệu quả trong việc huy động nguồn lực, cũng như tất cả các khâu trong quá trình hoạch định, ban hành, thực thi chính sách được đề cao, bảo đảm chắc chắn sẽ tạo sự đồng thuận trong xã hội, làm nền tảng, động lực, sức bật cho quá trình phát triển”, TS. Nguyễn Tri Thức nhấn mạnh.

Gợi ý phát triển nguồn lực cho truyền thông chính sách có hiệu quả

Theo PGS.TS. Bùi Phương Đình, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, nhìn nhận lại truyền thông chính sách trong một môi trường Internet và mức độ phát triển mạnh mẽ của truyền thông xã hội, cùng như tương tác đa chiều giữa truyền thông đại chúng truyền thống với truyền thông xã hội, có thể nhận thấy các yếu tố nguồn lực đảm bảo cho truyền thông chính sách có hiệu quả cần được xem xét, rà soát và mở rộng phạm vi, cụ thể:

Nhân lực được đào tạo về chính sách và truyền thông

Để làm truyền thông chính sách cần có các nhà chính sách biết truyền thông và các nhà truyền thông biết về chính sách. Việc đào tạo truyền thông chính sách có thể thực hiện trong các chương trình đào tạo chính quy.

Mặt khác, việc tập huấn, bồi dưỡng thường xuyên, định kỳ mang tính chuyên sâu và khám phá cái mới luôn luôn cần thiết đối với người làm nghề truyền thông chính sách tại các cơ quan chính quyền, tổ chức báo chí, cũng như những người có liên quan...

Thể chế và cơ chế

Truyền thông chính sách chỉ có hiệu quả trong một môi trường thể chế công khai, minh bạch về thông tin và về ý kiến của các nhóm khác nhau trong xã hội để tạo lập được diễn đàn trao đổi thảo luận.

Hơn thế nữa, cơ chế phản hồi và phúc đáp thông tin từ các nhóm xã hội được coi là yếu tố phản hồi mang tính hệ thống có thể quyết định hiệu quả truyền thông chính sách…

Công nghệ số hóa, truyền thông xã hội và trí tuệ nhân tạo (AI)

Trong giai đoạn hiện nay và về sau, truyền thông chính sách của Nhà nước nhận được các cơ hội cũng như đối diện với các thách thức lớn do sự xâm nhập ngày càng sâu rộng của Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (big data) và AI.

Thành tựu của ứng dụng IoT, dữ liệu lớn và AI cho cuộc sống ngày càng trở nên rõ nét và mang tính phổ quát chung cho đa số người dân. Do đó, hoạt động truyền thông chính sách của các cơ quan nhà nước cần phải được thực hiện trên cơ sở ứng dụng và tiên phong về công nghệ.

Một trong những yếu tố tiên quyết cho truyền thông chính sách hiệu quả đó là xây dựng và duy trì cổng thông tin điện tử chính quyền, một mặt đảm bảo cung cấp thông tin chính thống. Mặt khác, cần thúc đẩy và tạo điều kiện cho các diễn đàn truyền thông và thảo luận chính sách rộng rãi.

Tiếp theo đó là việc sử dụng các kênh truyền thông xã hội và tập huấn, bồi dưỡng cho các nhân vật có ảnh hưởng và các nhà phát triển nội dung. Đi cùng tiến trình truyền thông xã hội là việc sử dụng AI trong xây dựng nội dung thông điệp truyền thông chính sách, đồng thời phát hiện, phòng ngừa và giảm thiểu tác hại từ các hoạt động tin giả, tin đồn hay rộng hơn là phản - truyền thông chính sách vốn không hề thiếu trên mạng xã hội./.

Trường Thanh