Theo Hiệp hội Báo chí và các nhà xuất bản tin tức thế giới (WAN-IFRA), khi được hỏi về những thách thức lớn nhất đối với tòa soạn trong năm 2023 và triển vọng cho năm 2024, các biên tập viên (BTV) toàn cầu đều cho rằng 3 vấn đề cốt lõi là: những tiến bộ nhanh chóng của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và tác động của nó đối với các tòa soạn; sự bền vững kinh tế và sự thay đổi chính trị toàn cầu.

Những đột phá mới: AI, tự động hóa và Big Tech

“AI đã mang lại sự đột phá cực kỳ lớn và hứa hẹn còn hơn thế nữa. Nhận thấy những tiềm năng không thể phủ nhận và những mối nguy hiểm thực sự của nó, chúng tôi đã phát triển khung AI để giúp chúng tôi khai thác các lợi ích đồng thời giảm thiểu những mối nguy hiểm tiềm ẩn; bao trùm, là ý tưởng coi AI như một công cụ hỗ trợ chứ không phải là người thay thế các nhà báo của chúng tôi”, Joe Ageyo, Tổng biên tập tại Nation Media Group của Kenya, lưu ý.

Maria Jesus Espinosa de los Monteros, Tổng giám đốc của Prisa Audio (Tây Ban Nha) cũng dự đoán sẽ có sự tập trung mạnh mẽ vào AI “bởi vì chúng ta đang ở trong một ngành công nghiệp chuyển đổi” và hy vọng năm 2024 sẽ ban hành các quy định và pháp luật toàn cầu về AI.

Những quan điểm này cũng được lặp lại trong báo cáo mới đây có tiêu đề "Xu hướng và Dự đoán Báo chí, Truyền thông và Công nghệ năm 2024" của Viện Nghiên cứu báo chí Reuters.

Megan Clement, Tổng biên tập bản tin Impact của Gloria Media, Pháp, cho biết thách thức lớn nhất của cô trong năm 2023 là “tìm kiếm nhiều khán giả hơn cho bản tin của mình khi lượng truy cập vào bản tin từ mạng xã hội (MXH) sụt giảm”. Năm nay, Megan Clement đánh giá cao tác động của AI đối với việc đưa tin về bình đẳng giới và thúc đẩy “tăng cường đưa tin về bất bình đẳng giới trên các phương tiện truyền thông chính thống”.

Điều này cũng phù hợp với kết quả từ báo cáo của Viện Nghiên cứu báo chí Reuters, nhận thấy rằng gần 2/3 (63%) số người tham gia khảo sát cho biết họ lo ngại về sự sụt giảm mạnh về lượng giới thiệu tin bài trên các nền tảng MXH. Theo đó, lưu lượng truy cập vào các trang tin tức báo chí từ Facebook đã giảm 48% vào năm 2023 do MXH này đã chuyển sang trạng thái “không còn hỗ trợ” cho tin tức.

Trong khi đó, lưu lượng truy cập tin tức báo chí từ X/Twitter cũng giảm 27% do chủ sở hữu Elon Musk thực hiện những thay đổi đáng kể đối với nền tảng truyền thông xã hội này, bao gồm xóa tiêu đề khỏi các liên kết đã đăng và được cho là đã hạn chế quyền truy cập vào các hãng tin lớn như Reuters và New York Times. Ngoài ra, lưu lượng truy cập tin tức từ Instagram do Meta sở hữu cũng đã giảm 10%.

Tìm kiếm những giải pháp mới để đối phó với sự khó khăn về kinh tế

Đối với một số cơ quan báo chí, truyền thông, việc duy trì hoạt động là thách thức cấp bách nhất. Một số cơ quan báo chí, truyền thông được khảo sát cho rằng đại dịch COVID-19 là nguyên nhân khiến doanh thu liên tục bị thu hẹp, một số khác cho rằng nguồn kinh phí hỗ trợ từ các nhà tài trợ bị cắt giảm do tình trạng thù địch ở Gaza.

Do đó, đối với hầu hết cơ quan báo chí, truyền thông, trọng tâm trong năm 2024 sẽ là sự bền vững tài chính. Fatemah Farag của nền tảng tin tức Welad ElBalad Media sẽ theo đuổi “chương trình tạo doanh thu thông thường với một sự tập trung hơn vào AI”, trong khi Pius Katunzi, Tổng biên tập của The Observer ở Uganda cho biết sẽ “đa dạng hóa các kênh phân phối nội dung” với một nền tảng đa phương tiện.

Theo Viện Nghiên cứu báo chí Reuters, điều này phù hợp kết quả khảo sát hầu hết các nhà xuất bản trên toàn thế giới: “Phần lớn những người tham giả khảo sát của chúng tôi cho biết họ dự định sản xuất nhiều nội dung video, bản tin và podcast hơn trong năm 2024, nhưng nhìn chung số lượng bài viết vẫn giữ nguyên và họ chỉ tìm cách thu hút độc giả và quảng cáo mới thông qua các giải pháp và định dạng khác”.

Đưa tin về bầu cử

Một số người được hỏi lại cho rằng các cuộc bầu cử vào năm 2023 hoặc sắp tới là thách thức quan trọng nhất - cùng với thông tin sai lệch, xung đột sắc tộc và các vấn đề di cư.

“Một trong những thách thức quan trọng nhất trong công việc của tôi vào năm 2023 là ngăn chặn sự phổ biến của tin giả trên MXH, đặc biệt là trong và sau cuộc tổng tuyển cử năm 2023", Abiola Rahaman, Tổng biên tập của Legit Media ở Nigeria, cho biết.

“Chúng tôi cũng tận dụng các chiến dịch truyền thông xã hội, hội thảo trực tuyến và quan hệ đối tác với các tổ chức và phòng tin tức để nâng cao nhận thức sâu rộng về mối nguy hiểm của tin tức giả mạo, đặc biệt là trong giới trẻ”, Abiola Rahaman nhấn mạnh.

Còn theo Shelly Walia, BTV của The Quint ở Ấn Độ, khi Ấn Độ bước vào năm bầu cử, trọng tâm của chúng tôi sẽ là luôn đi đầu trong vạch trần thông tin sai lệch về chính trị. Trong vài tháng qua, Ấn Độ đã chứng kiến ​​sự gia tăng mạnh mẽ các video và âm thanh tổng hợp, chúng được sử dụng để truyền bá tin giả, nhằm đánh lừa cử tri thông qua tuyên truyền. Chính phủ cầm quyền hiện có kế hoạch quản lý không gian này và đưa ra các quy tắc liên quan tới các nội dung hình ảnh, âm thanh, video tổng hợp.

Trong khi đó, nhập cư là trọng tâm cốt lõi của tổ chức phi lợi nhuận độc lập Documented và vào năm 2023, tổ chức này đã tập trung vào cách thành phố ứng phó với làn sóng người nhập cư đến New York.

“Số lượng người xin tị nạn ở New York chắc chắn sẽ tác động đến chu kỳ tin tức", Nicolas Rios, Giám đốc Khán giả và Cộng đồng, Documented (Mỹ), cho biết và nhập cư sẽ là chủ đề lớn trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ.

Rios nói thêm: “AI tác động đến việc tìm kiếm, yếu tố thu hút khán giả chính của chúng tôi, cũng sẽ là ưu tiên nội bộ cần xem xét. Chúng tôi vừa ra mắt hai sản phẩm mới hướng tới người dùng trực tiếp trên WeChat và NextDoor. Chúng tôi mong muốn củng cố cơ sở người dùng trên hai nền tảng đó và có thể tích hợp những cuộc trò chuyện đó vào quy trình sản xuất nội dung của chúng tôi”./.

TH