Trong các cuộc thảo luận khác nhau, nhiều chính sách đã được đề xuất nhằm quản lý việc sử dụng cũng như ảnh hưởng của AI đối với xã hội nói chung và báo chí nói riêng.

Sự phát triển của AI có khả năng hỗ trợ rất nhiều nhưng cũng mang lại những rủi ro tiềm ẩn cho các phương tiện truyền thông độc lập cũng như khả năng tiếp cận tin tức thực tế.

Việc xác định các cơ chế, chính sách và pháp lý cho việc sử dụng AI để phục vụ các hoạt động báo chí cũng như phân loại AI và giải quyết các vấn đề về bản quyền đặt ra những công thức đáng kể.

Sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ khiến việc xây dựng và áp dụng luật trở nên phức tạp hơn, đòi hỏi các đề xuất, đặc biệt những đề xuất liên quan đến bản quyền đều phải có tính thích ứng và xem xét đến bản chất phát triển của các công nghệ AI.

Một cuộc thảo luận gần đây của các chuyên gia đa ngành do Trung tâm Tin tức, Công nghệ và Đổi mới (CNTI) tổ chức bao gồm các chuyên gia đến từ các tổ chức bao gồm Hiệp hội báo chí, Axios, Núcleo Jornalismo và Microsoft đã làm sáng tỏ những nguyên tắc chính mang tính quan trọng trong định hình các chính sách quản lý AI trong báo chí. Khi đổi mới công nghệ giao thoa với tác động xã hội thì bắt buộc phải có sự hợp tác cùng nhau, sử dụng bằng chứng và nghiên cứu để vạch ra lộ trình đảm bảo việc sử dụng AI một cách có trách nhiệm, công bằng và minh bạch.

Một số bài học rút ra từ các chuyên gia công nghệ và báo chí bao gồm:

Rõ ràng hơn trong phát âm và phân loại:

Các chuyên gia nhấn mạnh sự cần thiết của các định nghĩa rõ ràng và danh mục trong AI. Việc thiếu khái niệm rõ ràng xung quanh AI tiếp tục đặt ra một thách thức đáng kể. Để có chính sách hiệu quả, điều cần thiết là phải có những định nghĩa chính xác và phân biệt giữa các công nghệ AI khác nhau. Bất kỳ giải pháp nào được đề xuất cũng sẽ không dựa trên một định nghĩa đơn lẻ, duy nhất về AI mà thay vào đó là sự hiểu biết toàn diện được xây dựng dựa trên các định nghĩa hiện có.

Tính cụ thể trong chính sách dựa theo đánh giá bối cảnh

Sự đồng thuận giữa các chuyên gia nhấn mạnh rằng việc sử dụng AI có lợi hay có hại phụ thuộc vào bối cảnh và mức độ sử dụng. Do đó, chính sách hiệu quả phải cụ thể và phù hợp với bối cảnh. Việc xác định mức độ minh bạch tối ưu đòi hỏi phải xem xét cẩn thận, đặc biệt khi áp dụng cho các lĩnh vực như quy trình tuyển dụng hoặc lập mô hình hàng nghìn tỷ token trong các mô hình ngôn ngữ lớn.

Dựa trên chính sách đã có

Các chuyên gia nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xem xét các chính sách mới trong bối cảnh các chính sách hiện có. Tạo ra sự cân bằng giữa các định nghĩa rõ ràng và các nguyên tắc bao quát nhằm duy trì sự phát triển của công nghệ là một vấn đề thách thức. Nguyên tắc cốt lõi của báo chí tự do và độc lập theo nghĩa toàn diện được nhấn mạnh trong việc xem xét việc sử dụng AI trong báo chí.

Giải quyết sự chênh lệch

Cuộc thảo luận nhấn mạnh sự cần thiết phải giải quyết sự chênh lệch toàn cầu trong việc sử dụng và lợi ích của AI, đặc biệt là AI tạo sinh.

Xem xét kỹ lưỡng các đầu vào và đầu ra:

Các chuyên gia đã đi sâu vào luật bản quyền và ý nghĩa của nó đối với AI trong báo chí, đặc biệt là nhu cầu cân bằng các đầu vào AI (ví dụ: dữ liệu đào tạo, truy vấn…) và đầu ra (nội dung do AI tạo ra, phổ biến công khai, ...). Các phương pháp tiếp cận chính sách tiềm năng đã được vạch ra, từ việc xem xét tất cả đầu ra do AI tạo ra trong lĩnh vực công đến các biện pháp bảo vệ những nội dung do AI tạo ra trong thời gian ngắn.

Ngoài ra, những cân nhắc rộng hơn về trách nhiệm pháp lý trong việc hoạch định chính sách AI, tính minh bạch từ các nhà phát triển mô hình AI được nhấn mạnh là rất quan trọng trong việc thiết lập niềm tin vào các công cụ AI và kết quả đầu ra của chúng.

Khi ứng dụng AI trong báo chí, việc tuân thủ các nguyên tắc này sẽ mở đường cho các chính sách có trách nhiệm và toàn diện. Sự hợp tác giữa các nhà hoạch định chính sách, nhà xuất bản, nhà phát triển công nghệ và học giả sẽ là chìa khóa để giải quyết những rủi ro cũng như khai thác các cơ hội./.

Hạnh Tâm