Mô hình kinh doanh dựa trên dữ liệu - chìa khóa cho quyết định sáng suốt

Năm 2024, dữ liệu tăng trưởng theo cấp số nhân, biến mô hình kinh doanh dựa trên dữ liệu (data driven business) trở thành yếu tố quyết định thành công. Theo McKinsey, các DN có năng lực phân tích và sử dụng dữ liệu hiệu quả có thể thu hút khách hàng mới cao gấp 23 lần, tăng mức độ trung thành của khách hàng gấp 9 lần, tạo ra lợi nhuận trên mức trung bình cao gấp 19 lần.

Lý giải về những lợi ích của mô hình dựa trên dữ liệu cho DN, trao đổi với PV Tạp chí TT&TT, ông Đoàn Huy Thuận, Tổng Giám đốc công ty FSI, đơn vị tiên phong ứng dụng công nghệ số trong khai phá dữ liệu, cho biết: “Ứng dụng data driven sẽ giúp DN giám sát chặt và cải tiến nhanh các hoạt động kinh doanh, quy trình vận hành thông qua thu thập, phân tích dữ liệu theo thời gian thực. Cùng với đó, nhờ những kiến giải tới từ dữ liệu thực tế thay cho dự đoán cảm tính, các quản lý, chủ DN có thể đưa ra các quyết định kinh doanh chính xác, hiệu quả hơn, giúp tăng khả cạnh tranh”.

Tuy nhiên, dù nhận thức được ưu thế của mô hình kinh doanh dựa trên dữ liệu, CEO công ty FSI chia sẻ: "Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) công bố 2023, thực tế hiện nay chỉ có 2,2% tức là rất ít DN Việt Nam có khả năng làm chủ công nghệ để phân tích dữ liệu, áp dụng hiệu quả vào việc kinh doanh, vận hành, hay thực sự thành công với mô hình kinh doanh dựa trên dữ liệu (data driven business)”.

Số ít các DN này thường tập trung vào các công ty, tập đoàn lớn, đã có sự “trưởng thành” cả về nhân sự, công nghệ, văn hóa khai thác dữ liệu. Còn lại, đa phần các DN nhỏ và vừa (SME) trong nước hoặc chưa biết bắt đầu từ đâu, hoặc đã hoàn tất tạo lập, thu thập một lượng lớn dữ liệu nhưng chưa tìm được phương án để khai thác hiệu quả, làm cho dữ liệu trở nên "sạch - sống", tạo ra giá trị thực.

Mở khóa thành công cùng 3 yếu tố then chốt cho mô hình data-driven

Dựa trên kinh nghiệm hợp tác với hàng ngàn DN, tổ chức đa ngành, lãnh đạo FSI nhận định: "3 yếu tố cốt lõi đóng vai trò then chốt cho thành công của mô hình kinh doanh dựa trên dữ liệu là con người, lộ trình dữ liệu và công cụ”.

Ông Đoàn Huy Thuận chia sẻ, yếu tố con người đóng vai trò then chốt trong việc quyết định thành bại của mô hình data driven. DN cần tập trung đầu tư vào xây dựng đội ngũ nhân sự có kỹ năng về dữ liệu để khai thác hiệu quả tiềm năng "vàng" ẩn chứa trong dữ liệu, từ nâng cao tư duy phân tích và quản trị dữ liệu cho mọi cấp độ nhân sự: Đào tạo bài bản về các khái niệm, kỹ thuật phân tích và quản trị dữ liệu, khuyến khích tư duy "dựa trên dữ liệu" trong mọi hoạt động của DN. Xa hơn, DN có thể tham vấn, hợp tác cùng các chuyên gia đầu ngành về dữ liệu để khai thác hiệu quả, tạo ra lợi ích kinh tế cho DN.

Bên cạnh đó, bàn về tầm quan trọng của lộ trình khai phá dữ liệu, CEO FSI cho rằng, việc thiếu lộ trình rõ ràng có thể dẫn đến việc thu thập và lưu trữ dữ liệu không hiệu quả, gây lãng phí nguồn lực của DN và dễ sa vào "đầm lầy dữ liệu". Ngược lại, khi có lộ trình bài bản, DN dễ dàng xác định mục tiêu, lựa chọn công cụ phù hợp và ứng dụng dữ liệu hiệu quả để tạo ra giá trị.

Tuy nhiên, việc xây dựng lộ trình dữ liệu là một bài toán khó, do đó, DN nên có sự tham khảo và đồng hành cùng đơn vị có năng lực tư vấn tổng thể, am hiểu đặc thù DN địa phương và chuyên môn cao trong lĩnh vực xử lý dữ liệu. FSI có thể hỗ trợ.

Sau cùng, khi yếu tố con người và định hướng tổng thể đã có, DN cần lựa chọn các công cụ quản lý và khai thác dữ liệu có khả năng mở rộng theo nhu cầu thực tế của DN cũng như sử dụng dễ dàng, thuận tiện.

Theo nhận định của ông Thuận, một lỗi thường thấy ở các DN là đầu tư quá nhiều công nghệ đến từ nhiều nhà cung cấp khác nhau, thiếu tổng thể và ít có sự liên thông dữ liệu giữa các hệ thống, dễ khiến cho dữ liệu bị phân mảnh, khó khai thác.

Trao đổi về bộ công cụ, giải pháp về dữ liệu “Make in Viet Nam” của FSI, ông Đoàn Huy Thuận cho biết, với thế mạnh về khả năng làm chủ nhiều công nghệ hiện đại trong lĩnh vực dữ liệu lớn (big data) như các công nghệ: cloud computing (điện toán đám mây), machine learning (học máy), deep learning (học sâu),... hệ sinh thái sản phẩm của FSI cung cấp đầy đủ từ hạ tầng tới nền tảng và phần mềm, đáp ứng đa dạng các bài toán dữ liệu từ tạo lập, kết nối, lưu trữ tới khai thác và ứng dụng dữ liệu vào vận hành hiệu quả.

Trong nhiều DN triển khai giải pháp dữ liệu với FSI, Honda Việt Nam là một trường hợp khi đã cùng FSI thực hiện dự án số hóa 1 triệu trang A4 trong 2 tháng. Bài toán triển khai được đặt ra là số hóa chứng từ kế toán, nhập và trích xuất dữ liệu kế toán để đồng bộ với hệ thống quy trình mới.

Kết quả sau 2 tháng, dự án đã giúp rút ngắn thời gian xử lý một bộ chứng từ kế toán từ 30 phút xuống 5 phút, tiết kiệm được phần lớn thời gian và quy trình so với trước đây. Cũng với đó, Honda Việt Nam đã tiết kiệm chi phí in ấn quản lý nhờ số hóa quy trình thủ tục trên nền tảng số; Tăng 21% hiệu suất làm việc nhờ tìm kiếm và sử dụng, phê duyệt hồ sơ, chứng từ, mọi lúc, mọi nơi.

Trong khi đó, một đơn vị bán lẻ xăng dầu chiếm hơn 60% thị phần xăng dầu khu vực miền Nam có hệ thống hơn 30 cửa hàng sau 30 năm phát triển đã thực hiện dự án với sự hỗ trợ của FSI để xây dựng “Kho lưu trữ số tập trung” với thời gian triển khai trong 10 ngày. Kết quả là toàn bộ tài liệu, hoá đơn chứng từ của hơn 30 chi nhánh xăng dầu đã được lưu trữ tập trung, phân loại khoa học trên hệ thống. Khách hàng có thể khai thác các hồ sơ tài liệu tập trung, có thể tích hợp cùng các hệ thống sẵn có của mình thành một hệ thống chuyển đổi số tổng thể.

Ông Đoàn Huy Thuận cho biết với mục tiêu hỗ trợ DN Việt Nam “ra quyết định dựa trên dữ liệu hiệu quả”, FSI đã và đang không ngừng mở rộng hợp tác cùng các đối tác hàng đầu trong lĩnh vực CNTT, tiến tới bổ sung, hoàn thiện hệ sinh thái, từ đó, đem tới các giải pháp tổng thể đảm bảo chất lượng cao, chi phí linh hoạt và nhanh chóng đem lại giá trị thực tế cho DN./.

QA