Lý giải những thắc mắc của đại biểu liên quan đến thương mại điện tử tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh: Thông thường, thương mại quản lý đã khó nên quản lý xuất nhập khẩu qua thương mại điện tử càng khó hơn nhiều. Chính vì vậy, Bộ Công Thương đã tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Bảo vệ người tiêu dùng, phê duyệt đề án chống hàng giả và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tham mưu chính sách quản lý thông tin giao dịch thương mại điện tử với hàng xuất nhập khẩu.

Đáng lưu ý, trong số đó, yêu cầu công bố thông tin các website thương mại điện tử, chú trọng trách nhiệm cá nhân tổ chức cung cấp và bán hàng trên sàn thương mại điện tử; kết nối và chia sẻ dữ liệu với các bộ ngành, địa phương; ban hành cơ chế giám sát hoạt động đầu tư nước ngoài, đưa thương mại điện tử là ngành nghề có điều kiện với nhà đầu tư nước ngoài…

Nhằm tăng cường quản lý hoạt động xuất nhập trên thương mại điện tử, Bộ Công Thương đã kiến nghị Chính phủ xem xét trong hoạt động hải quan, sẽ tách bạch hàng hóa thông thường với hàng hóa thương mại điện tử, bỏ quy định miễn thuế với hàng hóa dưới 1 triệu đồng.

Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết, trong lĩnh vực thương mại điện tử, các thủ tục hành chính đã thực hiện cung cấp dưới dạng dịch vụ công trực tuyến toàn trình cấp độ 4, các quy trình, thủ tục đã được tự động hóa, cắt giảm tối đa để giảm thời gian xử lý. Riêng năm 2023, Bộ đã xử lý hơn 10 nghìn hồ sơ trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, thực tế như đại biểu phản ánh có số ít trường hợp, thủ tục cần nhiều thời gian xử lý liên quan đến hồ sơ của 2 nhóm nên có hiện tượng chậm trễ giải quyết các thủ tục cho khách hàng.

Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục làm tốt việc bồi dưỡng, nâng cao năng lực cán bộ khi giải quyết các thủ tục hành chính; tăng cường giám sát, thống kê và giải quyết thủ tục hành chính, bảo đảm chất lượng và thời gian giải quyết hồ sơ theo quy định; hoàn thiện cơ sở dữ liệu dùng chung về thương mại điện tử, kết nối, chia sẻ dữ liệu với các cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan để phục vụ khai thác thông tin và xử lý nhanh.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng chỉ ra việc Việt Nam phải đối mặt với 3 thách thức lớn đó là người tiêu dùng phải đối mặt với mất an toàn dữ liệu cá nhân; hàng giả, hàng kém chất lượng, tính an toàn thấp chưa được kiểm soát chặt chẽ đã và đang bao vây, sẵn sàng đổ bộ vào nước ta, ảnh hưởng tới cả doanh nghiệp sản xuất cũng như người tiêu dùng; thách thức thứ ba là thất thu thuế.

Đáng lưu ý, tình trạng lộ lọt thông tin cá nhân, mua bán, chiếm đoạt dữ liệu cá nhân trên môi trường mạng tuy không phổ biến nhưng thời gian qua Bộ Công thương đã nhận diện rõ vấn đề này; đã nghiên cứu tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 và Nghị định 55 hướng dẫn thi hành luật; trong đó, có bổ sung nhiệm vụ tổ chức và cá nhân trong việc bảo vệ thông tin của người tiêu dùng, như phải xây dựng quy tắc bảo vệ thông tin, bảo đảm an toàn, an ninh của người tiêu dùng. Ngày 01/7/2024, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng có hiệu lực, hy vọng sẽ góp phần khắc phục tình trạng trên.

Để khắc phục tình trạng này Bộ Công Thương sẽ phối hợp với Bộ Công an xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, bảo đảm các quy định của pháp luật toàn diện các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực thương mại điện tử. Đẩy mạnh truyền thông về các quy định mới của pháp luật; yêu cầu các tổ chức cá nhân kinh doanh xây dựng quy tắc bảo mật thông tin; yêu cầu sản giao dịch điện tử công khai chính sách bảo vệ thông tin cá nhân của người tiêu dùng.

Về giải pháp chống hàng giả bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Bộ Công Thương đã thường xuyên khuyến nghị đến người sản xuất trong nước chủ động nâng cao chất lượng sản phẩm; đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, nhất là trên môi trường thương mại điện tử.

Bộ Công Thương cũng trình cấp có thẩm quyền ban hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 và nghị định hướng dẫn triển khai đề án chống hàng giả bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thương mại điện tử và triển khai cơ chế trực tuyến 24/7 để tiếp nhận phản ánh của người tiêu dùng cả nước. Riêng trong năm 2023, đã tiếp nhận và gỡ bỏ hơn 18.000 sản phẩm và chặn hơn 5.000 gian hàng vi phạm các quy định của pháp luật hiện hành. Tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc xuất xứ, tránh hàng giả, hàng kém chất lượng qua thương mại điện tử.

Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục chủ động phối hợp các bộ, ngành chức năng tham mưu Chính phủ xem xét ban hành nghị định về quản lý hải quan đối với hoạt động xuất nhập khẩu qua thương mại điện tử. Theo đó, tách bạch giữa luồng hóa thông thường với hàng hóa thương mại điện tử để tăng cường quản lý người bán nước ngoài qua kênh này.

Bên cạnh đó, tham mưu Chính phủ xem xét bãi bỏ quy định miễn thuế giá trị gia tăng với hàng hóa nhập khẩu giá trị nhỏ, tránh tình trạng nhập khẩu qua thương mại điện tử cạnh tranh với hàng trong nước mà không bị áp thuế. Mặt khác, có cơ chế, chính sách khuyến khích hỗ trợ các doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm đủ sức cạnh tranh với hàng ngoại nhập; đẩy mạnh cuộc vận động người Việt ưu tiên dùng hàng Việt, nhất là trên thương mại điện tử; Đồng thời, tăng cường kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc, xuất xứ, tránh hàng giả, hàng kém chất lượng nhập qua môi trường điện tử.

Đối với giải pháp chống thất thu thuế, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, theo thống kê, nộp thuế trong lĩnh vực này của năm 2003 tăng trên 16% so với năm 2022. Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thừa nhận còn thất thu thuế trong lĩnh vực này. Bộ Công thương tích cực phối hợp với ngành thuế và Bộ Tài chính chia sẻ dữ liệu của hơn 900 website và gần 300 ứng dụng sàn giao dịch thương mại điện tử để thực hiện rà soát và tăng cường quản lý thuế trong thương mại điện tử.

Thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu dùng chung về thương mại điện tử chia sẻ liên thông với các bộ ngành liên quan để phục vụ quản lý thuế và hải quan. Khẩn trương hoàn thành kết nối hệ thống giữa cơ quan chức năng của Bộ Công thương và Tổng cục thuế để trao đổi dữ liệu các website ứng dụng thương mại điện tử bán hàng trong tháng 6/2014. Tăng cường phối hợp với Bộ Công an trong áp dụng định danh điện tử cho người bán trên sàn giao dịch để tăng cường hiệu quả quản lý, chống thất thu thuế. Tích cực thanh kiểm tra, xử lý vi phạm các doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân hoạt động trên thương mại điện tử không kê khai thuế.

"Nhằm tăng cường quản lý hướng dẫn hỗ trợ người tiêu dùng, Bộ đã công khai danh sách các website thương mại điện tử về phản ánh về việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật", Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên bày tỏ./.

Uyên Hương (TTXVN)