Lisa MacLeod cho biết: “Gần đây tôi đã tham dự một cuộc thảo luận với một số người không thuộc lĩnh vực truyền thông để thảo luận về các chiến thuật giữ chân khách hàng. Tôi đã nói chuyện với một chuyên gia công nghệ việc chúng tôi làm tại FT Strategies và giải thích cách chuyển từ báo in sang báo kỹ thuật số. Tôi khó có thể tin rằng chuyển đổi số đã trở thành chương trình nghị sự hàng đầu trong ngành truyền thông trong gần 20 năm qua”.

Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của Lisa MacLeod cũng như thông tin bà nắm được sau khi đã đến thăm nhiều tòa soạn trên toàn cầu trong nhiều năm, kết quả cho thấy vẫn còn nhiều nhóm biên tập gặp phải khó khăn và họ cảm thấy có những đòi hỏi khắt khe trong việc thực hiện các công việc chuyển đổi số và rất nhiều tòa soạn còn chưa làm được việc chuyển đổi này.

Một số tòa soạn đang gặp khó khăn ở một số điểm sau:

• Các chức năng biên tập vẫn gần như không thay đổi so với trước đây, phần lớn nỗ lực dành riêng cho việc in ấn và một nhóm nhỏ (có thể tách biệt) làm việc về kỹ thuật số.

• Các thời hạn bài vở vẫn phản ánh tư duy in ấn: tin, bài viết được nộp vào cuối ngày và nếu được đưa lên online thì phải sau khi ấn bản in đã hoàn thành hoặc muộn hơn sau nhiều ngày.

• Có một nỗi lo sợ lan rộng rằng kỹ thuật số sẽ "nuốt" ấn bản in, vì vậy việc xuất bản tin, bài sớm không phải là thông lệ trừ khi nó được thực hiện bởi một nhóm khác với nội dung web có sự khác biệt riêng.

• Các lãnh đạo cấp cao và các giám đốc điều hành cho rằng việc "chuyển sang kỹ thuật số" có rất ít sự quan tâm. Đầu tư hoặc cam kết thực sự để biến điều này thành hiện thực và những người được tuyển dụng mới chỉ là bản sao của những người được tuyển dụng cũ.

• Đã thiết lập tường phí hoặc đang được lên kế hoạch nhưng nhiệm vụ tăng trưởng và duy trì lượt đăng ký đọc sẽ thuộc về các nhóm thương mại hoặc tiếp thị.

• Các nhóm tiếp thị và thương mại giảm thiểu việc biên tập nhiều nhất có thể và cố gắng xây dựng hoạt động kinh doanh theo hình thức đăng ký (subscription business) trên bản tin được đẩy lên muộn, cũ hoặc không liên quan vào thời điểm nó đến tay độc giả.
• Điểm cuối cùng và thú vị nhất là khi các tòa soạn nhận ra rằng việc trả phí cho báo chí không phải là một khái niệm mới thì họ đã có sự gấp rút trong thiết lập các mô hình doanh thu từ độc giả, hứa hẹn về doanh thu định kỳ và sự ổn định mà quảng cáo số không thể làm được.

Mặc dù về mặt khái niệm, nội dung trả phí là hoàn toàn chính xác nhưng việc thực hiện trong thưc tế khó khăn hơn nhiều, và một trong những lý do là vì nỗi sợ hãi khi phải thay đổi quy trình biên tập để sẵn sàng cho một nền tảng số mà người xem/đọc phải trả tiền.

Sự thật phổ biến trong các tổ chức tin tức trên toàn cầu là sự tách biệt giữa giữa các phòng, ban với nhau. Tuy nhiên, trong thế giới hiện đại này, quan điểm cho rằng các tòa soạn có ít hoặc không có vai trò gì trong các nỗ lực thương mại, bao gồm cả việc tăng lượng thuê bao ngày càng trở nên lỗi thời, thậm chí là hoàn toàn phản tác dụng đối với tính bền vững và tăng trưởng.

Khi các phòng tin tức được trẻ hóa và năng động hơn cũng như chúng ta chú ý hơn đến sự đa dạng của khán giả thì sẽ không còn chỗ cho những suy nghĩ “tĩnh tại” về vị trí của chúng ta trên thế giới.

Những mô hình doanh thu từ độc giả hỗ trợ các toàn soạn chuyển đổi số

Việc thiết lập các mô hình doanh thu từ độc giả tại rất nhiều tòa soạn là điều tích cực không chỉ đối với việc tạo doanh thu mà còn đối với thách thức khó khăn nhất về sự thay đổi tổ chức và văn hóa.

Tường phí có tác dụng khích lệ đối với các nhà báo muốn được trả phí trên một trang web và đối với các lãnh đạo, nó giúp điều chỉnh quy trình làm việc và quy trình bản thảo tốt hơn trong xuất bản báo chí.

Chiến lược doanh thu từ độc giả là hoàn toàn phù hợp với nền báo chí chất lượng. Quan trọng hơn, để một mô hình trả phí thực sự thành công thì sẽ cần ý kiến đóng góp và cam kết của tất cả mọi người và điều này cũng có nghĩa là bao gồm cả khâu biên tập.

Khi các tòa soạn đang không ủng hộ các sáng kiến chuyển đổi như từ chối mọi hoạt động xuất bản số, không tham gia đào tạo kỹ thuật số, coi những nhân viên có kỹ năng kỹ thuật số là kém cỏi... thì việc chuyển đổi vẫn diễn ra buộc các tổ chức phải thay đổi tư duy của mình.

Thời điểm này rất cần sự mạnh mẽ trong việc lãnh đạo. Trong một nghiên cứu gần đây được thực hiện với sự cộng tác của Google News Initiative cho thấy rằng, khả năng lãnh đạo là yếu tố then chốt cho sự bền vững cũng như sự phát triển và thành công của các tòa soạn.

Chính sự tin tưởng và năng lực của các biên tập viên sẽ tạo ra sự khác biệt trong vận mệnh lâu dài của các tòa soạn. In ấn đang và sẽ vẫn là một sản phẩm cao cấp có phân khúc thị trường rõ ràng. Nhưng nếu bỏ qua thực tế thương mại và các cơ hội số trong ngành của chúng ta thì việc thất bại cũng chỉ là sớm muộn.

Thành công nằm ở mục tiêu và mục đích chung, đồng thời việc tất cả nhân viên cùng chung “một chiếc xuồng cứu sinh” và đi cùng một hướng là cách duy nhất để thúc đẩy tăng trưởng và đảm bảo tính bền vững.

Lisa MacLeod là Giám đốc của FT Strategies, công ty tư vấn đăng ký của Financial Times. Bà có hơn 25 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chuyển đổi từ báo in sang kỹ thuật số. Tại Financial Times (FT), bà là lãnh đạo phòng tin tức, từng là trợ lý biên tập và quản lý biên tập, Phó Tổng biên tập và Trưởng phòng điều hành cho FT.com./.

Hạnh Tâm