Tiến sĩ Harvey Castro ở Texas (Hoa Kỳ) cho biết: “Năm 2023 là một năm mang tính bước ngoặt đối với AI trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe (CSSK), chứng kiến những tiến bộ đột phá định hình lại các hoạt động y tế và mở đường cho một tương lai nơi CSSK được cá nhân hóa, hiệu quả và dễ tiếp cận hơn”. Tiến sĩ Harvey Castro là bác sĩ cấp cứu và và là diễn giả quốc gia được chứng nhận bởi hội đồng quản trị về AI trong CSSK.

Castro và các chuyên gia AI khác đã xem xét một số tiến bộ quan trọng nhất trong năm đối với bác sĩ và bệnh nhân.

Dưới đây là sáu trong số những đổi mới hàng đầu của AI trong ngành y tế được các bác sỹ đưa ra.

ChatGPT và các công cụ AI tạo sinh khác

Tiến sĩ Tinglong Dai, giáo sư quản lý hoạt động và phân tích kinh doanh tại Trường Kinh doanh Johns Hopkins Carey ở Baltimore, Maryland, lưu ý mặc dù thiếu khung pháp lý chính thức để quản lý việc sử dụng AI, nhưng AI tạo sinh đang được các chuyên gia y tế thử nghiệm rộng rãi.

Tiến sĩ Dai nói với hãng tin Fox News Digital: “ChatGPT vẫn là công cụ AI tạo sinh được các chuyên gia CSSK biết đến nhiều nhất và được sử dụng rộng rãi nhất trong các hoạt động khác nhau nhằm giảm gánh nặng và cho phép các bác sĩ lâm sàng tập trung vào các hoạt động cốt lõi của họ”.

Ông lưu ý: “Đại học Johns Hopkins đang có một số dự án nghiên cứu tiến hành điều tra tiềm năng của việc sử dụng AI tạo sinh để giảm tình trạng kiệt sức của bác sĩ lâm sàng”.

Được OpenAI phát hành vào tháng 11/2022, ChatGPT đã bùng nổ trong lĩnh vực y tế vào năm 2023. Castro cho biết: “ChatGPT đã cách mạng hóa hoạt động giao tiếp CSSK bằng cách cung cấp các công cụ cho kế hoạch điều trị được cá nhân hóa và sự tham gia của bệnh nhân từ xa”. Ví dụ, ChatGPT đã được sử dụng để tạo ra các tài liệu giáo dục bệnh nhân có tính tương tác, nâng cao sự hiểu biết và tuân thủ.

Tuy nhiên, chatbot AI cũng gây ra một số hoài nghi vì các phản hồi của nó đôi khi được cho là thiếu chính xác và kỹ lưỡng.

Castro nói thêm: “Sự giám sát của con người vẫn không thể thiếu, nhằm đảm bảo rằng các công cụ AI như ChatGPT được sử dụng như một công cụ bổ sung thay thế, hỗ trợ cho các phán đoán y tế chuyên nghiệp”.

Phát hiện bệnh qua hình ảnh võng mạc

Vào tháng 9 năm nay, các nhà nghiên cứu thuộc nhóm Đại học College London đã công bố một mô hình AI “đột phá”, có thể phát hiện bệnh tật bằng hình ảnh võng mạc; kết quả đã được công bố trên tạp chí Nature.

Tiến sỹ Dai nói với Fox News Digital: “Mô hình này, được phát triển thông qua quá trình tự học giám sát trên 1,6 triệu hình ảnh võng mạc, vượt trội trong việc chẩn đoán và dự đoán cả bệnh về mắt cũng như các rối loạn hệ thống như suy tim và nhồi máu cơ tim”.

Tiến sỹ Dai cho biết thêm, mô hình có tên RETFound đánh dấu một “bước tiến đáng kể trong AI y tế, cung cấp cách tiếp cận hiệu quả hơn để phát hiện bệnh thông qua mô hình nền tảng”.

Cải thiện năng suất y tế

Tiến sỹ Dai lưu ý, trong một khám phá khác về AI, một nghiên cứu của Hoa Kỳ-Anh-Bangladesh đã cung cấp bằng chứng thực tế đầu tiên rằng AI có thể cải thiện năng suất y tế. Nghiên cứu được công bố trên Digital Medicine của Nature Group, cho thấy năng suất lâm sàng tăng 40% trong chẩn đoán bệnh võng mạc ở bệnh nhân tiểu đường. Điều này đạt được bằng cách sử dụng thiết bị AI đã được FDA chứng nhận để sàng lọc bệnh nhân khi họ vào bệnh viện.

Dai cho biết thiết bị AI cho phép các bác sĩ lâm sàng tập trung vào những bệnh nhân phức tạp nhất.

Hình ảnh và giáo dục y tế

DALL-E 3 là mô hình tạo hình ảnh dựa trên AI được OpenAI ra mắt lần đầu vào tháng 1 năm 2021. Như OpenAI mô tả, "DALL-E 3 lấy lời nhắc văn bản làm đầu vào và tạo hình ảnh mới làm đầu ra."

Trong lĩnh vực CSSK, Bác sỹ Castro chỉ ra rằng DALL-E3 có thể tạo ra các minh họa y tế chính xác từ các mô tả bằng văn bản.

Ông nói: “Đây là công cụ hữu ích trong giáo dục y tế, cung cấp các phương tiện hỗ trợ trực quan cho các tình trạng và quy trình y tế phức tạp”.

Castro cho biết thêm, cũng có những tiến bộ trong hình ảnh y tế dựa trên AI như công nghệ MRI cải tiến, giúp thời gian quét nhanh hơn, độ phân giải hình ảnh được nâng cao và giảm phơi nhiễm bức xạ, cải thiện đáng kể độ chính xác của chẩn đoán.

Tăng tốc nghiên cứu ung thư

Andre Esteva, Giám đốc điều hành và đồng sáng lập của ArteraAI, một công ty y tế chính xác ở California, đã mô tả nghiên cứu về ung thư là “mảnh đất màu mỡ cho AI”.

Ông nói: “Chúng tôi đang sử dụng AI để tìm ra các mẫu ẩn trong dữ liệu, cá nhân hóa việc ra quyết định điều trị và giúp dự đoán lợi ích điều trị”.

Esteva lưu ý rằng AI đang giúp tăng tốc các thử nghiệm lâm sàng và mở ra những cơ hội mới trong chăm sóc sức khỏe.

Thiết bị y tế AI

Tiến sỹ Dai của Johns Hopkins lưu ý rằng các thiết bị y tế dựa trên AI tiếp tục phát triển mạnh mẽ. Tính đến tháng 7/2023, 692 thiết bị AI đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt để sử dụng trong lâm sàng, tăng 33% so với năm 2022.

Dai nói: “Các thiết bị được phê duyệt hiện bao gồm 19 chuyên khoa, chiếm khoảng 3/4 số thiết bị được phê duyệt”.

Một báo cáo AI từ Tạp chí Y học New England cũng nhấn mạnh việc sử dụng các thiết bị này trong thế giới thực, cho thấy sự phát triển nhanh chóng của chúng.

"Một năm bom tấn"

Matt Mohebbi, người đứng đầu bộ phận AI và nghiên cứu tại Brightside Health ở New York, đã mô tả năm 2023 là một “năm bom tấn” cho nghiên cứu cơ bản về các mô hình ngôn ngữ lớn dành cho CSSK.

Castro nói rằng những tiến bộ của AI vào năm 2023 thể hiện “bước nhảy vọt đáng kể trong việc tích hợp AI vào CSSK”.

Những đổi mới này hứa hẹn một tương lai nơi CSSK được cá nhân hóa, hiệu quả và dễ tiếp cận hơn, cuối cùng sẽ mang lại kết quả tốt hơn cho bệnh nhân và ngành CSSK sẽ thay đổi theo hướng tích cực hơn./.

Anh Minh