Nhật Bản đang đối mặt với những thách thức để đạt được mục tiêu khử carbon khi sự phát triển nhanh chóng của các trung tâm dữ liệu (TTDL) đang làm gia tăng nhu cầu năng lượng. Vấn đề này xuất hiện khi nước này nỗ lực cập nhật chính sách năng lượng cơ bản trước tháng 3/2025, cũng như đối với Hàn Quốc và Đông Nam Á, nơi thị trường TTDL cũng đang phát triển.

Các công ty dịch vụ đám mây đang gấp rút xây dựng các TTDL để xử lý và lưu trữ lượng thông tin khổng lồ phục vụ lối sống công nghệ cao của con người. Cơ sở hạ tầng cũng cần thiết để hỗ trợ sự phát triển của AI. Ngược lại, điều này đòi hỏi một lượng điện lớn, vừa để xử lý số vừa để giữ cho phần cứng luôn mát. IAEA ước tính vào tháng 1/2024 rằng nhu cầu năng lượng toàn cầu từ các TTDL có thể tăng hơn gấp đôi từ năm 2022 - 2026.

Theo Viện Nghiên cứu Điện lực Trung ương, mức tiêu thụ điện của các TTDL ở Nhật Bản dự kiến sẽ tăng lên tới 105 terawatt giờ vào năm 2040, tăng khoảng 5 lần so với 20 terawatt giờ vào năm 2021 và lên 211 terawatt giờ vào năm 2050.

Dữ liệu của chính phủ Nhật Bản cho thấy tổng mức tiêu thụ điện của nước này trong năm tài chính 2022, không bao gồm lượng điện dùng để phát điện, là khoảng 900 terawatt giờ.

Các công ty công nghệ nước ngoài như Microsoft, Amazon Web Services (AWS) và Oracle dự kiến sẽ đầu tư hàng tỷ USD vào Nhật Bản trong những năm tới. Các TTDL lớn chủ yếu được đặt tại Tokyo và Osaka, nhưng chúng cũng đang được xây dựng ở các khu vực khác, chẳng hạn như đảo Hokkaido phía Bắc.

Theo chuyên gia nghiên cứu công nghệ thông tin thuộc IDC Nhật Bản, các nhà khai thác TTDL tại Nhật Bản dự kiến sẽ đầu tư hơn 500 tỷ yên (3 tỷ USD) vào năm 2024, nhiều hơn khoảng 50% so với năm 2023 và mức chi tiêu này dự kiến sẽ tiếp tục cho đến năm 2027. IDC cho biết, các máy chủ AI, vốn tiêu thụ nhiều năng lượng hơn các máy chủ thông thường, đang ngày càng được triển khai nhiều hơn và là yếu tố giúp tăng công suất TTDL.

Nhật Bản đang cân nhắc làm thế nào để đáp ứng nhu cầu bổ sung về nguồn năng lượng sạch khi nước này chuẩn bị cập nhật chính sách năng lượng cơ bản vào tháng 3/2025. Lần đầu tiên, nước này dự kiến sẽ đưa ra dự báo về cơ cấu năng lượng cho năm 2040. Kế hoạch hiện tại được xây dựng vào năm 2021, dự đoán nhu cầu điện sẽ giảm vào khoảng năm 2030 do những nỗ lực tiết kiệm năng lượng.

Việc khử carbon trong ngành điện là chìa khóa để Tokyo đáp ứng cam kết giảm 46% lượng phát thải khí nhà kính vào năm tài chính 2030 so với mức của năm tài chính 2013 và đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Lượng phát thải khí nhà kính của Nhật Bản đã giảm 23% so với các mức tài chính 2013 trong 12 tháng tính đến tháng 3/2022. Tuy nhiên, lượng khí thải carbon dioxide trên một đơn vị điện được tạo ra vẫn không thay đổi, cho thấy việc triển khai năng lượng tái tạo và các nguồn năng lượng sạch khác là chưa đủ. Nhật Bản hiện tạo ra 73% điện năng từ nhiên liệu hóa thạch, so với 22% từ năng lượng tái tạo và 6% từ năng lượng hạt nhân.

Mục tiêu của Nhật Bản đến năm 2030 là cắt giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch xuống 41%, đồng thời tăng tỷ trọng từ năng lượng tái tạo lên ít nhất 36% trong tổng số và năng lượng hạt nhân lên 20%. Tuy nhiên, việc mở rộng sản lượng năng lượng tái tạo đã bị cản trở bởi địa lý và các giới hạn đối với lưới điện cũng như tệ quan liêu. Trong khi đó, việc khởi động lại các nhà máy hạt nhân gặp nhiều khó khăn do sự phản đối của cộng đồng địa phương kể từ cuộc khủng hoảng Fukushima năm 2011.

Trong khi đó, Hàn Quốc cũng phải đối mặt với thách thức tương tự. Nước này cũng phụ thuộc nhiều vào nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu và đang nỗ lực xây dựng năng lực năng lượng tái tạo. Số lượng TTDL dự kiến sẽ tăng mạnh trong nước khi các công ty công nghệ trong nước và toàn cầu, bao gồm Naver, Kakao và Equinix, gấp rút thành lập các trung tâm của riêng mình để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về điện toán AI.

Theo dữ liệu của chính phủ, Hàn Quốc dự kiến sẽ có 732 TTDL vào năm 2029, tăng gấp 5 lần so với năm 2022. Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng đã đưa ra quan ngại rằng việc tập trung các TTDL ở khu vực Greater Seoul có thể dẫn đến tình trạng thiếu điện. Bộ này đang thúc giục các công ty đặt TTDL ở nơi khác.

Theo cơ quan bất động sản thương mại Cushman và Wakefield, nhu cầu về TTDL đang tăng lên trên khắp châu Á. Công suất hoạt động tại Singapore dự kiến sẽ vượt quá 1 gigawatt trong năm nay, trong khi các thị trường ở Tokyo, Mumbai và Sydney đang trên đà vượt quá 2 gigawatt trong vòng 5 - 7 năm tới.

Cơ quan này cho biết thêm, bang Johor của Malaysia đang trải qua tình trạng “lan tỏa” nguồn cung cấp TTDL từ nước láng giềng Singapore, nằm ngay phía Nam./.

QA