Mặc dù đã có lịch sử phát triển khá dài và đã được ứng dụng rộng rãi trong nghiên cứu truyền thông, song cho đến nay, còn nhiều những tranh luận về việc sử dụng phương pháp phân tích nội dung (content analysis) trong các nghiên cứu báo chí, truyền thông. Hiện nay, phương pháp này được sử dụng rất rộng rãi bởi các nhà nghiên cứu truyền thông chuyên nghiệp ở Việt Nam, đặc biệt trong đội ngũ sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh.

Việc vận dụng phương pháp này trong nghiên cứu, phân tích nội dung tài liệu báo chí truyền thông thường chưa thống nhất, còn nhiều tranh luận và những quan điểm khác biệt giữa các nhà nghiên cứu trong nước.

Điều này khiến cho các nhà nghiên cứu khó xác định được hướng đi đúng đắn trong các bước tiến hành nghiên cứu: từ việc xác định chủ đề nghiên cứu đến thao tác hoá các khái niệm, xây dựng cơ sở lý luận, xác định chỉ báo trong nghiên cứu và từ đó xây dựng công cụ nghiên cứu đánh giá chính xác được các vấn đề nghiên cứu.

Nội dung cuốn sách “Phương pháp phân tích nội dung truyền thông - lý luận và thực tiễn (Sách chuyên khảo)” không chỉ dừng lại ở trình bày tổng quan, bàn về cơ sở lý luận, phương pháp tiếp cận mà còn hướng tới xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn, mô hình hóa cụ thể các bước tiến hành nghiên cứu đối với từng hướng tiếp cận nghiên cứu.

Đặc biệt, cuốn sách hướng tới những sản phẩm nghiên cứu có chất lượng cao với sự tham gia hỗ trợ của các phần mềm ứng dụng trong phân tích nội dung tài liệu truyền thông báo chí với kỳ vọng đạt được những sản phẩm nghiên cứu bài bản, hiệu quả và có chất lượng cao, được công nhận trong cộng đồng quốc tế.

Ngoài phần mở đầu, cuốn sách gồm 4 chương: Chương 1: Khái niệm, đặc điểm phương pháp phân tích nội dung truyền thông; Chương 2: Lịch sử và quá trình phát triển phương pháp phân tích nội dung truyền thông; Chương 3: Tổng quan cơ sở lý luận phương pháp phân tích nội dung truyền thông; Chương 4: Các bước phân tích và kỹ thuật phân tích nội dung truyền thông.

Cuốn sách được hoàn thành sau quá trình tích luỹ, nghiên cứu của tác giả cùng với sự đóng góp ý kiến chuyên môn từ đồng nghiệp, các chuyên gia trong lĩnh vực nghiên cứu báo chí, truyền thông. Đây là tài liệu về cơ sở lý luận và thực tiễn nghiên cứu truyền thông sử dụng phương pháp phân tích nội dung truyền thông hữu ích cho các nhà nghiên cứu, học viên, sinh viên muốn tìm hiểu sâu về phương pháp nghiên cứu truyền thông nói chung và phương pháp phân tích nội dung truyền thông nói riêng./.

Thu Trang