Khi lịch sử AI bắt đầu một chương mới

So với không khí đầy lưỡng lự và trì trệ của những năm trước đó, năm 2023 bùng nổ với sự tăng trưởng không ngừng của các mô hình ngôn ngữ lớn và AI tạo sinh (Generative AI).

Biểu đồ (Hình 1) xu hướng tìm kiếm trên Google chứng minh điều này rõ ràng, với sự tăng vọt trong số lượng tìm kiếm về "AI" và "ChatGPT" kể từ khi ChatGPT được ra mắt vào ngày 30/11/2022. Sự so sánh này không chỉ phản ánh sự quan tâm tăng cao, mà còn thể hiện sự chuyển mình mạnh mẽ của AI từ lĩnh vực lý thuyết sang thực tiễn.

Năm 2023 đã chứng kiến ​​“sự thức giấc của chàng khổng lồ”, ngành công nghiệp AI, khiến thuật ngữ "mùa đông AI" (AI winter) trở thành dĩ vãng. Với hơn 36 tỷ USD đầu tư vào AI tạo sinh, theo The Economist [1], "mùa hè AI" đã mang lại sức sống mới cho ngành này.

Những con số này không chỉ là minh chứng cho sự quan tâm đầu tư mạnh mẽ, mà còn là dấu hiệu của một cuộc cách mạng công nghệ đang diễn ra. Kỹ thuật dấu nhắc lệnh (prompt engineering) - một lĩnh vực quan trọng và mới mẻ, đã trở thành chủ đề nóng hổi, thúc đẩy sự sáng tạo và khám phá cách con người tương tác với AI.

Năm 2023 là năm mà ngay cả những nhà nghiên cứu hàng đầu về công nghệ cũng phải ngạc nhiên trước những khám phá mới. Ece Kamar, quản lý nghiên cứu tại Microsoft, trong một podcast ghi hình hồi tháng 4, đã bày tỏ sự kinh ngạc của mình với GPT-4: "Tôi đã chứng kiến những khả năng làm tôi kinh ngạc, những điều mà tôi nghĩ mình sẽ không thấy được trong nhiều năm." [2]

Sự tiến bộ nhanh chóng trong AI không chỉ là đề tài quan trọng trong cuộc trò chuyện công chúng mà còn mở ra một cuộc thảo luận sôi nổi về khả năng AI đạt đến trí tuệ tổng quát (Artificial General Intelligence - AGI).

Trong năm 2023, AI đã chính thức bước ra khỏi phòng lab và trở thành một phần của đời sống hàng ngày. Chúng ta không chỉ nói về AI trong khuôn khổ của các ứng dụng kinh doanh, mà còn là sự hòa nhập sâu rộng vào các dịch vụ hằng ngày từ tìm kiếm thông tin, lời khuyên, đến tạo nội dung (văn bản, hình ảnh, video), hỗ trợ ra quyết định. Dựa trên nhiều năm nghiên cứu và sự đóng góp của hàng trăm nhà khoa học hàng đầu tại Microsoft và các lĩnh vực liên quan, sự chuyển đổi từ nghiên cứu sang thực tiễn của AI bắt đầu tăng tốc, tạo ra những kết quả cụ thể hơn bao giờ hết.

Các cột mốc đáng nhớ

Nhiều sự kiện đã diễn ra trong suốt 1 năm. Không có tuần nào lại không có những sự kiện gây chú ý cộng đồng nghiên cứu về AI. OpenAI đã công bố mô hình tốt nhất hiện nay (State Of The Art - SOTA) GPT-4 cùng với mô hình DALL-E 3 tạo hình ảnh từ lời nhắc (text to image) và GPT-4Vision, có khả năng phân tích và giải thích một hình ảnh. Meta giới thiệu mô hình Llama 2.

Google cũng đã công bố các mô hình LLM của mình bắt đầu với Bard trên Bing và bây giờ là Gemini. Stability AI phát hành phiên bản mới tạo video Video Diffusion. Elon Musk cũng đã thông báo về mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) của riêng mình là Grok.

Và gần đây nhất, Channel1, một phương tiện truyền thông tin tức AI đã được thông báo sẽ ra mắt vào đầu năm 2024, với gần như hoàn toàn tự động hóa và tin tức có thể tùy chỉnh cho người dùng. Tất cả những điều đó đều diễn ra trong 1 năm sôi động. Đừng quên cộng đồng nghiên cứu AI cũng đã chứng kiến những tiến bộ đáng kinh ngạc trong khoảng thời gian 1 năm ngắn ngủi so với “mùa đông AI” kéo dài hàng thập kỷ. [3]

Mặt khác, năm nay cũng có một số diễn biến thú vị. Trong đó, vụ OpenAI sa thải CEO Sam Altman và sau đó phải tái bổ nhiệm do áp lực từ nhân viên và những nhà đầu tư. Một nhà tiên phong AI, còn được biết đến là một trong những "ông tổ của AI” (“the Godfather of AI”), Geoffrey Hinton, đã rời Google để cảnh báo nhân loại về những mối đe dọa mà AI có thể gây ra.

Cuối cùng, chúng ta đã chứng kiến sự tranh cãi xung quanh video giới thiệu mô hình Gemini của Google và cuộc đua AI giữa những hãng công nghệ hùng mạnh như Microsoft đứng đằng sau OpenAI. Google hỗ trợ Anthropic, Amazon, Meta. Cuộc tranh chấp giữa hai siêu cường Mỹ và Trung Quốc trong lĩnh vực AI ngày càng lan rộng với chính sách của Mỹ cấm xuất khẩu chip NVIDIA mạnh nhất sang Trung Quốc. Ngoài, ra sự hứa hẹn đầu tư của CEO NVIDIA Jensen Huang vào Việt Nam cũng khiến cộng đồng công nghệ quan tâm theo dõi.

Năm 2022, chúng ta đã chứng kiến sự trỗi dậy của ChatGPT hùng mạnh. Nhưng đó mới chỉ là các văn bản (text), AI không chỉ về văn bản mà còn về âm thanh, hình ảnh với khả năng đa phương thức (multimodality) được giới thiệu rộng rãi vào năm 2023.

Tháng 1

VALL-E: đã mở ra một chương mới trong lĩnh vực tổng hợp giọng nói, với khả năng bắt chước giọng của một người chỉ với mẫu âm thanh 3 giây. Công nghệ này đạt được mức độ thực tế và tự nhiên chưa từng có, có khả năng cách mạng hóa cách mà chúng ta tạo và tương tác với phương tiện truyền thông kỹ thuật số.

InstructPix2Pix: Đây là một mô hình AI tạo sinh có khả năng chỉnh sửa hình ảnh dựa trên hướng dẫn bằng văn bản. Được huấn luyện với bộ dữ liệu do GPT và Stable Diffusion tạo ra, mô hình này cho phép chỉnh sửa hình ảnh theo văn bản một cách chính xác và nhanh chóng.

MusicLM: Sử dụng mô hình dựa trên Transformer tương tự như cách tiếp cận của GPT, MusicLM có thể biến các mô tả văn bản thành những tác phẩm âm nhạc được tạo ra bởi AI. Sự đổi mới này được hỗ trợ thêm bởi MusicCaps, một bộ dữ liệu với 5.500 cặp âm nhạc -văn bản (music-text pairs), giúp cải thiện hiệu suất của mô hình và khả năng tạo nhạc AI trong tương lai.

Vào tháng 1/2023, chatGPT của OpenAI có số lượng người dùng hoạt động hàng tháng là 100 triệu, là ứng dụng có tốc độ phát triển người dùng nhanh nhất từ trước đến nay.

Những phát triển này trong tháng 1 đã đặt nền móng cho 1 năm đầy những tiến bộ và đổi mới trong lĩnh vực AI, từ công nghệ giọng nói đến xử lý hình ảnh và âm nhạc, mở ra những khả năng mới mẻ và thú vị trong cách chúng ta tương tác với công nghệ.

Tháng 2

Llama-1 là mô hình ngôn ngữ lớn (Large Language Model - LLM) mã nguồn mở của Meta AI. Việc phát hành LLaMA khơi dậy nghiên cứu và đổi mới đầu tiên trong lĩnh vực LLM nguồn mở trước đây do các hãng như OpenAI dẫn dắt với mã nguồn đóng.

GEN-1 của Stable Diffusion: làm nổi bật khả năng tạo phong cách cho video dựa trên các yêu cầu văn bản hoặc hình ảnh. GEN-1 có khả năng chỉnh sửa chính xác các yếu tố cụ thể trong video - ví dụ, thay đổi hình dạng của một con chó, trong khi vẫn giữ nguyên cấu trúc tổng thể của video. Điều này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực chỉnh sửa video dựa trên AI.

Tháng 3:

PaLM-E: Mô hình PaLM-E là một bước tiến quan trọng, kết hợp sự hiểu biết về hình ảnh và văn bản với công nghệ robot. Mô hình này tích hợp các transformer thị giác và mô hình ngôn ngữ để phân tích và phản ứng với môi trường xung quanh, cho thấy khả năng ngày càng tăng của AI trong việc hiểu và tương tác với thế giới thực.

Ra mắt GPT-4 của OpenAI: GPT-4, mô hình ngôn ngữ lớn mới nhất của OpenAI, đã được công bố vào ngày 14/3/2023.

GPT-4 nổi bật với khả năng đáng tin cậy và sự sáng tạo cao hơn so với phiên bản tiền nhiệm GPT-3.5, cũng như khả năng xử lý các hướng dẫn tinh vi hơn. Mô hình này cho thấy cải thiện về hiệu suất trong nhiều lĩnh vực, bao gồm trợ giúp lập trình và vượt qua các bài kiểm tra rất ấn tượng.

Tuy nhiên, GPT-4 vẫn tồn tại những hạn chế từ các phiên bản trước như hiện tượng “ảo giác” (hallucination) - tạo ra kết quả không chính xác, không liên quan hoặc vô nghĩa - và thiếu logic hoặc trí tuệ thực sự. “Hallucinate” đã được Từ điển Cambridge công bố là “Từ của năm” (Word of the Year) cho năm 2023.

Google công bố Bard: Ngay sau đó, Google chính thức phát hành Bard, đáp ứng của họ với ChatGPT. Bard được xây dựng dựa trên mô hình ngôn ngữ lớn LaMDA của Google. Bard có nhiều điểm tương đồng với ChatGPT và có quyền truy cập Internet sớm hơn sự kết hợp Bing + Chat GPT, cùng với các tính năng khác.

Tháng 4

"Segment Anything Model- SAM”: Meta đã giới thiệu SAM, đánh dấu một bước tiến lớn trong lĩnh vực phân đoạn (segment) hình ảnh.

Với cách tiếp cận dựa trên lời nhắc (prompt) và được huấn luyện trên một bộ dữ liệu lớn, SAM có khả năng phân đoạn các đối tượng trong hình ảnh hoặc video một cách hiệu quả. Mô hình này tối ưu hóa các nhiệm vụ phân đoạn, làm cho chúng hiệu quả hơn trong nhiều ứng dụng khác nhau, đặc biệt là trong các tình huống yêu cầu thích ứng nhanh chóng với các đối tượng mới mà không cần đào tạo lại.

LLaVA: là một mô hình ngôn ngữ và hình ảnh sáng tạo sử dụng GPT-4 cho việc tạo ra bộ dữ liệu. Mô hình này hiểu cả văn bản và hình ảnh, kết hợp sức mạnh của LLaMA cho xử lý ngôn ngữ và CLIP cho hiểu biết về hình ảnh. Thông qua việc điều chỉnh dựa trên hướng dẫn hình ảnh, LLaVA học cách trả lời các câu hỏi về hình ảnh mà không phụ thuộc vào chú thích.

Những phát triển này trong tháng 4 tiếp tục thể hiện sự đổi mới và mở rộng trong việc ứng dụng AI, từ việc cải thiện hiểu biết về ngữ cảnh hình ảnh đến việc tạo ra các mô hình ngôn ngữ và hình ảnh tiên tiến. Điều này mở ra những khả năng mới cho AI trong việc tương tác và phân tích thông tin một cách chính xác và sâu sắc hơn.

Tháng 5

Mô hình Perfusion: NVIDIA giới thiệu mô hình Perfusion, một bước tiến trong lĩnh vực tạo hình ảnh. Mô hình này nổi bật trong việc kết hợp chính xác các đối tượng cụ thể vào hình ảnh mới, nâng cao độ chân thực của nội dung được tạo ra. Perfusion đại diện cho một bước nhảy vọt trong việc tạo ra nội dung hình ảnh cá nhân hóa và phù hợp với ngữ cảnh.

"Drag Your GAN": Giới thiệu một phương pháp chỉnh sửa hình ảnh mới, cho phép người dùng thay đổi hình ảnh một cách thực tế bằng cách kéo các điểm bên trong chúng.

Mô hình AI này, sử dụng kiến trúc GAN, cải thiện việc chỉnh sửa hình ảnh bằng cách cho phép thay đổi vị trí của các đối tượng trong khi vẫn duy trì tính chân thực của hình ảnh. Điều này đơn giản hóa các nhiệm vụ chỉnh sửa phức tạp, làm cho chúng dễ tiếp cận và trực quan hơn.

Google ra mắt Search Generative Experience (SGE), một phiên bản tổng hợp của Google Search được hỗ trợ bởi AI, trong hội nghị nhà phát triển I/O [4]. Microsoft sau đó đã đáp trả bằng cách tiết lộ rằng họ đang đưa Windows Copilot hỗ trợ AI lên Windows 11.

Giá trị vốn hóa thị trường của NVIDIA đã nhanh chóng đạt 1.000 tỷ USD lần đầu tiên, củng cố vị thế là công ty dẫn đầu về chip AI.

Geoffrey Hinton rời Google: Geoffrey Hinton, một trong những người tiên phong trong lĩnh vực học sâu và thường được gọi là "ông tổ của AI", đã thông báo rời Google sau 1 thập kỷ làm việc tại đây. Ông bày tỏ lo ngại về công nghệ mà mình khởi xướng và mong muốn thảo luận công khai về những vấn đề này.

Những phát triển này trong tháng 5 tiếp tục chứng minh sự đổi mới và tiến bộ trong nhiều lĩnh vực khác nhau của AI, từ tạo hình ảnh và chỉnh sửa hình ảnh, cạnh tranh mạnh mẽ từ các hãng công nghệ hàng đầu thế giới đến sự thay đổi nhận thức về AI của các nhà nghiên cứu hàng đầu trong ngành.

Tháng 6

Neuralangelo: Dựa trên mô hình Instant NeRF, Neuralangelo của NVIDIA tạo ra các cảnh 3D với chi tiết bề mặt và độ chân thực được cải thiện. Mô hình này vượt trội hơn so với hạn chế của Instant NeRF về kết cấu và cấu trúc tinh tế, làm cho các mô hình 3D được tạo ra trở nên sống động và chi tiết hơn.

TryOnDiffusion: là một bước tiến trong việc cải thiện trải nghiệm thử đồ ảo.

Sử dụng AI tiên tiến để ghép chính xác các mặt hàng quần áo lên hình ảnh của một người, mô hình này giải quyết những hạn chế trước đây trong việc thử đồ ảo. Điều này đại diện cho một sự cải thiện đáng kể trong việc tạo ra các hình ảnh chân thực và chính xác của quần áo trên nhiều dáng người khác nhau, mở ra khả năng ứng dụng thương mại trong mua sắm trực tuyến và ngành thời trang.

Những phát triển này trong tháng 6/2023 tiếp tục thể hiện sự đổi mới và tiến bộ trong lĩnh vực AI, nhấn mạnh vào khả năng tạo ra nội dung 3D chân thực và cải thiện trải nghiệm người dùng trong các ứng dụng thực tế.

Tháng 7

Trong tháng 7/2023, một số tiến bộ nổi bật trong lĩnh vực AI bao gồm:

StyleGANEXL do NVIDIA phát triển là một sự cải tiến của mô hình StyleGAN, StyleGANEX mở rộng khả năng thao tác khuôn mặt trong hình ảnh ở mọi độ phân giải. Sự đổi mới này cải thiện đáng kể khả năng thao tác và tạo ra khuôn mặt trên các độ phân giải khác nhau, làm cho quá trình này trở nên mượt mà hơn và mở rộng khả năng ứng dụng của mô hình.

3D-LLM: 3D-LLM đánh dấu một bước tiến lớn trong AI bằng cách hiểu thế giới của chúng ta trong 3 chiều và ngôn ngữ. Mô hình này xử lý các đám mây điểm 3D và văn bản, cung cấp một sự hiểu biết toàn diện hơn về môi trường và đối tượng thực tế. Đây là một bước nhảy về phía các ứng dụng tương tác và chân thực hơn, thu hẹp khoảng cách giữa thế giới số và thực.

LLaMA-2: kế nhiệm mô hình LLaMA ban đầu, đã được đón nhận rộng rãi, với hơn 30 triệu lượt tải các mô hình dựa trên LLaMA. Đây là phiên bản mã nguồn mở của Meta, có khả năng mạnh mẽ mặc dù chưa so sánh được với SOTA GPT-4.

Những phát triển trong tháng 7 này tiếp tục thể hiện sự tiến bộ trong việc tạo ra các mô hình AI phức tạp và đa dạng, từ việc cải thiện kỹ thuật tạo hình ảnh đến sự hiểu biết sâu sắc về thế giới 3D và ngôn ngữ, mở ra những khả năng mới cho tương lai của AI.

Tháng 8

MetaGPT: MetaGPT đổi mới bằng cách sử dụng các mô hình ngôn ngữ lớn như các tác nhân (agents) trong một quy trình làm việc có cấu trúc. Phương pháp này giảm thiểu nguy cơ gây ảo giác (hallucination) và cải thiện hiệu quả công việc. Cách tiếp cận này cho phép quản lý các nhiệm vụ phức tạp một cách chính xác, mở đường cho các hệ thống AI tiên tiến và tự động hóa hơn.

MVDream: MVDream nâng cấp quá trình tạo mô hình 3D từ văn bản lên một mức độ mới về độ chân thực và phức tạp. Bằng cách hiểu các thuộc tính vật lý từ đầu vào văn bản, nó tạo ra các mô hình 3D chất lượng cao mô tả chính xác các đối tượng trong thế giới thực.

Những phát triển trong tháng 8 tiếp tục phản ánh xu hướng sáng tạo và đa dạng hóa trong lĩnh vực AI. Việc áp dụng các mô hình ngôn ngữ lớn trong các quy trình công việc cấu trúc và tạo ra các mô hình 3D từ văn bản (text-to-3D image) mở ra những khả năng mới cho ứng dụng AI trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Tháng 9

DALL-E 3: một cải tiến đáng kể so với DALL-E 2, đã xuất sắc trong việc chuyển đổi các lệnh phức tạp thành hình ảnh chi tiết với bộ phận tạo tiêu đề hình ảnh được cải thiện. Sự đổi mới này dẫn đến việc tạo ra các hình ảnh chính xác và phong phú về ngữ cảnh hơn. Tuy nhiên, mô hình vẫn gặp phải thách thức trong việc nhận thức không gian và tạo ra văn bản trong hình ảnh.

Những tiến bộ này trong tháng 9 tiếp tục thể hiện sự đổi mới và sự tiến triển nhanh chóng trong lĩnh vực AI, đặc biệt là trong việc tạo ra hình ảnh và xử lý ngôn ngữ, mở ra những khả năng mới và thú vị cho cả người dùng cá nhân và doanh nghiệp.

Tháng 10

Trong tháng 10/2023, ngành AI tiếp tục chứng kiến một loạt các phát triển đáng chú ý:

Chương trình Backdrop Build của Stability AI: Chương trình này hỗ trợ các nhà phát triển trong lĩnh vực tiền mã hóa và AI, cung cấp nền tảng để họ giới thiệu dự án của mình và cơ hội nhận được tổng cộng hơn 50.000 đô la tiền hỗ trợ cho các dự án hàng đầu.

Hướng dẫn về Llama-2: Yann LeCun, một chuyên gia AI nổi tiếng cũng là một trong những "ông tổ của AI” (“the Godfather of AI”), đã chia sẻ một hướng dẫn toàn diện về Llama-2, hỗ trợ cả những người mới bắt đầu và các nhà phát triển có kinh nghiệm trong việc tìm hiểu công nghệ AI hấp dẫn này.

Hội nghị thượng đỉnh về an toàn AI ( AI Safety Summit 2023) của Chính phủ Anh: với mục tiêu chia sẻ kinh nghiệm và thúc đẩy chính sách ưu tiên an toàn AI, đảm bảo rằng AI an toàn và cạnh tranh.

Tháng 11

Tháng 11/2023 chứng kiến nhiều sự kiện quan trọng trong lĩnh vực AI:

Phát hành Amazon Q của AWS: Amazon Q, chatbot AI đầu tiên được thiết kế riêng cho doanh nghiệp, đã được công bố. Nó có khả năng kết nối với nhiều nguồn dữ liệu như Amazon S3, Microsoft 365, GitHub, Dropbox, Salesforce, Slack, v.v. Nâng cấp Bedrock của AWS và giới thiệu bộ xử lý AI mới: AWS thông báo về việc mở rộng Amazon Bedrock và giới thiệu thế hệ chip mới nhất của AWS, bao gồm Graviton4 và Trainium2, hỗ trợ đào tạo AI và ML hiệu suất cao.

Anthropic nâng cấp Claude 2.1 lên 200k tokens: Claude, mô hình chủ lực của Anthropic, giờ đây có khả năng xử lý với 200k tokens trong một lần và giảm tỷ lệ ảo giác.

Microsoft giới thiệu các Copilots mới: Bao gồm trợ lý AI Microsoft 365 Copilot và công cụ Microsoft Copilot studio, một công cụ ít mã hóa để tùy chỉnh Microsoft Copilot hoặc xây dựng các trợ lý độc lập. Microsoft đổi tên Bing Chat thành Copilot, đánh dấu việc Microsoft hợp nhất sản phẩm của mình với các dịch vụ Copilot.

ChatGPT hỗ trợ hình ảnh và giọng nói: ChatGPT nay có thể phân tích hình ảnh và tạo ra hình ảnh, cũng như tương tác qua giọng nói trong ứng dụng di động. OpenAI phát hành tính năng xây dựng GPT tùy chỉnh cho ChatGPT, người dùng có thể tạo ra các phiên bản ChatGPT tùy chỉnh để phù hợp với nhu cầu hàng ngày.

OpenAI giới thiệu mô hình GPT-4 Turbo: Mô hình này có chi phí thấp hơn và khả năng xử lý sự kiện đến tháng 4 năm 2023.

OpenAI phát hành Assistants API: Cho phép xây dựng các ứng dụng AI phức tạp hơn, hỗ trợ giao tiếp liên tục và chi tiết.

Google DeepMind AI dự đoán cấu trúc của hàng nghìn vật liệu mới: Điều này có thể dẫn đến những cải tiến trong pin hiệu suất cao, tấm năng lượng mặt trời, và chip máy tính.

Hội đồng quản trị OpenAI đã sa thải CEO Sam Altman một cách bất ngờ. Microsoft đề nghị tuyển dụng Sam cho dự án A.I mới, hàng trăm nhân viên OpenAI dọa từ chức. Cuối cùng, OpenAI đã đưa Altman trở lại cùng với một số thành viên hội đồng quản trị mới, bổ sung vai trò "quan sát viên" không có quyền bỏ phiếu cho Microsoft.

Tháng 12

Mô hình Gemini của Google: Mô hình Gemini của Google được đánh giá cao hơn GPT-3.5 và cả GPT-4, đánh dấu một bước tiến lớn trong AI. Sự phát triển này chứng tỏ Google tiếp tục đầu tư và nâng cao khả năng của AI trong các ứng dụng của mình.

AMD thách thức NVIDIA trong sản xuất chip AI: AMD nổi lên như một đối thủ cạnh tranh của NVIDIA trong lĩnh vực sản xuất chip AI, điều này cho thấy sự cạnh tranh ngày càng tăng trong ngành công nghiệp phần cứng AI.

Apple phát hành Khung MLX: Apple đã ra mắt Khung MLX (MLM framework), đóng góp vào sự phát triển của công cụ và nền tảng AI, và nhấn mạnh sự quan tâm của Apple đối với AI

Công ty khởi nghiệp Mistral AI có trụ sở tại Paris đã phát hành Mixtral 8x7B, một mô hình ngôn ngữ lớn mở (LLM) được cho là vượt trội hơn GPT 3.5 của OpenAI ở một số điểm chuẩn, đồng thời hiệu quả hơn. Công ty gần đây đã được định giá 2 tỷ USD và nhận được khoản đầu tư Series A đáng kể từ công ty đầu tư mạo hiểm Andreessen Horowitz (a16z), với sự tham gia của những gã khổng lồ công nghệ Nvidia và Salesforce. Điều này báo hiệu sự tham gia của các tay chơi mới trong cuộc đua AI đang diễn ra khốc liệt.

Thành lập Liên minh AI vì sự đổi mới có trách nhiệm (AI Alliance for Responsible Innovation): Meta và IBM đã thành lập một liên minh mới cùng với hơn 50 tổ chức khác nhằm thúc đẩy một cộng đồng mở giúp đẩy nhanh sự phát triển của các hệ thống AI có trách nhiệm. Sự ra đời của liên minh này phản ánh nhu cầu ngày càng tăng về sự phát triển AI có trách nhiệm và an toàn, nhấn mạnh tầm quan trọng của đạo đức và quản lý trong AI [5].

Các xu hướng AI nổi bật

Bùng nổ AI tạo sinh (Generative AI): Trong năm 2023, AI sinh sản đã chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc về khả năng và các ứng dụng. Các mô hình ngôn ngữ lớn như GPT-4 và các công cụ tạo hình ảnh như DALL·E 3 đã mở rộng phạm vi sáng tạo của AI, từ việc viết văn bản đến tạo ra hình ảnh và âm nhạc.

Cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực AI: Các tập đoàn công nghệ lớn như Google, Microsoft, Amazon và các công ty mới nổi như Anthropic đã cạnh tranh quyết liệt trong việc phát triển AI. Sự cạnh tranh này không chỉ dừng lại ở việc tạo ra công nghệ mới mà còn trong việc tích hợp AI vào các sản phẩm và dịch vụ hiện có.

Đạo đức và phát triển AI: Các vấn đề đạo đức liên quan đến AI, như quyền riêng tư, thiên kiến (bias) và an toàn, đã trở thành chủ đề nóng trong năm 2023. Các nhà phát triển AI đã phải đối mặt với thách thức là làm thế nào để xây dựng các hệ thống AI một cách có trách nhiệm và bền vững.

Sự xuất hiện của các tân binh trong ngành AI: Các công ty mới như Anthropic và Mistral đã thách thức các ông lớn công nghệ bằng các mô hình AI tiên tiến và sáng tạo của mình. Sự xuất hiện của các tân binh này làm phong phú thêm cảnh quan cạnh tranh và đổi mới trong ngành AI.

Cân bằng giữa quản lý và đổi mới: Chính phủ các nước đã phải tìm cách cân bằng giữa việc thúc đẩy đổi mới và việc đặt ra các quy định cần thiết để đảm bảo sự phát triển an toàn và có trách nhiệm của AI.

AI ứng dụng rộng rãi trong đời sống: AI đã ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày và các hoạt động doanh nghiệp, từ việc cung cấp trợ lý ảo đến việc tối ưu hóa quy trình làm việc và quyết định kinh doanh.

Hoạt động đầu tư và sáp nhập: Năm 2023 chứng kiến sự tăng cường đầu tư vào AI và sự sáp nhập giữa các công ty công nghệ. Sự hợp nhất này không chỉ giới hạn trong các công ty AI mà còn lan rộng sang các lĩnh vực công nghệ khác.

Kết luận

Năm 2023 đã khép lại, chúng ta có thể nhìn lại một hành trình đầy ấn tượng của AI, một hành trình được vẽ nên bằng những màu sắc rực rỡ của sự đổi mới và tiến bộ. Trong suốt một năm qua, chúng ta đã chứng kiến những tiến bộ ngoạn mục trải dài trên nhiều lĩnh vực khác nhau, mỗi lĩnh vực mở rộng biên giới của những gì AI có thể đạt được. Từ khả năng chưa từng có của các mô hình ngôn ngữ lớn đến sự xuất hiện của các tác nhân (agents) tự động và trí tuệ đa phương tiện. Năm 2023 đã là minh chứng cho tiềm năng không giới hạn của công nghệ làm biến đổi xã hội này.

Tiềm năng cho những tiến bộ trong các lĩnh vực AI như AI giải thích được (Explainable AI), phát triển AI có trách nhiệm (Responsible AI), và tích hợp với tương tác người-máy vẫn còn rất lớn. Đứng trên ngưỡng của năm 2024, một cảm giác hứng khởi và trông đợi đang tràn ngập cộng đồng công nghệ.

Xin chúc cho năm 2024 tới đây sẽ tràn ngập những phát hiện đột phá hơn nữa, và mong rằng chúng ta sẽ tiếp tục sử dụng AI hiệu quả và an toàn.

Đào Trung Thành, Chuyên gia tư vấn CĐS, viễn thông, CNTT