Chiến tranh thông tin hiện đại dựa trên nền tảng mạng xã hội: Vũ khí tương lai
Truyền thông - Ngày đăng : 09:04, 16/07/2024
Chiến tranh thông tin hiện đại dựa trên nền tảng mạng xã hội: Vũ khí tương lai
Chiến tranh thông tin hiện đại dựa trên các nền tảng mạng xã hội để chỉ huy định hướng thông tin là rất nguy hiểm, tác động đến tâm lý và nhận thức của số lượng lớn người dùng trên phạm vi rộng lớn của một quốc gia hoặc thế giới một cách nhanh chóng trong một khoảng thời gian ngắn, nhằm ảnh hưởng đến niềm tin cũng như hành vi của họ và làm giảm lòng tin vào chính phủ.
Tổng quan về chiến tranh thông tin
Theo nghiên cứu [1], sau hai cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất và lần thứ hai, thế giới về cơ bản đã phân định được lãnh thổ địa chính trị cho đến ngày nay. Cho đến thời điểm hiện tại, chiến tranh thế giới đã trải qua 5 thế hệ [2].
Cuộc chiến tranh thế hệ thứ năm, hay cuộc chiến tranh hiện đại được thực hiện chủ yếu thông qua các hành động phi quân sự như kỹ thuật mạng xã hội (MXH), thông tin giả, tấn công mạng, cùng với các công nghệ mới nổi như trí tuệ nhân tạo (AI) và các hệ thống tự động hoàn toàn. Cuộc chiến tranh thế hệ thứ năm được Daniel Abbot mô tả là cuộc chiến tranh của “thông tin và nhận thức” [3]. Mục đích của cuộc chiến tranh hiện đại không giống như các cuộc chiến tranh thế hệ đầu, mà tập trung vào việc gây bất ổn chính trị, phá hoại kinh tế…
Chiến tranh thông tin [4] là một trong các loại hình chiến tranh hiện đại được định nghĩa là các hành động tập trung vào việc làm mất ổn định hoặc thao túng các mạng thông tin cốt lõi của một nhà nước hoặc tổ chức trong xã hội với mục đích để ảnh hưởng đến khả năng và ý chí phát huy sức mạnh cũng như nỗ lực chống lại các cuộc tấn công tương tự bởi nhà nước hoặc tổ chức đối lập.
Chiến tranh thông tin có ba biểu hiện khác nhau gồm chiến tranh mạng (netwar), chiến tranh không gian mạng (cyberwar) và các hoạt động tâm lý (psychological operations). Chiến tranh mạng được đưa ra bởi Arquilla và Rondfeldt (1997) đề cập đến phương thức xung đột mới trong xã hội không giống như chiến tranh truyền thống, trong đó những người đứng đầu sử dụng các hình thức tổ chức mạng và các học thuyết, chiến lược, công nghệ phù hợp với thời đại thông tin. Những người đứng đầu có thể là các nhóm nhỏ phân tán mà giao tiếp, phối hợp, thực hiện các chiến dịch thông qua kết nối Internet mà không có một chỉ huy trung tâm chính xác nào.
Chiến tranh không gian mạng là các cuộc xung đột diễn ra trong không gian mạng (thế giới ảo và Internet) thay vì trong thế giới thật. Hoạt động tâm lý là một lĩnh vực vô hình, về bản chất, nó là lĩnh vực xung đột liên quan đến tâm trí của con người. Như vậy, theo định nghĩa trên thì chiến tranh thông tin đang diễn ra theo một chuỗi liên tục của nhận thức (netwar, psychological operations) và công nghệ (cyberwar).
Để đánh giá và hình dung về tương lai của chiến tranh thông tin, có 5 môi trường là biểu hiện của chiến tranh thông tin gồm: môi trường công nghệ, môi trường xã hội, môi trường xung đột/chiến tranh, môi trường chính trị và môi trường kinh tế.
Chiến tranh thông tin hiện đại dựa trên các nền tảng MXH
Viện nghiên cứu cải tiến Quốc phòng và Chính phủ (Institute of Defense and Government Advance - IDGA) của Mỹ đã có nghiên cứu [5] cho thấy thế giới đang chuyển từ phương thức chiến tranh truyền thống sang phương thức chiến tranh mới hiện đại sử dụng các phương tiện truyền thông xã hội, mà không có ranh giới giữa các quốc gia trên thế giới và cũng khó để xác định ai là đối thủ gây ra chiến tranh.
Trong bất kỳ hoạt động quân sự nào cũng có hai cách để đánh bại kẻ thù, phá vỡ nguồn sức mạnh của đối phương. Một là chấm dứt khả năng chiến đấu và hai là phá vỡ ý chí chiến đấu. Cách thứ nhất là sử dụng lực lượng quân sự để tiêu diệt lực lượng, tài sản và cơ sở hạ tầng của kẻ thù. Cách thứ hai là chấm dứt ý chí chiến đấu của lực lượng quân sự đối thủ thông qua việc điều khiển các thông điệp được truyền đi sử dụng các phương tiện truyền thông xã hội như Facebook, Twitter...
Các tác giả P. W. Singer và Emerson T. Brooking [6] đã xuất bản cuốn sách năm 2018, mô tả cách thức các nền tảng truyền thông xã hội trở thành một công cụ trong tuyên truyền thuyết phục. Trong 20 năm qua, các phương tiện truyền thông xã hội như Facebook, Twitter, Instagram đã phát triển, mở rộng nhanh chóng, và trở thành không gian chiến đấu trên mọi lĩnh vực từ các chiến dịch chính trị đến các hoạt động quân sự.
Trái ngược với các hình thức tấn công mạng truyền thống, các hoạt động không gian mạng ngày nay nhắm mục tiêu vào những người trong xã hội, ảnh hưởng đến niềm tin cũng như hành vi của họ, và làm giảm lòng tin vào chính phủ. Thế lực thù địch hiện đang tìm cách kiểm soát và khai thác cơ chế chiều hướng trên các phương tiện truyền thông xã hội để làm tổn hại đến lợi ích quốc gia, làm mất uy tín của các tổ chức và cá nhân trong chính phủ, lôi kéo và gây ra các cuộc xung đột trong chính quốc gia đó.
Theo [4], chiến tranh thông tin hiện đại được thể hiện dưới hình thức “Chỉ huy điều hướng thông tin” - “Commanding the trend” là một lý thuyết tương đối và các phương tiện dùng để thuyết phục người đọc trong MXH ngày càng trở nên nguy hiểm. Do vậy, thay vì các cuộc tấn công quân sự hoặc tấn công vào hạ tầng trọng yếu quốc gia, thế lực thù địch bên ngoài quốc gia có thể truy cập hợp lệ vào luồng thông tin trực tuyến thông qua phương tiện truyền thông xã hội để tác động đến các nhóm người được kết nối mạng của quốc gia đó.
Sự thích nghi của phương tiện truyền thông xã hội như một công cụ của chiến tranh hiện đại là do sự phát triển của công nghệ Internet đáp ứng được yêu cầu của chiến tranh thông tin, mà cho phép người dùng internet tạo ra thông tin thay vì sử dụng thông tin trực tuyến. Cá nhân có thể quyết định thông tin nào là quan trọng và chỉ đọc những thông tin đó. Người dùng không chỉ có thể lựa chọn những tin tức họ muốn xem mà còn có thể sử dụng phương tiện để tạo tin tức dựa trên quan điểm của họ.
Bản chất xã hội của con người đã dẫn đến mạng ảo. Như vậy, các hình thức truyền thông truyền thống đã phải nhường chỗ cho một hình thức giao tiếp đơn giản và dễ hiểu hơn. Các thế lực thù địch đã nhanh chóng tìm cách khai thác tính mở của Internet, cuối cùng phát triển các kỹ thuật để khai thác các mạng truyền thông xã hội như một công cụ để tuyên truyền thông tin. MXH tạo ra một điểm nhấn để tuyên truyền và đã trở thành mối liên hệ của các hoạt động thông tin và chiến tranh mạng.
Để hiểu được điều này, chúng ta phải xem xét khái niệm quan trọng về xu hướng truyền thông xã hội và các nguyên tắc cơ bản của tuyên truyền thông tin. Một điều quan trọng nữa là sự lan truyền của tin tức trên các phương tiện truyền thông xã hội, cụ thể là sự lan truyền của “tin tức giả” (fake news) và cách thức thâm nhập vào các phương tiện truyền thông chính thống để tuyên truyền.
Các trang mạng truyền thông xã hội như Twitter và Facebook sử dụng thuật toán để phân tích các từ, cụm từ hoặc thẻ hashtag để tạo danh sách các chủ đề được sắp xếp theo thứ tự của mức độ phổ biến. “Danh sách xu hướng” này là một cách nhanh chóng để đánh giá các chủ đề được thảo luận nhiều nhất tại một thời điểm nhất định. Theo một nghiên cứu năm 2011 về phương tiện truyền thông xã hội, một chủ đề nóng “sẽ thu hút sự chú ý của một lượng lớn khán giả trong một thời gian ngắn”.
Sử dụng các mạng trực tuyến hiện có kết hợp với tài khoản “bot” tự động, các đối tượng nước ngoài có thể chèn nội dung tuyên truyền vào một nền tảng phương tiện truyền thông xã hội, tạo ra một xu hướng và nhanh chóng phổ biến một thông điệp nhanh hơn và rẻ hơn bất kỳ phương tiện nào khác. Phương tiện truyền thông xã hội tạo điều kiện cho sự phát tán của một nội dung thông tin nằm ngoài phạm vi của một nhóm người cụ thể trong xã hội là những người trung thành với “Chỉ huy điều hướng thông tin”.
Việc phát tán thông tin của “Chỉ huy điều hướng thông tin” phụ thuộc vào 4 yếu tố: (1) Nội dung thông tin (thông điệp) phù hợp với vấn đề hiện có; (2) một nhóm người trung thành được định hướng thông tin; (3) một đội đặc vụ nhỏ hoặc những chiến binh mạng (cyber warriors); và (4) một mạng lưới các tài khoản “bot” tự động.
Thông thường, đội không gian mạng chịu trách nhiệm tạo ra nội dung thông tin cụ thể để tuyên truyền. Sau đó, đội không gian mạng sẽ tạo các video, hoặc tin tức giả mạo, thường có sự phối hợp với nhóm trung thành. Để đạt được hiệu quả trong việc tuyên truyền, nhóm trung thành, đội không gian mạng và mạng bot nỗ lực kết hợp với nhau để nắm quyền “Chỉ huy điều hướng thông tin”. Do đó, một đối thủ trong thời đại thông tin có thể ảnh hưởng đến người dân thông qua việc sử dụng nhiều kỹ thuật tuyên truyền, mà chủ yếu thông qua MXH kết hợp với các nguồn tin tức trực tuyến và các phương tiện truyền thông truyền thống.
Một xu hướng có thể truyền thông điệp đến một nhóm rộng lớn nằm ngoài MXH của một cá nhân. Hơn nữa, những đối tượng có mục đích xấu có thể sử dụng các xu hướng để phát tán thông điệp bằng cách sử dụng nhiều hình thức truyền thông trên nhiều nền tảng, với mục tiêu cuối cùng là thu hút sự phủ sóng trên các phương tiện truyền thông chính thống. “Chỉ huy điều hướng thông tin” là một phương pháp phát tán thông tin mạnh, theo một bài báo trên Guardian, “bạn có thể chọn một chủ đề nóng đang tồn tại, như tin tức giả, và sau đó khai thác nó. Bạn có thể chống lại chính các phương tiện truyền thông đã phanh phui nó”.
Có 3 phương pháp để hỗ trợ việc điều khiển chiều hướng thông tin trên các phương tiện truyền thông xã hội: phân phối (lan truyền) chiều hướng, chiếm quyền điều khiển chiều hướng và tạo chiều hướng.
Phương pháp đầu tiên - Phân phối xu hướng là tương đối dễ dàng và yêu cầu ít tài nguyên nhất. Phân phối xu hướng chỉ đơn giản là áp dụng một thông điệp cho mọi xu hướng chủ đề. Thứ hai là chiếm quyền điều khiển chiều hướng mà yêu cầu nhiều tài nguyên hơn dưới dạng nhiều người theo dõi hơn để phát tán thông điệp hoặc mạng lưới các “bot” (các chương trình tự động có thể tương tác với hệ thống máy tính hoặc người dùng) được thiết kế để phát tán thông điệp một cách tự động.
Trong ba phương pháp để nắm bắt được xu hướng, phương pháp tạo xu hướng đòi hỏi nhiều nỗ lực nhất. Phương pháp này cần chi phí để quảng cáo xu hướng hoặc kiến thức về môi trường truyền thông xã hội xung quanh chủ đề, và một mạng lưới gồm nhiều tài khoản bot tự động.
Những đối tượng có mục đích xấu đang tìm cách tác động đến người dân thông qua các xu hướng trên các phương tiện truyền thông xã hội, cách tốt nhất để thiết lập xu hướng là xây dựng một mạng lưới các tài khoản bot được lập trình để tương tác (tweet, like, share…) vào các khoảng thời gian khác nhau, phản hồi một số từ nhất định khi được chỉ dẫn bởi một tài khoản chính. Hình 1 chỉ ra một mô hình cơ bản của mạng lưới các tài khoản bot.
Trên cùng là một nhóm nhỏ chủ chốt. Đội này bao gồm các tài khoản được kiểm soát bởi con người với một lượng lớn người theo dõi. Các tài khoản này thường là những chiến binh không gian mạng của đối thủ hoặc lực lượng trung thành của quân ta với lượng người theo dõi đông đảo. Dưới nhóm chủ chốt là mạng lưới bot. Các bot theo dõi lẫn nhau và theo dõi nhóm chủ chốt.
Bên dưới mạng lưới bot là một nhóm gồm những người trung thành mà không có số lượng lớn người theo dõi. Các tài khoản được kiểm soát bởi con người trong nhóm cuối này là một phần của mạng, nhưng không liên quan nhiều đến mạng lưới bot này vì các liên kết yếu giữa các tài khoản. Nhóm cuối cùng không có một lượng lớn người theo dõi, nhưng họ theo dõi nhóm chủ chốt, thỉnh thoảng theo dõi tài khoản bot và hiếm khi theo dõi nhau.
Khi có đủ số lượng bot làm việc cùng nhau có thể nhanh chóng khởi tạo một xu hướng hoặc tiếp quản một xu hướng, nhưng bản thân các tài khoản bot chỉ có thể thu hẹp lỗ hổng cấu trúc giữa các mạng, không thay đổi hoàn toàn nội dung thông tin. Để thay đổi nội dung thông tin, để tiến hành một hoạt động gây ảnh hưởng hiệu quả, yêu cầu một nhóm phải kết hợp một chiến dịch bot được điều phối tốt với các thành phần thiết yếu của việc tuyên truyền.
Hình 2 chỉ ra một ví dụ về quy trình của cách Chỉ huy điều hướng thông tin trên mạng Twitter. Mạng bên ngoài là một nhóm đối lập về mặt ý thức hệ với nhóm trung thành. Nhóm mạng bên ngoài có thể biết về nội dung thông tin hiện có nhưng không nhất thiết phải tin vào những nội dung này.
Theo nghiên cứu [7], các phương tiện truyền thông xã hội là một chiến trường đối đầu thông tin, và có nhiều cách sử dụng MXH khác nhau để hỗ trợ các mục tiêu quân sự. Tomas Elkjer Nissen xác định 6 mục tiêu của chiến tranh thông tin hiện đại sử dụng các phương tiện truyền thông xã hội, gồm: thu thập thông tin tình báo (Intelligence collection), nhắm mục tiêu (địa lý) - (Geo) targeting, tác chiến mạng (Cyber operation), chỉ huy và điều khiển (Command and control), phòng thủ (Defense) và chiến tranh tâm lý (thông báo và sự ảnh hưởng) (Psychological warfare).
Thu thập thông tin tình báo - giám sát và phân tích thông tin tìm được trong các MXH như hồ sơ đối tượng trên MXH, cộng đồng MXH cụ thể, nội dung và độ nóng của các hội thoại. Thông tin thu thập được có thể hữu ích cho việc phân tích mục tiêu đối tượng, mà rất quan trọng để lập kế hoạch tác chiến thông tin.
Nhắm mục tiêu (Địa lý) - khám phá thực tế ảo (trong trường hợp này là MXH) để xác định mục tiêu cho các hoạt động quân sự được thực hiện trong thế giới thực. Việc phân tích sử dụng hình ảnh được gắn thẻ địa lý, nội dung cuộc trò chuyện của người dùng và dữ liệu định vị địa lý. Nguy cơ của các mục tiêu được xác định theo vị trí địa lý đã được công nhận từ nhiều tác nhân khác nhau. Ví dụ, vào năm 2014, tổ chức Hồi giáo Nhà nước Iraq và Levant (ISIL) hoặc Daesh đã cấm bật chức năng gắn thẻ địa lý của Twitter.
Tác chiến mạng - vi phạm mật khẩu, hack tài khoản MXH hoặc email, thay đổi nội dung hoặc vô hiệu hóa một số tài khoản. Các hoạt động mạng có thể được thực hiện để thu thập thông tin tình báo, ngăn chặn các tác nhân khác sử dụng MXH, tạo sự nhầm lẫn thông tin.
Ra lệnh và điều khiển (C2) - sử dụng các nền tảng truyền thông xã hội để liên lạc và phối hợp nội bộ. Tùy thuộc vào mục tiêu, các tác nhân khác nhau có thể sử dụng nhiều hơn hoặc ít hơn các nền tảng mạng mở để đồng bộ hóa hoạt động.
Phòng thủ - tất cả các dạng hoạt động mà mục tiêu là bảo vệ một MXH nhất định chống lại việc bị kẻ thù xâm nhập. Điều này bao gồm các hoạt động như mã hóa, chống theo dõi, che giấu IP hoặc việc sử dụng các cấu trúc thích nghi được đề cập ở trên. Phòng thủ cũng có nghĩa là làm cho người dùng MXH nhận thức được rủi ro mà họ gặp phải bằng cách giao tiếp thông qua các nền tảng truyền thông xã hội khác nhau.
Chiến tranh tâm lý (cung cấp thông tin và sự ảnh hưởng) - sử dụng MXH làm kênh phổ biến các thông điệp có mục tiêu là tác động (thay đổi) các quan điểm, niềm tin, nhận thức và hành vi của đối tượng mục tiêu. Điều này có nghĩa là đạt được một số tác động quân sự trong lĩnh vực nhận thức sử dụng thông tin sai lệch và việc tuyên truyền.
Nghiên cứu ứng dụng các nền tảng MXH di động trong chiến tranh thông tin hiện đại
Bộ Chính trị (khóa XII) đã ra Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 22/10/2018, về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”. Từ Nghị Quyết này, Ban chỉ đạo 35 Trung ương (BCĐ35TW), và Ban chỉ đạo 35 Quân ủy Trung ương (BCĐ35QUTW) được thành lập. Để thực hiện Nghị quyết số 35-NQ/TW, hiện nay, BCĐ35TW đang tổ chức, quản lý, và duy trì hoạt động lực lượng BCĐ35 tại 63 tỉnh, thành phố cả nước; BCĐ35QUTW đang tổ chức, quản lý, và duy trì hoạt động lực lượng 47 (LL47) toàn quân.
Viện nghiên cứu và phát triển quốc phòng Canada [8] đã có nghiên cứu về sự ảnh hưởng của các kỹ thuật sử dụng các phương tiện truyền thông xã hội trong chiến tranh thông tin hiện đại. Nghiên cứu này đã chỉ ra các cơ hội và thách thức của việc khai thác các phương tiện truyền thông xã hội trong chiến tranh thông tin hiện nay. Đây có thể là nguồn tham khảo có giá trị cho các cơ quan chỉ đạo để tổ chức lãnh đạo và thực hiện, xây dựng hình thức và phương pháp tác chiến thông tin phù hợp; cũng như lực lượng Ban chỉ đạo 35 trực tiếp thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.
Cơ hội của việc khai thác phương tiện truyền thông xã hội trong chiến tranh thông tin hiện nay
Các chính phủ trên khắp thế giới đã nhận ra những lợi thế mà MXH mang lại cho hoạt động của chính phủ. Ngoài những lợi thế nêu trên liên quan đến tốc độ phân phối, phạm vi tiếp cận và chi phí thấp cho mỗi tin nhắn, MXH mang lại các lợi ích vượt trội cho việc tạo ra các bản tin để thu hút mục tiêu. Việc khai thác dữ liệu người dùng MXH có thể cung cấp mô tả rất chính xác về sở thích của đối tượng cho phép tạo thông điệp có liên quan cao đến đối tượng. Việc tạo thông điệp có độ chính xác cao này, được biết là nhắm đến mục tiêu cụ thể, dựa trên phân tích rất chi tiết về sở thích của đối tượng mục tiêu và các hoạt động của người dùng, cho phép các cơ hội có ảnh hưởng mạnh mẽ có thể được sử dụng bởi chính phủ và các tổ chức chính trị khác.
Các cơ hội có ảnh hưởng đặc biệt có được từ việc phân phối thông tin trực tiếp trên màn hình. Người dùng sử dụng các phương tiện truyền thông xã hội để chuyển thông tin thông qua các thiết bị kết nối Internet và các thiết bị điện thoại di động nhằm duy trì hoạt động lâu dài và tác động liên tục.
Những lợi thế khác là chi phí cơ sở hạ tầng cho việc phân phối thông điệp rất thấp so với hầu hết các hình thức liên lạc truyền thống. Sau khi có được các kỹ năng để vận hành các nền tảng, MXH cho phép tần suất phân phối tin nhắn cao hơn nhiều và cũng cho phép nhắm mục tiêu đến nhiều người dùng hơn. Hơn nữa, rủi ro cho các nhà khai thác nền tảng MXH cũng ít hơn đáng kể.
Ngoài ra, có thể thu được phản hồi chính xác về hiệu quả của hoạt động thông qua việc phân tích dữ liệu truyền thông xã hội. Phân tích dữ liệu cho phép đo lường chính xác sự lan truyền thông điệp cũng như khả năng thâm nhập đến người dùng, dẫn đến nhiều tùy chỉnh chính xác cho các thông điệp dựa trên các phân tích dữ liệu điều mà không thể đạt được với việc giám sát phương tiện truyền thông truyền thống. Phân tích dữ liệu phương tiện truyền thông xã hội cung cấp một mức độ tiếp cận chính xác đối tượng mục tiêu. Chưa bao giờ có thông tin liên lạc quân sự có khả năng tiếp cận gần, hai chiều, với những người dùng có thể ở trong một khu vực thực tế do đối thủ kiểm soát.
Khả năng nhắn tin trực tiếp cho đối thủ ở mọi cấp độ cũng là một khả năng mới cung cấp tiềm năng lớn. Không phải tất cả kẻ thù đều có thể cam kết hoặc trung thành về mặt ý thức hệ. Kết hợp với các thông điệp phù hợp và các cuộc đàm phán trực tiếp, các nhà truyền thông quân sự có thể có thể tăng tỷ lệ đầu hàng hoặc thuyết phục đối phương kiềm chế khi bước vào trận chiến.
Các thách thức của việc khai thác phương tiện truyền thông xã hội trong chiến tranh thông tin hiện nay
Các cuộc phỏng vấn với các nhà hoạt động MXH của các quốc gia thành viên NATO cho thấy những thách thức đối với việc sử dụng phương tiện truyền thông xã hội trong hoạt động thông tin. Năm thách thức sau đã được đề cập nhiều lần:
Văn hóa quân sự: Văn hóa quân sự được mô tả là cố hữu bảo thủ dẫn đến một tổ chức chậm áp dụng các công nghệ mới. Nhiều nhà lãnh đạo quân đội vẫn xem môi trường thông tin và phương tiện truyền thông xã hội nằm bên ngoài quan sát.
Đào tạo: Tận dụng những tiến bộ trong học máy và khoa học dữ liệu liên quan đến MXH cho các ứng dụng quân sự như InfoOps hoặc PSYOPS yêu cầu kiến thức nâng cao về cả PSYOPS thông thường và mức độ hiểu biết rất cao về kỹ thuật mà có thể không đáp ứng đủ.
Chính sách: Chỉ trong những năm gần đây, quân đội mới áp dụng chính sách truyền thông xã hội và nhiều người không rõ ràng về những gì được phép thu thập dữ liệu.
Văn hóa về tính bí mật: Nhiều chiến thuật, kỹ thuật và thủ tục được sử dụng để tận dụng trí tuệ truyền thông xã hội nằm trong nghiên cứu truyền thông và cộng đồng tình báo. Các cộng đồng này có văn hóa phân loại quá mức, ngay cả trong trường hợp dữ liệu được công bố công khai. Quá trình phân loại này dẫn đến tình huống trong đó các nhà khai thác có thể sử dụng thông tin tình báo không có đủ điều kiện để tiếp cận nó. Đây đặc biệt là một thách thức trong phương tiện truyền thông xã hội nơi các bài đăng phải rất kịp thời để có hiệu quả mong muốn.
Không thích rủi ro: Khả năng tiếp cận người dùng toàn cầu và khả năng người dùng toàn cầu tiếp cận tất cả các thông tin liên lạc với người dân địa phương đều có rủi ro và cũng như hiệu quả cao. Rủi ro của việc tranh luận công khai được cân nhắc cực kỳ cẩn thận. Điều này một lần nữa làm tăng câu hỏi làm thế nào các bài đăng có thể kịp thời, đủ thường xuyên để tạo ra các hiệu ứng mong muốn.
Sự ảnh hưởng của việc khai thác phương tiện truyền thông xã hội
Dựa trên việc đánh giá các tài liệu nghiên cứu về phương tiện truyền thông xã hội trong môi trường an ninh, cũng như các cuộc phỏng vấn với các nhà điều hành liên quan đến các hoạt động truyền thông xã hội, các khả năng ảnh hưởng trên MXH hiệu quả nhất gồm định hướng mục tiêu, giám sát, khám phá mục tiêu, phân tích MXH, phân tích xu hướng xã hội, đo mức tác động, kêu gọi, ảnh hưởng đến sự ủng hộ của công chúng đối với các đối thủ.
Kết luận
Chiến tranh thông tin hiện đại dựa trên các nền tảng MXH để chỉ huy định hướng thông tin là rất nguy hiểm, tác động đến tâm lý và nhận thức của số lượng lớn người dùng trên phạm vi rộng lớn của một quốc gia hoặc thế giới một cách nhanh chóng trong một khoảng thời gian ngắn, nhằm ảnh hưởng đến niềm tin cũng như hành vi của họ, và làm giảm lòng tin vào chính phủ. Hình thức chiến tranh này được nghiên cứu và áp dụng bởi cả hai bên các thế lực thù địch và lực lượng bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng.
Chiến tranh thông tin hiện đại sử dụng các kỹ thuật, công nghệ cao mang lại những cơ hội mới đồng thời các thách thức cho cả người chỉ huy và những người trực tiếp tham gia chiến đấu trên môi trường MXH. Tác chiến không gian mạng - môi trường tác chiến thứ 5 là một lĩnh vực mới, khó, chưa có nhiều kinh nghiệm thực tiễn, vừa nghiên cứu và vừa thực hiện là chủ yếu đối với Việt Nam cũng như các nước trên thế giới. Do vậy, việc nghiên cứu tiếp cận về mặt lý luận, kỹ thuật công nghệ của chiến tranh thông tin hiện đại của các nước trên thế giới là cần thiết để có thể vận dụng một cách linh hoạt, hiệu quả trong việc thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.
-------
* 1Phòng Phần mềm và cơ sở dữ liệu/Bộ Tư lệnh (BTL) 86, 2Viện Nghiên cứu 486/ BTL86
Tài liệu tham khảo
[1] David E. Sanger, “Vũ khí hoàn hảo, chiến tranh, sự phá hoại và nỗi sợ trong kỷ nguyên mạng”, Kỳ Nam dịch, 2020.
[2] https://en.wikipedia.org/wiki/...
[3] Rianne van Vuuren, “Information warfar as Future weapon of mass-disruption, Africa 2030s Scenarios”, Institute for Futures Research South Africa.
[4] Jarred Prier, “Commanding the Trend: Social media as Information warfare”, source: Strategic Studies Quarterly, Vol.11, No.4 (WINTER 2017), pp.55-85.
[5] https://www.idga.org/archived-...
[6] Peter W. Singer và Emerson T. Brooking, “likewar the weaponization of social media”, 2018.
[7] Beata Bialy, “Social media – From social exchange to Battelfield”, source: The cyber defense review, vol. 2, no. 2, published by Army Cyber Institute.
[8] Ritu Gill, “Influence techniques using social media”, Royal military college of Canada, Department of Political Science National Defence, 2018./.