Sụt giảm nguồn thu, cơ quan báo chí tìm hướng đi mới

Theo khảo sát quy mô lớn nhất từ trước tới nay được Hội Nhà báo Việt Nam thống kê được công bố tại Hội Báo Xuân 2024, 3 nguồn thu chính của các cơ quan báo chí tại Việt Nam vẫn là theo các mô hình truyền thống, bao gồm: Quảng cáo trên báo in, ngân sách nhà nước, hợp đồng truyền thông...

Tại hội thảo với chủ đề “Công nghệ thúc đẩy đa dạng hóa nguồn thu cho báo chí” do Báo điện tử VietnamPlus (Thông tấn xã Việt Nam) và Cục Thông tin Đối ngoại, Bộ TT&TT tổ chức ngày 18/6, tại Hà Nội, nhiều ý kiến cơ quan báo chí đã chia sẻ về giải pháp giảm chi phí, tăng nguồn thu.

Phát biểu dẫn đề, Tổng Biên tập Báo Điện tử VietnamPlus Trần Tiến Duẩn nhấn mạnh trong công cuộc chuyển đổi số (CĐS), công nghệ không chỉ dẫn dắt báo chí mà còn thúc đẩy đa dạng hóa nguồn thu cho báo chí.

Theo PGS. TS. Nguyễn Thành Lợi, Tổng Biên tập Báo Kinh tế và Đô thị, các sản phẩm báo chí truyền thông là phi vật chất, là sản phẩm báo chí truyền thông giá trị còn trường tồn. Vì vậy, muốn tạo ra nguồn thu từ được từ báo chí thì phải xuất phát từ đầu tư giá trị nội dung của tác phẩm báo chí.

Thực tiễn hiện nay của báo in của Báo Kinh tế và Đô thị là nguồn thu từ phát hành đa phần là lỗ. Còn nguồn thu dựa vào quảng cáo vô cùng khó khăn. Để giải quyết vấn đề nguồn thu, tờ báo cần xây dựng tòa soạn hội tụ dựa trên giải pháp chuyển đổi số (CĐS) báo chí.

"Trước kia, chúng tôi có 9 ấn phẩm thì chạy 9 CMS khác nhau. Tới tháng 7 này, tòa soạn cố gắng xây dựng 1 hệ thống CMS thống nhất để có thể giảm được chi phí đầu vào, tăng nguồn thu. Cùng với đó, Báo sẽ tổ chức các sự kiện báo chí - truyền thông", PGS. TS. Nguyễn Thành Lợi chia sẻ về giải pháp hoạch định xu hướng phát triển của Báo Kinh tế và Đô thị.

Đồng tình với ý kiến về một trong những giải pháp gia tăng nguồn thu là tổ chức sự kiện, Tổng Biên tập Báo Đầu tư Lê Trọng Minh chia sẻ, về việc báo đã có 16 năm tổ chức thành công giải golf Từ thiện Thường niên Vì trẻ em Việt Nam.

Giải đấu này không chỉ thu hút gia tăng được nguồn thu cho Báo mà còn có ý nghĩa nhân văn vô cùng sâu sắc khi mục đích gây quỹ học bổng cho học sinh, sinh viên khó khăn, đạt thành tích cao trong học tập.

Tổng Biên tập Báo Đầu tư cũng chia sẻ thêm, vấn đề tổ chức hoạt động, sự kiện gì thì các cơ quan báo chí cần nghiên cứu và lựa chọn hình thức, quy mô, tính chất tổ chức phù hợp để đem lại hiệu quả thiết thực gắn với hoạt động báo chí của tòa soạn.

Trong khi đó, đại diện Báo Nhân Dân cho rằng, việc đa dạng hóa nguồn thu của cơ quan báo chí không chỉ nên dừng lại ở tổ chức sự kiện, mà còn cần liên kết nhiều hoạt động, thậm chí là bán lẻ.

Báo Nhân Dân vừa khai trương sạp báo đọc báo miễn phí và bán lẻ một số đồ tiêu dùng lưu niệm (áo, mũ, túi xách, cốc...) có tên Báo Nhân Dân. Báo Nhân Dân không đặt nặng câu chuyện lợi nhuận, mà chỉ tập trung vào xây dựng thương hiệu trước.

Ý nghĩa hơn là Báo hợp tác với nhóm người khuyết tật để bán lẻ các sản phẩm của họ với mong muốn đóng góp một phần trách nhiệm với vấn đề an sinh xã hội.

"Biết đâu từ hoạt động tạo nguồn thu này lại đóng góp một phần đáng kể của nguồn thu của báo trong tương lai", theo chia sẻ của đại diện Báo Nhân Dân.

"Nắn dòng" kinh tế báo chí "chảy" về cơ quan báo chí

Thông tin về sự sụt giảm nguồn thu của các cơ quan báo chí, bà Đặng Thị Phương Thảo, Phó Cục trưởng Cục Báo chí, Bộ TT&TT cho biết, khoảng 70% nguồn thu từ quảng cáo của cơ quan báo chí đã được chia sẻ với mạng xã hội (MXH), chỉ còn lại 30% cho các cơ quan báo chí. Sự sụt giảm là rất lớn, có đài truyền hình 1 năm vừa qua chỉ có 7 quảng cáo...

Trước những khó khăn, sụt giảm nguồn thu của cơ quan báo chí, bà Đặng Thị Phương Thảo cho biết Bộ TT&TT đã thực hiện nhiều giải pháp để hỗ trợ, trong đó, một số giải pháp nổi bật như Bộ TT&TT đã tham mưu và trình Chính phủ ban hành Quyết định số 348/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Chiến lược chuyển đối số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Bộ TT&TT cũng ban hành Bản đồ công nghệ lĩnh vực TT&TT, trong đó có lĩnh vực báo chí đăng tải công khai tại Cổng thông tin điện tử của Bộ TT&TT tại địa chỉ mic.gov.vn. Theo đó, các cơ quan báo chí dễ dàng truy cập và nắm bắt được báo mình đang ở đâu, đến năm 2025, năm 2030 phải đầu tư công nghệ gì và nên loại bỏ công nghệ lỗi thời nào để xác định các giải pháp phù hợp.

"Bộ TT&TT cũng công bố "White List” và yêu cầu các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ, các nhãn hàng tuân thủ pháp luật về quảng cáo trên mạng. Bộ TT&TT khuyến nghị các cơ quan báo chí đăng ký trang chính thống của mình vào White List của Bộ TT&TT. Qua đó, để hướng các nhãn hàng quảng cáo và "nắn dòng" doanh thu tới các cơ quan báo chí chính thống và có trách nhiệm với xã hội trong truyền tải thông tin chính thống, lành mạnh", Phó Cục trưởng Cục Báo chí nhấn mạnh về giải pháp hỗ trợ gia tăng nguồn thu của báo chí...

Ông Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam khuyến nghị, các cơ quan báo chí đa dạng, gia tăng nguồn thu, làm sao mỗi cơ quan báo chí có 3 - 4 nguồn thu, trong đó có nguồn thu từ độc giả. Các cơ quan báo chí cần thu thập dữ liệu người dùng tốt đồng thời cần CĐS để tạo ra sản phẩm mới, tạo nguồn thu cho đơn vị.

"Không hẳn CĐS là phải đầu tư chi phí lớn mà thực tế, nhiều cơ quan báo chí nhỏ tại địa phương như Báo Đắk Nông, Báo Hải Dương... với giải pháp đầu tư phù hợp, cách làm hiệu quả đã thu hút được nhiều độc giả, từng bước tăng nguồn thu...", Tổng Biên tập Lê Quốc Minh cho biết.

"Các cơ quan báo chí cần mạnh dạn thử nghiệm, chấp nhận rủi ro, kể cả sai sót để tìm ra giải pháp tốt. Nói cho cùng báo chí là câu chuyện chất lượng, song sự nổi lên của công nghệ trong hoạt động báo chí là điều không thể bỏ qua, bởi đó là công cụ để thúc đẩy các cơ quan báo chí đổi mới, sáng tạo, có nhiều ý tưởng mới nhằm đa dạng hóa nguồn thu", ông Lê Quốc Minh nhấn mạnh.

Bình Minh