Việc triển khai cơ sở hạ tầng công cộng kỹ thuật số của Ấn Độ, bao gồm Adhaar (hệ thống ID số); Giao diện thanh toán hợp nhất (hệ thống thanh toán nhanh) và DigiLocker (ví tài liệu kỹ thuật số) không chỉ cách mạng hóa bối cảnh tài chính toàn diện ở Ấn Độ mà còn thu hút được sự quan tâm và áp dụng trên toàn cầu.

Chuyển đổi tài chính toàn diện thông qua DPI

India Stack, cơ sở hạ tầng công cộng kỹ thuật số (DPI) của Ấn Độ được cải thiện đã góp phần vào việc tiếp cận, sử dụng và chất lượng của tài chính toàn diện.

Cơ sở hạ tầng phân lớp của India Stack bao gồm các giao diện lập trình ứng dụng được chính phủ hỗ trợ, cho phép các bên thứ ba phát triển phần mềm có quyền truy cập vào ID chính phủ, mạng thanh toán và dữ liệu. Khả năng tương tác này cho phép các công ty tư nhân tích hợp ứng dụng với các dịch vụ của nhà nước, cung cấp cho người tiêu dùng quyền truy cập vào các dịch vụ khác nhau, bao gồm chuyển giao lợi ích xã hội, thanh toán hóa đơn và ứng dụng cho vay.

Lớp nền tảng của India Stack, Adhaar, hệ thống nhận dạng sinh trắc học được giới thiệu vào năm 2009 đã có tác động to lớn trong việc giảm bớt các rào cản tham gia các dịch vụ tài chính chính thức.

Tính đến tháng 8/2023, hệ thống đã “phủ sóng “ tới 1,3 tỷ người Ấn Độ, trong tổng dân số 1,4 tỷ người. Kể từ khi thành lập, 462,5 triệu tài khoản ngân hàng chi phí thấp (low-cost) đã được mở ở Ấn Độ, 56% chủ tài khoản mới là phụ nữ.

Lớp thanh toán UPI, được giới thiệu vào năm 2016 cũng đã thay đổi bối cảnh thanh toán trong nước. Có hơn 300 triệu người tiêu dùng và 500 triệu người bán trên nền tảng này. Khoảng 40% tất cả các khoản thanh toán ở Ấn Độ hiện là kỹ thuật số và nền tảng này xử lý hơn 11 tỷ giao dịch hàng tháng.

Lớp thứ ba bao gồm việc lưu trữ dữ liệu các tài liệu chính thức được liên kết với những thông tin thẻ Adhaar của cá nhân, sau đó có thể được xác minh và chia sẻ khi có sự đồng ý.

Vai trò then chốt trong việc DPI của Ấn Độ đã được chứng minh trong đại dịch COVID-19. Những người tham gia hội thảo tại hội một nghị bàn tròn do Viện Tiền tệ số (Digital Monetary Institute) của OMFIF (Diễn đàn tổ chức tài chính và tiền tệ chính thức) tổ chức đã nhấn mạnh rằng khoảng 4,5 tỷ USD đã được chuyển trực tiếp vào tài khoản ngân hàng của 160 triệu người thụ hưởng dựa trên số ID duy nhất. Điều này cho thấy tính linh hoạt và khả năng phản ứng nhanh của cơ sở hạ tầng số.

Sự thành công của việc phát triển và triển khai DPI ở Ấn Độ có thể nhờ vào ba yếu tố. Đầu tiên là chiến lược rõ ràng của các cấp chính quyền cấp cao trong việc chuyển sang thanh toán số, tạo ra môi trường hoạch định chính sách thuận lợi.

Thứ hai là sự xuất hiện của những người chơi mới trong không gian mà các công ty fintech trong nước và quốc tế, các công ty đa quốc gia và các công ty khởi nghiệp tham gia cung cấp dịch vụ.

Thứ ba là sự đổi mới và phát triển liên tục của hệ thống, nhằm làm cho hệ thống hiệu quả hơn và tăng số lượng người sử dụng trên nền tảng thì cần mở rộng sang đầu tư vào thị trường chứng khoán, thu phí và thanh toán hóa đơn.

Sáng kiến vành đai và con đường của Ấn Độ?

Sự thành công của mô hình DPI Ấn Độ đã gây được tiếng vang ở các nước khác. Được một số người mô tả là “sáng kiến vành đai và con đường của Ấn Độ”. Các nhà hoạch định chính sách ở Ấn Độ đã nỗ lực nâng cao vị thế của DPI trên toàn cầu.

Tại một hội nghị bàn tròn, các thành viên tham gia hội thảo lưu ý rằng, Ấn Độ, với kinh nghiệm và thành công trong việc triển khai DPI sẵn sàng hợp tác với các quốc gia khác, cung cấp những giao thức, mã nguồn và kiến thức chuyên môn để mở đường cho một hệ sinh thái tài chính toàn cầu được kết nối và hiệu quả hơn.

Để đạt được mục tiêu này, nền tảng nhận dạng nguồn mở Modular đã được ra mắt vào năm 2018 để cung cấp phiên bản công nghệ giống như Adhaar, cho các quốc gia khác có thể truy cập công khai. Philippines đã cấp ID số cho 76 triệu công dân và Maroc đã thử nghiệm công nghệ này vào năm 2021 để cung cấp cho 7 triệu người.

Về mặt hệ thống thanh toán, UPI đã được kết nối với hệ thống PayNow của Singapore và với các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) thông qua hệ thống Neopay của ngân hàng Mashreq vào đầu năm 2023. Trong khi Nepal và Bhutan đã sử dụng UPI từ năm 2022, các thỏa thuận cũng đã được ký kết với các quốc gia khác trên thế giới phù hợp với nỗ lực “ngoại giao kỹ thuật số” của Ấn Độ.

Liên quan đến hợp tác quốc tế, Ấn Độ đã có thể đẩy mạnh đối thoại xung quanh DPI, khẳng định mình là quốc gia đi đầu về tư tưởng trong khu vực. Dưới vai trò là chủ tịch G20 của Ấn Độ, một báo cáo kết quả đã được xuất bản, trong đó, các bộ trưởng thừa nhận tầm quan trọng của DPI, làm rõ các khái niệm và các nguyên tắc cụ thể có thể được xem xét trong quá trình phát triển và thực hiện.

DPI cũng được công nhận như một phương tiện cho tài chính toàn diện trong kế hoạch hành động của đối tác toàn cầu về tài chính toàn diện, được các nhà lãnh đạo ở New Delhi thông qua trong năm nay.

Mở rộng quy mô trong nước và quốc tế

Trong tương lai, tiềm năng phát triển của India Stack là vô tận. Hệ sinh thái UPI hiện tại có khả năng xử lý lên tới 100 tỷ giao dịch hàng tháng, lộ trình trong tương lai chúng ta có thể hình dung những thanh toán xuyên biên giới theo thời gian thực và tăng cường tài chính toàn diện.

Các hệ thống thanh toán liên kết như liên kết UPI với các hệ thống ở Singapore và UAE có khả năng giải quyết một số vấn đề gây khó khăn cho thanh toán xuyên biên giới, đặc biệt là chuyển tiền.

Vấn đề giảm chi phí chuyển tiền đã được công nhận tại Chương trình nghị sự G20 kể từ năm 2014, phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững nhằm giảm chi phí giao dịch chuyển tiền xuống dưới 3%.

Việc mở rộng DPI, đặc biệt là mở rộng lớp thanh toán tới nhiều quốc gia hơn có thể giải quyết các vấn đề liên quan đến những chi phí cao và tính minh bạch thấp bằng cách cung cấp giải pháp thanh toán gần như theo thời gian thực.

Ở cấp quốc gia, trong khi vẫn còn cơ hội cho nhiều giao dịch hơn được lưu trữ trên nền tảng thì vẫn còn một số thách thức. Hỗ trợ các nỗ lực thúc đẩy tài chính toàn diện vẫn là một nhiệm vụ khó khăn, đòi hỏi sự cam kết từ chính phủ và các bên liên quan chủ chốt. Việc đảm bảo quy định phù hợp với sự đổi mới là rất quan trọng để mở rộng các dịch vụ tài chính số một cách có trách nhiệm và bền vững.

Trong khi UPI có hơn 300 triệu người dùng thì một thành viên tham gia hội nghị bàn tròn lưu ý rằng, việc mở rộng thêm tới 200 - 250 triệu người dùng tiếp theo đòi hỏi những nỗ lực phối hợp trong việc nâng cao hiểu biết tài chính và mở rộng sự phổ biến của điện thoại thông minh trong nước.

Mặc dù có những thách thức và lo về quyền riêng tư và bảo vệ dữ liệu xung quanh India Stack nhưng các tham luận viên vẫn tuyên bố rằng các quốc gia khác có thể học hỏi từ giá trị của chính sách hỗ trợ cấp cao, sự hợp tác giữa các tổ chức công và tư cũng như sự đổi mới để hướng tới việc áp dụng thời gian thực các hệ thống thanh toán số chi phí thấp.

Hành trình của Ấn Độ với DPI cung cấp một mô hình hấp dẫn cho các quốc gia muốn thúc đẩy tài chính toàn diện và nắm bắt sâu hơn nữa tương lai của kỹ thuật số./.

Hạnh Tâm