Đây là việc thực hiện kết luận, chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại buổi làm việc với Hội Nhà báo Việt Nam vào ngày 13/6/2023. Những phản ánh kiến nghị của Bộ Thông tin và Truyền thông gửi đến Bộ Tài chính được tổng hợp qua ý kiến của các cơ quan báo chí trong cả nước.

Trên cơ sở ý kiến phản ảnh, kiến nghị của các cơ quan báo chí và thực tiễn quản lý theo chức năng, nhiệm vụ của Bộ Thông tin và Truyền thông, hầu hết các vướng mắc đối với cơ quan báo chí đều xuất phát do chưa có sự thống nhất giữa Luật với các Nghị định, giữa Nghị định này với Nghị định kia. Nhiều quy định cần phải bổ sung, sửa đổi cho sát với thực tế. Đây là những vấn đề tồn tại gây ách tắc trong các hoạt động của các cơ quan báo chí trong thời gian qua.

Cụ thể, đó là những vướng mắc trong các quy định về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập (Nghị định số 60/2021/NĐ-CP ngày 21/6/2021) cơ chế giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu sản xuất, cung cấp dịch vụ công sử dụng ngân sách nhà nước (Nghị định số 32/2019/NĐ-CP), quy định về chi tiết thi hành Luật giá (Quy định về định giá dịch vụ sự nghiệp công) và Nghị định số 177/2013/NĐ-CP, quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giá.

Trên cơ sở ý kiến từ các cơ quan báo chí, Bộ Thông tin và Truyền thông đã đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, giải quyết một số khó khăn, vướng mắc trong quy định về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập; Cơ chế giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu sản xuất, cung cấp dịch vụ công sử dụng ngân sách nhà nước; Quy định chi tiết thi hành Luật giá; Chính sách về thuế đối với các cơ quan báo chí cũng như bố trí kinh phí hoạt động, mua sắm phương tiện tác nghiệp cho các cơ quan báo chí và hướng dẫn chế độ chi cho các cơ quan báo chí.

Bộ Thông tin và Truyền thông đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu sửa đổi, bổ sung quy định về thực hiện lộ trình tính giá dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước; Có quy định thống nhất về lộ trình tính đủ giá sản phẩm, dịch vụ công; Cho tính chi phí khấu hao tài sản cố định khi đặt hàng, đấu thầu cung cấp dịch vụ lĩnh vực báo chí, truyền thông để hỗ trợ các cơ quan báo chí, xuất bản chủ động về nguồn tái đầu tư tài sản, phương tiện hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ.

Bên cạnh đó, Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đề nghị Bộ Tài chính xem xét, sửa đổi định tính chi phí tiền lương trong giá đặt hàng dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước. Theo đó, cho phép việc xác định chi phí tiền lương trong giá đặt hàng đối với các đơn vị Nhóm 1 và Nhóm 2. Đối với các đơn vị đã được cấp có thẩm quyền ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật, được áp dụng đơn giá tiền lương theo thực tế 3 năm liền kề của đơn vị khi lập phương án giá dịch vụ; đối với các đơn vị chưa được cấp có thẩm quyền ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật, đơn giá dịch vụ được tính theo chi phí tiền lương bình quân theo thực tế 3 năm liền kề.

Từ đó, đảm bảo sự thống nhất về tính chi phí tiền lương trong đơn giá, giá dịch vụ sự nghiệp công giữa đơn vị đã có định mức kinh tế - kỹ thuật với đơn vị chưa có định mức - kỹ thuật; Phù hợp với việc thực hiện cơ chế tiền lương như doanh nghiệp đối với đơn vị sự nghiệp công lập Nhóm 1, Nhóm 2. Đồng thời, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật về giá; Có cơ chế quản lý giá phù hợp để các cơ quan báo chí thuận lợi trong việc nhận đặt hàng thông tin, tuyên truyền từ các cơ quan, đơn vị khác không phải là cơ quan chủ quản.

Đặc biệt, Bộ Thông tin và Truyền thông đề xuất Bộ Tài chính thống nhất áp dụng chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cho tất cả các loại hình báo chí, tạo điều kiện hỗ trợ cho báo chí và thuận lợi cho công tác hạch toán, quản lý thuế. Bộ Thông tin và Truyền thông cho rằng hiện nay các cơ quan báo chí in đã được nhà nước ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp với thuế suất là 10%. Tuy nhiên, hiện nay nhiều cơ quan báo chí có hai loại hình báo chí trở lên (Báo nói, báo hình, báo in, báo điện tử) và đều phục vụ nhiệm vụ chính trị, cung cấp thông tin thiết yếu. Vì vậy, Bộ Tài chính cần thống nhất áp dụng chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cho tất cả các loại hình báo chí, tạo điều kiện hỗ trợ cho báo chí và thuận lợi cho công tác hạch toán, quản lý thuế.

Trên thực tế, trước đây, nhằm hỗ trợ các cơ quan báo chí, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 150/2010/TT-BTC hướng dẫn về thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập nhập doanh nghiệp đối với cơ quan báo chí. Thông tư 150/2010/TT-BTC đã giúp các cơ quan báo phản ánh đúng các khoản chi phí, thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp và đảm bảo nguồn thu nhập cho lực lượng phóng viên, người lao động.

Tuy nhiên, gần đây, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số Thông tư 19/2023/TT-BTC bãi bỏ toàn bộ Thông tư số 150/2010/TT-BTC khiến một số cơ quan báo chí tự chủ về tài chính, thực hiện nộp thuế như doanh nghiệp, nhưng vẫn nằm chung trong nhóm các đơn vị hành chính sự nghiệp công lập và bị chi phối bởi các quy định thuộc nhóm này. Việc áp dụng chi phí tiền lương của báo chí theo Nghị định số 60/2021/NĐ-CP của Chính phủ, dẫn đến thu thập trước thuế của các đơn vị báo chí tăng và phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp nhiều hơn so với các doanh nghiệp khác có doanh thu tương đương. Đây là một bất cập lớn đối với cơ quan báo chí trên cả nước.

Hoàng Hà