Trọng tâm du lịch sinh thái làng nghề, trải nghiệm lịch sử và văn hóa đặc sắc của vùng Kinh Bắc

Tỉnh Bắc Ninh đã đạt được nhiều thành tựu trong việc phát triển ngành du lịch. Theo số liệu từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, năm 2023, tổng lượt khách đến Bắc Ninh đạt trên 1,6 triệu lượt, tăng 46% so với cùng kỳ năm 2022, và đạt 103% kế hoạch đề ra. Tổng thu từ khách du lịch đạt 1.227 tỷ đồng, tăng 47% so với cùng kỳ năm 2022, và đạt 102% kế hoạch năm 2023.

Đặc biệt, du lịch Bắc Ninh đã mở thêm hướng phát triển mới, tạo ra tiềm năng đặc biệt để thu hút du khách. Sự phát triển hạ tầng và kỹ thuật của các cơ sở kinh doanh du lịch đã góp phần làm thay đổi diện mạo và cảnh quan đô thị Bắc Ninh, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ du lịch. Cùng với đó, tỉnh đã hình thành các điểm du lịch và xây dựng kế hoạch đầu tư cơ sở hạ tầng, dịch vụ nhằm nâng cao chất lượng điểm đến và phục vụ khách du lịch.

Theo Quyết định số 1589/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh Bắc Ninh đặt mục tiêu phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, với trọng tâm là du lịch sinh thái làng nghề, du lịch trải nghiệm lịch sử và văn hóa đặc sắc của vùng Kinh Bắc. Kế hoạch này nhằm nâng cao vai trò quảng bá và giới thiệu hình ảnh của Bắc Ninh tới bạn bè trong nước và quốc tế.

Theo đó, Bắc Ninh sẽ tập trung phát triển du lịch sinh thái làng nghề, giúp du khách trải nghiệm trực tiếp các hoạt động sản xuất truyền thống, tìm hiểu các quy trình sản xuất các sản phẩm đặc trưng của địa phương. Đồng thời, du lịch lịch sử và văn hóa sẽ được ưu tiên với các tour trải nghiệm lịch sử, tham quan các di tích lịch sử và văn hóa quan trọng, giúp du khách có cái nhìn sâu sắc về quá khứ và giá trị văn hóa của vùng đất Kinh Bắc.

Phát triển toàn diện văn hóa và con người Bắc Ninh là một trong những động lực quan trọng để thúc đẩy phát triển bền vững. Du lịch văn hóa sẽ gắn kết chặt chẽ với sự phát triển của các ngành công nghiệp văn hóa và các ngành công nghiệp sáng tạo. Điều này không chỉ tạo ra nhiều sản phẩm du lịch phong phú mà còn giúp bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của Bắc Ninh.

Kế hoạch phát triển du lịch Bắc Ninh cũng bao gồm việc triển khai các khu dân cư nông thôn kết hợp với bảo vệ và gìn giữ không gian văn hóa truyền thống của địa phương. Các thiết chế văn hóa làng xã sẽ được xây dựng nhằm góp phần bảo tồn và phát triển các khu vực làng nghề. Việc cải tạo và xây dựng kiến trúc nhà ở và cơ sở hạ tầng nông thôn sẽ được thực hiện phù hợp với điều kiện sống của dân cư, không phá vỡ cảnh quan sinh thái nông thôn, đồng thời đảm bảo các điểm dân cư mới phát triển phải có quy hoạch kiến trúc cảnh quan phù hợp với truyền thống, đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật và xã hội.

Lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh cho biết Bắc Ninh - Kinh Bắc xưa vốn từng là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội của cả nước, quê hương giàu truyền thống lịch sử, văn hoá và cách mạng.

Đến năm 2030, toàn tỉnh dự kiến sẽ có 08 khu du lịch cấp tỉnh

Theo phương án phát triển khu du lịch của tỉnh Bắc Ninh, việc phân bố khu chức năng được chia theo các vùng địa lý cụ thể. Vùng Bắc sông Đuống bao gồm thành phố Bắc Ninh, thành phố Từ Sơn, thị xã Quế Võ và các huyện Yên Phong, Tiên Du. Trong đó, trung tâm du lịch và giải trí nằm ở Đông Bắc thành phố Từ Sơn và phía Tây huyện Tiên Du, với các loại hình dịch vụ du lịch chủ yếu như du lịch hội nghị, hội thảo, sự kiện, dịch vụ vui chơi giải trí và du lịch văn hóa.

Vùng Nam sông Đuống bao gồm thị xã Thuận Thành, huyện Gia Bình và huyện Lương Tài, nổi bật với nhiều làng nghề và di tích lịch sử - văn hóa, thuận lợi cho phát triển du lịch sông nước, kết nối với không gian du lịch phía Bắc sông Đuống và các vùng phụ cận.

Các loại hình dịch vụ du lịch tiềm năng tại đây gồm du lịch sinh thái nông nghiệp, nghỉ dưỡng kết hợp với tham quan, du lịch sông nước, du lịch cộng đồng, và sân golf. Vùng đô thị Hồ, thị xã Thuận Thành, đóng vai trò là đô thị cửa ngõ kết nối với Hà Nội, là trung tâm du lịch vùng phía Nam của tỉnh Bắc Ninh; bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, làng nghề truyền thống tranh Đông Hồ. Vùng không gian sông Đuống và hành lang sông Đuống được xác định là trục hành lang sinh thái quan trọng của tỉnh, phát triển du lịch xanh, du lịch sinh thái nông nghiệp, và du lịch sông nước.

Phát triển các khu du lịch trọng yếu bao gồm khu du lịch mang tầm cỡ quốc gia với khu du lịch vui chơi giải trí, thể thao, sinh thái văn hóa hiện đại quy mô lớn tại Nam Sơn, thành phố Bắc Ninh, trọng tâm gắn với quần thể di tích lịch sử, văn hóa chùa Dạm, núi Dạm, và ngòi Con Tên. Đến năm 2030, toàn tỉnh dự kiến sẽ có 08 khu du lịch cấp tỉnh.

Hiện nay, Bắc Ninh đang chú trọng nâng cao chất lượng điểm đến và chất lượng dịch vụ du lịch; Tiếp tục quy hoạch, đầu tư bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa; Đầu tư kết cấu hạ tầng, cảnh quan môi trường một số làng nghề, làng Quan họ; Gìn giữ, khôi phục các nét văn hóa, phong tục, tập quán truyền thống tốt đẹp của làng, xã từ đó, tăng cường liên kết với các đơn vị lữ hành đưa khách về trải nghiệm các làng nghề truyền thống, làng quan họ, làng cổ...

Trong quý I/2024, ngành du lịch tỉnh Bắc Ninh đón khoảng 710 nghìn lượt khách, tăng 36,5% so cùng kỳ năm 2023; Doanh thu ước đạt 480 tỷ đồng, tăng 44% so với cùng kỳ.

Với định hướng phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tỉnh Bắc Ninh không chỉ tập trung vào việc khai thác các tiềm năng du lịch hiện có mà còn chú trọng vào việc phát triển toàn diện văn hóa và con người. Đây hứa hẹn sẽ là những bước đi quan trọng giúp Bắc Ninh trở thành điểm đến hấp dẫn, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững cho địa phương.

Đỗ Thêu