Cục An toàn thông tin (ATTT) - Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết thời gian qua trên mạng xã hội (MXH) xuất hiện nhiều hiện tượng lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi, khó lường với các hình thức được các đối tượng thay đổi thường xuyên, liên tục như mạo danh người nổi tiếng để bán hàng trục lợi, mạo danh doanh nghiệp (DN) để lừa đảo tuyển dụng, giả mạo tài khoản ngân hàng đứng tên công ty để chiếm đoạt tài sản...

Do đó, việc tuyên truyền để người dùng nhận diện và biết cách phòng tránh với từng hình thức lừa đảo là rất quan trọng, đồng thời người dân cũng cần trang bị cho mình những kỹ năng phòng tránh, cách ứng phó kịp thời khi gặp tình huống lừa đảo.

Lừa đảo mạo danh người nổi tiếng để bán hàng trục lợi

Theo Cục ATTT, mới đây, trên MXH xuất hiện nội dung tỷ phú Phạm Nhật Vượng và NSND Xuân Bắc có “cú bắt tay lịch sử 2 triệu USD”.

Cụ thể, vào ngày 15/8 Fanpage Facebook có tên “Showbiz Trending – Đưa Tin 24h” đăng tải một bài viết có tên “Bản hợp đồng số 1 – Trị giá 2 triệu đô của Phạm Nhật Vượng dành cho gà cưng Xuân Bắc và nhãn hàng của anh ấy đại diện – Tomford”.

Nội dung bài viết đăng tải: “Lễ ký kết thành công, 5.000 mã giảm giá Tomford được đưa vào Việt Nam, tạo nên cơn địa chấn nước hoa trên toàn quốc”.

Để tăng tính thuyết phục với người dùng, fanpage này còn đăng tải hình ảnh qua chỉnh sửa, cắt ghép của Chủ tịch Tập đoàn Vingroup Phạm Nhật Vượng và NSND Xuân Bắc nhằm lợi dụng hình ảnh để trục lợi, lừa đảo người tiêu dùng.

Theo Cục ATTT, đối với hình thức lừa đảo “giả mạo thương hiệu”; “giả mạo nghệ sĩ”, các đối tượng sẽ tạo lập nhiều các trang fanpage, trang MXH giả mạo vô cùng tinh vi và chuyên nghiệp. Trang web giả mạo có giao diện trông giống như trang web chính thức của một thương hiệu nổi tiếng. Các đối tượng còn có thể sử dụng các tên miền tương tự hoặc thay đổi một vài ký tự để làm cho trang web trông hợp lệ.

Ngoài ra, để tăng mức độ uy tín, các đối tượng còn tạo ra các tài liệu, quảng cáo, hoặc sản phẩm với tên và logo của thương hiệu uy tín, đồng thời cắt ghép hình ảnh của những nghệ sĩ nổi tiếng.

Đáng chú ý, bài đăng của đối tượng lừa đảo trên thường có nội dung vô cùng hấp dẫn như các chương trình khuyến mãi, giảm giá mạnh, sản phẩm giá siêu rẻ so với thị trường,… nhằm thu hút sự chú ý và đánh lừa người tiêu dùng. Đồng thời, các đối tượng thường gắn các đường dẫn, yêu cầu người dùng cung cấp thông tin cá nhân như căn cước công dân, số điện thoại, số tài khoản ngân hàng... nhằm mục đích đánh cắp thông tin và chiếm đoạt tài khoản ngân hàng.

Trước thực trạng trên, Cục ATTT khuyến cáo mọi người cần cẩn trọng trước những bài đăng hoặc những thông tin không rõ nguồn gốc trên MXH. Người dân, đặc biệt là người thường xuyên thực hiện giao dịch mua bán trên MXH cần kiểm tra tính xác thực của thông tin và người bán.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng cần tìm kiếm thông tin về nghệ sĩ hoặc thương hiệu trên các trang web chính thức hoặc các nguồn tin cậy để xác minh sự hợp pháp của các sản phẩm được quảng cáo; tuyệt đối không truy cập vào các đường dẫn lạ; không tải về các ứng dụng không rõ nguồn gốc; không cung cấp thông tin cá nhân dưới mọi hình thức.

Nếu phát hiện các hoạt động giả mạo, người dân cần gửi báo cáo cho các nền tảng MXH, trang web liên quan hoặc cơ quan công an gần nhất để họ có thể xử lý và ngăn chặn các hoạt động gian lận.

Mạo danh DN để lừa đảo tuyển dụng

Ngoài hình thức lừa đảo trên, theo Cục ATTT, thời gian qua còn xuất hiện hình thức lừa đảo mạo danh Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex/tập đoàn) và các đơn vị thành viên của Petrolimex. Các đối tượng sử dụng hàng loạt chiêu trò với mục đích chiếm đoạt tài sản người dùng như: Tuyển dụng online, tạo đơn hàng online, mở thẻ vay tiền, giả mạo nhân viên báo xăng…

Cục ATTT cho biết đối với hình thức lừa đảo mạo danh trên, các đối tượng thường tạo lập các trang web giả mạo với tên miền tương tự như của công ty chính thức; sử dụng email giả mạo để gửi thông báo tuyển dụng, phỏng vấn hoặc yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân. Đồng thời, sử dụng hình ảnh, thông tin của DN một cách trái phép để đăng tin tuyển dụng nhân sự với mục đích lừa đảo, gây ảnh hưởng đến uy tín và hình ảnh thương hiệu của DN.

Bên cạnh đó, các đối tượng còn yêu cầu ứng viên thanh toán các khoản phí hồ sơ, phí xử lý đơn tuyển dụng, hoặc phí đào tạo trước khi bắt đầu công việc; Đưa ra các lời hứa về mức lương cao, điều kiện làm việc tốt, hoặc các quyền lợi quá tốt so với thực tế, để thu hút ứng viên và lấy thông tin cá nhân.

Đặc biệt, để làm tăng tính xác thực của công việc hoặc công ty, tạo lòng tin với nạn nhân, đối tượng còn cung cấp các giấy tờ hoặc chứng nhận giả mạo.

Trước thực trạng trên, Cục ATTT khuyến cáo người lao động cần tuyệt đối cẩn trọng trước các lời mời chào về những công việc trên MXH. Người lao động cần truy cập trang web chính thức của công ty hoặc liên hệ trực tiếp với phòng nhân sự qua thông tin liên lạc công khai để xác nhận tính hợp lệ của thông tin tuyển dụng. Tuyệt đối không dựa vào thông tin từ email hoặc tin nhắn không rõ nguồn gốc. Sử dụng các dịch vụ tra cứu DN hoặc cơ quan đăng ký DN để xác minh thông tin về công ty.

Đặc biệt, người dân không cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm; không truy cập vào đường dẫn lạ hoặc tải về những ứng dụng, tệp tin không rõ nguồn gốc.

Trong trường hợp nghi ngờ bản thân bị lừa đảo, người dân cần ngay lập tức báo cáo cho cơ quan chức năng hoặc tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để được hỗ trợ, giải quyết và ngăn chặn kịp thời.

Cảnh báo lừa đảo trong giao thương quốc tế

Thương vụ Việt Nam tại Pakistan vừa có cảnh báo về thủ đoạn lừa đảo mới trong buôn bán quốc tế tới cộng đồng DN Việt Nam. Thủ đoạn của đối tượng lừa đảo là mở tài khoản mạo danh các công ty có thật tại nước ngoài, liên hệ với DN Việt Nam có nhu cầu xuất nhập khẩu và sử dụng nhiều chiêu trò tinh vi, chuyên nghiệp để lừa ký hợp đồng, đặt cọc tiền.

Để lấy được lòng tin của nạn nhân, đối tượng lừa đảo còn làm giả các giấy tờ như bản sao giấy chứng nhận chất lượng, bản sao giấy chứng nhận xuất xứ...

Tuy nhiên, sau khi nhận tiền đặt cọc từ phía các DN Việt Nam, đối tượng đã chiếm đoạt và xóa các dấu vết liên hệ. Thương vụ Việt Nam tại Pakistan cũng cho biết, đã có DN Việt Nam mắc bẫy lừa đảo này, bị chiếm đoạt 5.000 USD tiền đặt cọc.

Trước thực trạng trên, Cục ATTT khuyến cáo các DN Việt Nam cần tuyệt đối cẩn trọng khi thực hiện bất cứ giao dịch nào trên thị trường quốc tế. Trước khi giao dịch, DN cần kiểm tra kỹ thông tin về đối tác, sử dụng các dịch vụ tra cứu uy tín, như các cơ quan thương mại quốc tế hoặc tổ chức tín dụng, để xác nhận tính hợp pháp của DN và đối tác kinh doanh.

Quá trình giao dịch, các DN cần đảm bảo rằng tất cả các thỏa thuận, giao dịch được ghi rõ trong hợp đồng bằng văn bản bao gồm chi tiết về điều khoản thanh toán, vận chuyển, chất lượng hàng hóa và các quyền lợi của các bên.

Bên cạnh đó, các DN cũng cần tham khảo ý kiến từ luật sư quốc tế chuyên nghiệp và uy tín nếu cần thiết. Cẩn thận với các yêu cầu không thường xuyên hoặc không rõ ràng từ đối tác, như yêu cầu chuyển tiền qua các kênh không chính thống hoặc yêu cầu thông tin nhạy cảm.

Giả mạo tài khoản ngân hàng đứng tên công ty để chiếm đoạt tài sản

Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Gia Lai vừa ra quyết định khởi tố vụ án, tạm giam đối với Lưu Văn Thái (sinh năm 1985, ngụ xã Mỹ Đức, Huyện An Lão, Hải Phòng) về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” trên không gian mạng.

Cụ thể, trước đó, anh N.K (ngụ tỉnh Bình Định) nhận được điện thoại của một đối tượng tự xưng là Kỳ, đang công tác tại một đơn vị Quân đội trên địa bàn tỉnh Gia Lai và cần mua cám, heo giống số lượng lớn. Khi anh N.K nói mình không kinh doanh heo giống, Kỳ liền nhờ anh K đặt heo ở "Công ty TNHH Cơ khí Khoa Đăng 88".

Để tạo lòng tin, Kỳ còn làm giả lệnh chuyển tiền vào tài khoản của anh K số tiền 715 triệu đặt cọc. Tin tưởng, anh K đã chuyển vào tài khoản ngân hàng giả mạo của đối tượng số tiền 378 triệu đồng đặt mua heo giống rồi bị chiếm đoạt hoàn toàn.

Theo Cục ATTT, với hình thức lừa đảo trên, đối tượng tạo lập tài khoản ngân hàng đứng tên của một công ty nhưng sau đó lại bán cho các đối tượng bên Campuchia để thực hiện lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Đối tượng gọi điện cho các nạn nhân, đánh vào nhu cầu của từng người để đưa ra lời mời chào, dẫn dụ những mặt hàng giá rẻ, giá ưu đãi đến bất ngờ so với thị trường.

Để tạo lòng tin, đối tượng sử dụng những tài khoản ngân hàng đứng tên những DN, công ty uy tín có thật để nạn nhân yên tâm chuyển tiền. Trên thực tế, đó là những tài khoản giả mạo, được thu mua bất hợp pháp. Sau khi nạn nhân chuyển tiền, đối tượng sẽ chặn toàn bộ liên lạc rồi chiếm đoạt tài sản.

Trước tình hình lừa đảo, Cục ATTT khuyến cáo người dân cần cẩn trọng, thực hiện kiểm tra kỹ thông tin của các tài khoản ngân hàng hoặc các trang web mua sắm trước khi thực hiện giao dịch. Đảm bảo rằng bạn đang giao dịch với một nguồn tin cậy bằng cách kiểm tra địa chỉ trang web và thông tin liên hệ chính thức.

Bên cạnh đó, trong trường hợp nhận được một ưu đãi quá hấp dẫn so với thị trường, người dùng cần tuyệt đối cẩn trọng. Ngoài ra, người dùng cần thường xuyên cập nhật mật khẩu, cài đặt xác thực hai yếu tố, sử dụng mật khẩu mạnh cho các tài khoản ngân hàng.

Trong trường hợp nghi ngờ bản thân bị lừa đảo, người dân cần ngay lập tức báo cáo cho cơ quan chức năng hoặc tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để được hỗ trợ, giải quyết và ngăn chặn kịp thời.

Mạo danh Tập đoàn bảo mật máy tính McAfee lừa đảo chiếm đoạt thông tin cá nhân

Thời gian qua, nhiều người dùng ứng dụng diệt Virus McAfee phản ánh rằng họ nhận được các hóa đơn thanh toán thành công gói dịch vụ mà họ không hề sử dụng. Thực chất, đây là chiêu trò mà các đối tượng lừa đảo sử dụng để chiếm đoạt thông tin cá nhân của người dùng.

Người dân đề cần cao cảnh giác khi nhận được các hóa đơn thanh toán liên quan tới dịch vụ diệt virus McAfee thông qua email.

Theo đó, các đối tượng gửi email với nội dung và giao diện gần giống với các email chính thống đến từ McAfee. Lợi dụng sự mất cảnh giác của nạn nhân, đánh vào tâm lý lo sợ việc bị mất tiền, dẫn dụ nạn nhân ngay lập tức phải liên hệ lại với các đối tượng để xác thực lại thông tin. Nội dung email bao gồm lời cảm ơn đến từ đội ngũ chăm sóc khách hàng và mã số đơn hàng; hóa đơn thanh toán gói dịch vụ trị giá 700 đô la (~ 16 triệu VNĐ) tương ứng với 5 năm sử dụng dịch vụ; số điện thoại đề phòng trường hợp người dùng đổi ý và muốn hoàn lại tiền.

Khi liên hệ thông qua số điện thoại, người dùng sẽ được yêu cầu tải về ứng dụng thông qua email được cung cấp sau đó, nhưng thực chất là ứng dụng có chứa mã độc, giúp cho các đối tượng chiếm quyền kiểm soát và thực hiện các thao tác trên thiết bị của người dùng. Khi đó, các đối tượng sẽ đánh cắp các dữ liệu và thông tin quan trọng của nạn nhân, thực hiện các giao dịch chuyển tiền bất hợp pháp.

Trước thực trạng lừa đảo trên, Cục ATTT khuyến cáo người dân đề cao cảnh giác khi nhận được các hóa đơn thanh toán liên quan tới dịch vụ diệt virus thông qua email. Tuyệt đối không nhận hay gọi điện lại cho các số điện thoại lạ, không truy cập vào đường dẫn lạ hay tải về các ứng dụng không rõ nguồn gốc.

“Người dân chỉ nên tải về các ứng dụng điện thoại thông qua hệ thống cửa hàng chính thống trên cửa hàng Google Play (dành cho Android) hoặc Apple Store (dành cho iPhone). Khi nhận được các email giả mạo, người dân cần báo cáo lại ngay với đội ngũ nhân viên thuộc các công ty sở hữu phần mềm và dịch vụ mà mình đang sử dụng để kịp thời xử lý và ngăn chặn hành vi lừa đảo”, Cục ATTT khuyến cáo./.

AD