Những nỗ lực này không chỉ giúp doanh nghiệp vượt qua những trở ngại trong quá trình thông quan hàng hóa, mà còn đóng góp tích cực vào việc thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế của đất nước. Trọng tâm của ngành hải quan là rút ngắn thời gian thông quan, chuyển đổi số và đơn giản hóa thủ tục, tổ chức các chương trình đối thoại để có thể thấu hiểu và hỗ trợ doanh nghiệp tốt nhất.

Thiết lập các kênh ưu tiên và quy trình nhanh gọn cho các loại hàng hóa đặc thù

Một trong những ưu tiên hàng đầu của Hải quan Việt Nam là rút ngắn thời gian thông quan, đặc biệt đối với hàng hóa nông sản và hàng hóa dễ hư hỏng. Tổng cục Hải quan đã tập trung triển khai các giải pháp nhằm giảm thiểu tối đa thời gian chờ đợi cho doanh nghiệp. Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp nhanh chóng tiếp cận thị trường mà còn giảm thiểu tổn thất kinh tế do thời gian chờ đợi kéo dài.

Cụ thể, Hải quan đã thiết lập các kênh ưu tiên và quy trình nhanh gọn cho các loại hàng hóa đặc thù như nông sản, thực phẩm tươi sống và hàng hóa dễ hư hỏng. Bên cạnh đó, Hải quan cũng tăng cường việc sử dụng công nghệ thông tin để theo dõi và giám sát quy trình thông quan, từ đó đảm bảo mọi thủ tục được thực hiện một cách nhanh chóng và chính xác. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu thời gian thông quan mà còn nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong hoạt động của cơ quan Hải quan.

Bên cạnh việc cải tiến quy trình và áp dụng công nghệ mới, Hải quan Việt Nam cũng tăng cường đối thoại và hỗ trợ doanh nghiệp. Các cơ quan hải quan, bao gồm Cục Hải quan Hà Nội, đã chủ động tổ chức các buổi đối thoại trực tiếp với doanh nghiệp để lắng nghe và giải quyết các vướng mắc một cách kịp thời. Những buổi đối thoại này không chỉ giúp cơ quan Hải quan hiểu rõ hơn về những khó khăn mà doanh nghiệp đang gặp phải, mà còn tạo ra một kênh giao tiếp mở, giúp nâng cao sự hợp tác và tin tưởng giữa hai bên.

Tại Diễn đàn thường niên Hải quan - Doanh nghiệp cuối năm 2023, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, ông Hoàng Việt Cường, đã nhấn mạnh ngành Hải quan đang nỗ lực đồng bộ và quyết liệt nhằm tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp. Chú trọng công tác chuyển đổi số và đơn giản hóa thủ tục hành chính là một trong những hoạt động mà Hải quan Việt Nam nhắm tới, nhằm góp phần rút ngắn thời gian thông quan. Trong những năm gần đây, cơ quan Hải quan đã chấp nhận chứng từ nộp dưới dạng điện tử, từ đó giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và công sức trong việc hoàn thiện các thủ tục hải quan. Các doanh nghiệp không còn phải mất nhiều thời gian để chuẩn bị và nộp các loại giấy tờ truyền thống, mà thay vào đó có thể hoàn tất mọi thủ tục trực tuyến.

Đẩy mạnh chuyển đổi số, hiện đại hóa Hải quan

Để hỗ trợ quá trình chuyển đổi số, Hải quan đã thành lập các tổ hỗ trợ để xử lý vướng mắc liên quan đến thủ tục hải quan điện tử. Các tổ này hoạt động như một cầu nối giữa cơ quan Hải quan và doanh nghiệp, giúp giải quyết nhanh chóng các vấn đề phát sinh, đồng thời cung cấp hướng dẫn chi tiết và kịp thời cho doanh nghiệp. Việc này không chỉ giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về các quy định và quy trình mới mà còn giúp họ ứng dụng công nghệ một cách hiệu quả vào hoạt động xuất nhập khẩu.

Ngoài ra, Hải quan cũng đã triển khai nhiều biện pháp để đơn giản hóa các thủ tục hải quan. Các quy trình kiểm tra và kiểm soát hàng hóa được tối ưu hóa để đảm bảo tính hiệu quả và nhanh chóng. Những biện pháp này bao gồm việc sử dụng công nghệ quét mã vạch, kiểm tra qua hệ thống camera giám sát, và áp dụng các phương pháp kiểm tra rủi ro để xác định những lô hàng cần kiểm tra kỹ lưỡng.

Một trong những sáng kiến đáng chú ý là việc Hải quan Việt Nam xây dựng và triển khai các cổng thông tin điện tử, nơi doanh nghiệp có thể tra cứu thông tin, nộp hồ sơ và theo dõi tình trạng xử lý một cách trực tuyến. Các cổng thông tin này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp, mà còn nâng cao tính minh bạch và minh bạch trong các hoạt động của cơ quan Hải quan.

Đầu năm nay, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan đã ban hành Chỉ thị số 381/CT-TCHQ về việc đẩy mạnh chuyển đổi số, cải cách hiện đại hóa Hải quan giai đoạn 2024-2025 nhằm tiếp tục đẩy mạnh, tăng cường đầu tư ứng dụng CNTT và chuyển đổi số trong toàn Ngành. Theo đó, Ngành hải quan nhắm đến mục tiêu xây dựng ngành Hải quan chính quy, đổi mới sáng tạo, đáp ứng yêu cầu phát triển của thời đại công nghệ số và hội nhập quốc tế. Phấn đấu đến năm 2025, Hải quan sẽ cơ bản hoàn thành Hải quan số theo mục tiêu đề ra tại Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030 ban hành kèm theo Quyết định số 628/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng của ngành Hải quan trong thời gian tới.

Những kết quả tích cực mà ngành Hải quan đã đạt được nhờ nỗ lực chuyển đổi số, hiện đại hóa quy trình là 100% các Cục Hải quan tỉnh, thành phố đã triển khai Hệ thống thông quan điện tử tự động VNACCS/VCIS. Việc triển khai thủ tục hải quan điện tử đã tạo ra bước cải cách đột phá, thay đổi toàn diện phương thức khai, nộp hồ sơ hải quan từ thủ công sang điện tử, việc xử lý phản hồi của cơ quan hải quan cho doanh nghiệp cũng thực hiện thông qua hệ thống điện tử, tạo thuận lợi lớn cho hoạt động xuất nhập khẩu, giảm thiểu chứng từ, giấy tờ và đơn giản hóa hồ sơ hải quan trong các khâu, các bước thực hiện thủ tục hải quan, giảm bớt sự tiếp xúc giữa công chức hải quan và doanh nghiệp, hạn chế các phiền hà, tiêu cực, sách nhiễu, giảm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp. Thời gian tiếp nhận và thông quan đối với tờ khai luồng xanh chỉ từ 1-3 giây.

Những nỗ lực của Hải quan Việt Nam không chỉ góp phần thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế trong bối cảnh khó khăn, mà còn nâng cao vị thế của Việt Nam trong cộng đồng kinh tế quốc tế. Việc cải thiện quy trình thông quan và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu đã giúp Việt Nam trở thành một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp nước ngoài, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế quốc gia.

Đỗ Thêu