Tờ New York Times kiện OpenAI, Microsoft

Đây là tổ chức truyền thông lớn đầu tiên của Mỹ kiện OpenAI và Microsoft về các vấn đề bản quyền liên quan đến các tác phẩm của họ. Như vậy, New York Times đã tham gia vào danh sách ngày càng tăng các cá nhân và nhà xuất bản đang cố gắng ngăn OpenAI sử dụng các tài liệu có bản quyền.

Trong đơn kiện được đệ trình lên tòa án liên bang Manhattan ngày 27/12, New York Times cho biết OpenAI và Microsoft đang phát triển công nghệ của họ thông qua việc “sử dụng trái phép các tác phẩm của New York Times để tạo ra các sản phẩm AI cạnh tranh với nó” và “đe dọa khả năng cung cấp dịch vụ đó của New York Times”.

New York Times cho biết các công cụ AI tạo sinh do OpenAI và Microsoft phát triển đang tóm tắt chặt chẽ nội dung và bắt chước phong cách của tạp chí này, thậm chí còn đọc lại nguyên văn nội dung. Đơn khiếu nại trích dẫn các ví dụ về việc GPT-4 của OpenAI trích phần lớn các bài báo từ New York Times, bao gồm cả cuộc điều tra đoạt giải Pulitzer về ngành công nghiệp taxi của thành phố New York được xuất bản vào năm 2019 và mất 18 tháng để hoàn thành.

Tờ tạp chí này không liệt kê những thiệt hại cụ thể mà họ đang phải đối mặt, nhưng cho biết cần có hành động pháp lý “để buộc các công ty này phải chịu trách nhiệm về hàng tỷ đô la thiệt hại theo luật định và thực tế mà họ phải gánh chịu vì việc sao chép và sử dụng trái pháp luật các tác phẩm có giá trị đặc biệt của New York Times”.

Trong đơn khiếu nại, New York Times nhấn mạnh Microsoft và OpenAI đã “tận dụng khoản đầu tư khổng lồ của New York Times vào hoạt động báo chí của mình” bằng cách sử dụng nó để xây dựng các các sản phẩm mà không cần trả phí hoặc cấp phép.

AI và những thách thức cho báo chí

Các cơ quan báo chí, truyền thông hiện đang gặp khó khăn trước làn sóng "di cư" của độc giả lên các nền tảng trực tuyến, trong khi đó công nghệ AI đã đe dọa làm thay đổi nhiều ngành công nghiệp, bao gồm cả truyền thông.

Các công ty AI thu thập thông tin có sẵn trực tuyến, bao gồm các bài báo do các cơ quan báo chí, truyền thông xuất bản, để đào tạo các chatbot AI tạo sinh. Nhờ vậy, những công ty này đã nhanh chóng thu hút hàng tỷ USD vốn đầu tư.

​ Microsoft có quan hệ đối tác với OpenAI để cho phép hãng tận dụng công nghệ AI do OpenAI phát triển. Trong khi đó, gã khổng lồ công nghệ Redmon cũng đã đầu tư hàng tỷ đô la vào OpenAI kể từ khi hai bên bắt đầu hợp tác vào năm 2019 với khoản đầu tư 1 tỷ USD. Là một phần của thỏa thuận hợp tác, các siêu máy tính của Microsoft giúp hỗ trợ hoạt động nghiên cứu AI của OpenAI và gã khổng lồ công nghệ này sẽ tích hợp sức mạnh của AI vào các sản phẩm của mình sau khi cùng OpenAI phát hành chatbot ChatGPT hồi năm ngoái.

Bản quyền hiện là một vấn đề nóng trong lĩnh vực phát triển AI tạo sinh. Số vụ kiện OpenAI vì vi phạm bản quyền đang ngày càng tăng. Trước đó, Open AI đã bị kiện bởi một số nhà văn - bao gồm cả diễn viên hài Sarah Silverman - những người cáo buộc rằng OpenAI và Microsoft đã lạm dụng những cuốn sách mà họ viết để đào tạo các mô hình ngôn ngữ lớn đằng sau chatbot ChatGPT và phần mềm dựa AI khác mà không có sự cho phép của họ.

Vào tháng 6, hơn 4.000 nhà văn đã ký một lá thư tập thể gửi các CEO của OpenAI, Google, Microsoft, Meta và các nhà phát triển AI khác cáo buộc họ có hành vi lạm dụng tác phẩm của họ trong việc đào tạo các chatbot “bắt chước và lấy lại” ngôn ngữ, phong cách và ý tưởng của họ.

Thông báo của New York Times nêu rõ nếu báo này và các cơ quan báo chí khác "không thể sản xuất và bảo vệ nền báo chí độc lập", thì "sẽ có một khoảng trống mà không máy tính hoặc AI nào có thể lấp đầy; báo chí sẽ được sản xuất ít hơn và chi phí cho xã hội sẽ rất lớn”.

Tạp chí này cho hay OpenAI, Microsoft đang đe dọa sinh kế của họ bằng cách đánh cắp công việc trị giá hàng tỷ đô la của các nhà báo, thậm chí trong một số trường hợp còn trích dẫn nguyên văn nội dung của các bài báo của New York Times cho những người tìm kiếm câu trả lời từ AI tạo sinh như ChatGPT của OpenAI. Sự phát triển nhanh chóng của AI cũng có nguy cơ gây ảnh hưởng đáng kể đến ngành xuất bản.

Lưu lượng truy cập web là một yếu tố quan trọng trong doanh thu quảng cáo của các tờ báo và giúp thúc đẩy số lượng độc giả đăng ký trên trang web trực tuyến của tờ báo. Tuy nhiên, New York Times cho biết, kết quả đầu ra từ các chatbot AI chuyển hướng lưu lượng truy cập đó ra khỏi các tờ báo và các chủ sở hữu bản quyền khác, khiến người dùng ít có khả năng truy cập nguồn ban đầu để tìm thông tin.

Nếu vụ kiện có dấu hiệu tích cực cho New York Times, nó có thể tạo cơ hội cho các nhà xuất bản khác theo đuổi hành động pháp lý tương tự và khiến việc đào tạo các mô hình AI cho mục đích thương mại trở nên tốn kém hơn./.

Ngọc Diệp