Cuộc gọi lừa đảo Deepfake: Đòn đánh vào tâm lý nạn nhân

Chị Nguyễn Thị D (Gia Lâm, Hà Nội) kể lại, vào khoảng tháng 8/2023, chị D đang làm việc thì nhận được tin nhắn của bạn thân qua Facebook với nội dung nhờ chuyển tiền vào một tài khoản lạ với lý do có việc gấp. Nghi ngờ bị hack facebook, chị D đã gọi video call qua ứng dụng messenger để kiểm chứng thì thấy xuất hiện hình ảnh của bạn mình, nhưng chỉ nói được vài ba câu thì sóng mạng chập chờn, sau đó không gọi tiếp được. Người bạn lúc này có nhắn lại rằng “Sóng yếu, nhắn tin cho tiện”

Thấy đầu dây bên kia đúng là người quen, chị D yên tâm chuyển tiền theo đúng yêu cầu. Sau đó chị D có gọi lại điện thoại trực tiếp cho bạn thì mới biết mình đã sập bẫy Deepfake.

Tương tự, anh Ngô Minh T (Quận 7, Hồ Chí Minh) cho biết đã bị lừa mất 30 triệu đồng bởi cuộc gọi DeepFake. Cụ thể là cách đây không lâu, anh T nhận được một tin nhắn nhờ chuyển tiền từ một người thân bên nước ngoài. Không những vậy đối tượng lừa đảo còn chủ động gọi video khiến anh T hoàn toàn bị thuyết phục.

“Phía máy bên kia chủ động gọi video call, tôi thấy đúng mặt người thân và cách xưng hô quen thuộc. Sau đó cuộc gọi chập chờn rồi chuyển sang nhắn tin. Vì tin tưởng nên tôi đã chuyển tiền theo hướng dẫn” - Anh Ngô Minh thuật lại.

Chiêu trò mới vô cùng tinh vi

Theo Cục an ninh mạng và phòng chống tội phạm công nghệ cao cho biết, Deepfake đang là mối đe dọa đối với tính trung thực và tin cậy của các cuộc gọi video. Các đối tượng sử dụng công nghệ AI (Trí tuệ nhân tạo) để sao chép chân dung và giọng nói của người thân, bạn bè... sau đó nghiên cứu lịch sử tin nhắn, cách xưng hô, phong cách nói chuyện để tạo ra những tình huống khẩn cấp, đánh vào tâm lý và lòng tin của nạn nhân nhằm lừa đảo chuyển tiền.

Với công nghệ Deepfake, video giả mạo có độ chính xác cao, rất khó phân biệt thật giả. Tuy nhiên, video do đối tượng tạo sẵn thường có nội dung chung chung, không phù hợp hoàn toàn với ngữ cảnh thực tế giao tiếp với nạn nhân, có thể khiến nạn nhân nghi ngờ, phát hiện. Để che lấp khuyết điểm trên, các đối tượng thường tạo ra video với âm thanh khó nghe, hình ảnh không rõ nét giống cuộc gọi video có tín hiệu chập chờn được thực hiện trong khu vực sóng yếu. Đây là thủ đoạn lừa đảo rất mới và rất tinh vi.

Dấu hiệu nhận biết và cách phòng tránh cuộc gọi lừa đảo Deepfake

Tuy chiêu trò này vô cùng tinh vi, phức tạp, song vẫn có một số lưu ý mà người sử dụng các nền tảng xã hội cần phải nắm để tránh rủi ro mất tiền oan bởi Deepfake như:

• Các cuộc gọi thường diễn ra rất ngắn chỉ vài giây.

• Hình ảnh và âm và âm thanh chập chờn, khuôn mặt đối tượng không tự nhiên, thiếu cảm xúc, đôi khi nhìn khá “trơ” khi nói chuyện, phần đầu và phần thân không ăn nhập với nhau.

• Yêu cầu chuyển tiền vào một tài khác không giống với tên của người thực hiện cuộc gọi.

Từ các dấu hiệu nhận biết trên, người sử dụng mạng xã hội cần phải tỉnh táo và bình tĩnh trước những yêu cầu chuyển tiền gấp. Cần lưu ý những thông tin cần phải xác minh khi thực hiện chuyển tiền như:

• Gọi điện thoại trực tiếp, xác minh lại người thân, bạn bè xem có đúng cần chuyển tiền hay không.

• Kiểm tra lại tài khoản thụ hưởng, nếu là tài khoản lạ thì tốt nhất không nên giao dịch.

• Nếu là các cuộc gọi tự xưng là đại diện cho ngân hàng, hãy gác máy và xác minh lại với số điện thoại tổng đài công khai của ngân hàng để chứng thực lại thông tin một cách chính xác./.

PV