Để có góc nhìn sâu sắc cũng như đánh giá về thực trạng, tìm giải pháp, kiến nghị cho vấn đề này, mới đây Cổng TTĐT Chính phủ đã tổ chức Toạ đàm "Số hóa hoạt động chi trả ASXH cho người dân".

Cần xây dựng giải pháp xử lý theo từng nhóm đối tượng

Nêu quan điểm về phương thức chi trả ASXH hiện nay, bà Vũ Thị Thanh Hà, Chánh Văn phòng Trung tâm Công nghệ Thông tin, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH), cho biết, với các đối tượng được chi trả theo quy định hiện nay thì việc thanh toán, chi trả thông qua các dịch vụ số sẽ giúp đảm bảo nhanh, đúng, đủ, minh bạch về các quyền lợi của người thụ hưởng. Và đó là hướng đi tiếp cận, thực hiện đúng với chủ trương số hoá nền hành chính hiện đại hiện nay.

Thực hiện các nhiệm vụ và yêu cầu trên, thời gian qua Bộ LĐTB&XH đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn các địa phương tổ chức, triển khai công tác chi trả ASXH đến các đối tượng thụ hưởng qua hình thức không dùng tiền mặt và kết quả thu được rất tích cực, hiệu quả, khả quan.

Ngoài ra để nâng cao hiệu quả cho công tác này, bà Vũ Thị Thanh Hà cho rằng, các đối tượng thụ hưởng cần phải đảm bảo có tài khoản ngân hàng. Hơn nữa, để đạt hiệu quả cao hơn cho công tác này, Bộ LĐTB&XH đã phối hợp với C06, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đẩy mạnh công tác cấp, phổ biến sử dụng các thẻ ngân hàng, từ đó giúp các đối tượng thụ hưởng được bảo đảm quyền tiếp cận với các CNTT, với yêu cầu của việc CĐS mạnh mẽ hiện nay.

“Ngành đạt mục tiêu phấn đến hết năm 2024, tỷ lệ đối tượng hưởng chính sách ASXH có tài khoản đạt tối thiểu 30% trên tổng số đối tượng thuộc địa phương quản lý. Trường hợp đối tượng hưởng chính sách ASXH không đủ điều kiện mở tài khoản theo quy định và không có người ủy quyền nhận thay thì thực hiện chi trả trực tiếp qua tổ chức dịch vụ chi trả hoặc phương thức khác theo quy định…”, bà Vũ Thị Thanh Hà cho biết.

Ngoài những thuận lợi, lợi ích nêu trên, bà bà Vũ Thị Thanh Hà cũng cho biết thêm, khi triển khai công tác này cũng gặp những khó khăn, hạn chế, bởi lẽ đối tượng thụ hưởng là: Người có công với cách mạng qua nhiều thời kỳ kháng chiến, người cao tuổi (khó thay đổi trong quan điểm khi nhận tiền trợ cấp hoặc không có điều kiện mua điện thoại thông minh); những người yếu thế (già yếu, mất khả năng kiểm soát về tinh thần; người khuyết tật không có vân tay, người chưa được cấp căn cước công dân…

Do đó trước những hạn chế trên, bà Vũ Thị Thanh Hà đề xuất với Chính Phủ, Bộ LĐTB&XH, Bộ Công an, các cơ quan chức năng cần quyết liệt trong việc chỉ đạo, xây dựng giải pháp xử lý theo từng nhóm đối tượng. Và những đối tượng nào đủ điều kiện mở tài khoản thì vận động ngay lập tức mở để hưởng dịch vụ chi trả qua tài khoản.

Chia sẻ về việc triển khai công tác an toàn thanh toán số nói chung, Thiếu tá Đào Đình Nam, Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu, ứng dụng dữ liệu dân cư và căn cước công dân (C06), cho biết Bộ Công an được giao là đơn vị đầu mối triển khai xây dựng hệ sinh thái cung cấp nền tảng thanh toán điện tử trong các lĩnh vực công, ASXH... Đến nay, cơ bản bước đầu đã đảm bảo làm sạch toàn bộ dữ liệu về ASXH với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. “Đây chính là điều kiện quan trọng nhất để thực hiện việc chi trả đúng người, đúng đối tượng và không bị gian lận trong quá trình chi trả”, thiếu tá Đào Đình Nam nhấn mạnh.

Cũng theo thiếu tá Đào Đình Nam, Bộ Công an quyết tâm hướng tới mục tiêu cùng với các bộ, ngành sẽ xây dựng cho tất cả công dân đều có tài khoản ASXH được xác thực với danh tính từ dữ liệu quốc gia về dân cư.

Đặc biệt, những ai là đối tượng được chi trả ASXH thì hoàn toàn có thể thụ hưởng và qua hệ thống phần mềm số, chúng ta có thể theo dõi quá trình, kết quả chi trả, được cập nhật liên tục đảm bảo thuận tiện, công khai, minh bạch, đúng người, đối tượng.

Cũng để đảm bảo cho công tác này ngày một thực chất, hiệu quả, Thiếu tá Đào Đình Nam cho rằng, khi triển khai luôn cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành liên quan và UBND các địa phương. Mặt khác cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân nhận thức và thụ hưởng những tiện ích rất thuận tiện qua ứng dụng công nghệ CĐS.

Việc chi trả ASXH sẽ được thực hiện theo quy trình chi trả lương hiện nay

Ở quan điểm khác, ông Nguyễn Thế Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Kiểm soát Chi (Kho bạc Nhà nước) cho biết các hiện nay các quy trình chi trả qua tài khoản và sự chủ động từ các nhà cung cấp dịch số đã cơ bản hoàn thiện, đáp ứng các yêu cầu. Theo đó, mục tiêu đến năm 2025 là các hệ thống Kho bạc Nhà nước phải được vận hành trên dữ liệu số và toàn bộ giao dịch thu chi ngân sách Nhà nước được thực hiện theo phương thức điện tử.

“Kho bạc Nhà nước sẽ tập trung nghiên cứu phát triển các dịch vụ theo nhu cầu của người dân, DN và các cơ quan nhà nước và việc chi trả cho cá nhân vào tài khoản được thực qua dịch vụ công trực tuyến, lâu dài thực hiện theo đúng quy trình chi trả ASXH tương tự như theo quy trình chi trả lương hiện nay…", ông Nguyễn Thế Anh nhấn mạnh.

Bổ sung về các quan điểm hướng đến thực hiện hiệu quả mục tiêu, nhiệm vụ thanh toán số nói chung cũng như đố với lĩnh vực ASXH hiện nay, đại diện NHNN, ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) cho biết, các ngân hàng đang đẩy mạnh hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, sử dụng đa dạng các dịch vụ như: Ví điện tử, tài khoản mobile banking… cho người dân có nhu cầu chi trả ASXH để tiếp nhận và sử dụng nguồn tiền nhận được.

“Chúng tôi cũng quan tâm đến yếu tố bảo vệ quyền lợi khách hàng, được lồng ghép trong các quy định, trong các Thông tư, tăng cường truyền thông để nâng cao nhận thức rủi ro trong quá trình sử dụng, giúp người dân và những đối tượng sử dụng dịch vụ an toàn, tiện lợi của ngành ngân hàng”, ông Lê Anh Dũng nhấn mạnh.

Cũng theo ông ông Lê Anh Dũng, việc chi trả ASXH khi được số hóa sẽ mang lại nhiều lợi ích và đảm bảo an toàn hơn, nhanh chóng hơn, tránh xảy ra việc chi trả tiền trợ cấp nhầm, đảm bảo sẽ đến được tận tay người hưởng. Cùng với đó, các cơ quan chức năng có quy trình số hóa cho phép khâu kiểm tra, kiểm soát, giám sát được thực hiện thông suốt, minh bạch và an toàn.

Và việc chi trả ASXH chính là chủ trương lớn của Chính phủ, góp phần đem lại lợi ích cho người dân, không để ai bị bỏ lại phía sau. Và muốn làm tốt, NHNN sẽ cam kết đồng hành tích cực với các bộ, ngành liên quan đặc biệt là Bộ LĐTB&XH, Bộ Công an và Kho bạc Nhà nước để triển khai chính sách số hóa chi trả an sinh xã hội một cách hiệu quả, thực sự đi vào cuộc sống để người dân thấy được lợi ích, lan tỏa thông tin và tăng cường sử dụng dịch vụ.

Về phía đơn vị chuyên cung cấp, kết nối dịch vụ, ông Nguyễn Hoàng Long, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thanh toán quốc gia (NAPAS) cho rằng, giải pháp để thúc đẩy hoạt động chi trả ASXH hiện nay cần tập trung vào việc đầu tư các phần cứng, phần mềm hoạt động ổn định. Đặc biệt, hệ thống hạ tầng máy chủ, mạng đảm bảo an ninh, an toàn, hiệu năng, hiệu suất trong việc kết nối giữa ngân hàng sang hệ thống của C06./.

Nhật Minh