Ngày 24/8, ông Durov đã bị bắt giữ tại sân bay Bourget tại Paris theo lệnh liên quan đến việc Telegram thiếu kiểm duyệt.

Những cáo buộc bao gồm nền tảng đã tiếp tay cho những kẻ lừa đảo, rửa tiền, buôn bán ma túy và những người phát tán nội dung khai thác tình dục trẻ em, công tố viên người Pháp Laure Beccuau cho biết trong một tuyên bố ngày 26/8. Beccuau nói thêm rằng Durov bị cáo buộc từ chối cung cấp "thông tin hoặc tài liệu" liên quan đến cuộc điều tra.

Ứng dụng nhắn tin này gần đây cũng đã bị giám sát chặt chẽ vì bị các nhóm khủng bố và những kẻ cực hữu sử dụng.

Việc bắt giữ Durov đã làm dấy lên cuộc tranh luận về quyền tự do ngôn luận và ai chịu trách nhiệm về nội dung bất hợp pháp trên Internet. Nhà lập pháp Nga Maria Butina - người đã bị kết án tại Hoa Kỳ về tội gián điệp và bị trục xuất về Nga vào năm 2019 - ngày 25/8 đã gọi CEO Telegram là "tù nhân chính trị", theo Reuters.

Nhưng Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết trong một tuyên bố đăng trên mạng xã hội X ngày 26/8 rằng vụ bắt giữ Durov "hoàn toàn không liên quan đến chính trị".

"Tôi đang đọc được thông tin sai lệch liên quan đến việc Pháp bắt giữ Pavel Durov", Tổng thống Macron nói và cho biết thêm rằng vụ bắt giữ "diễn ra như một phần của cuộc điều tra tư pháp".

Văn phòng công tố Paris cho biết ngày 26/8 rằng vụ bắt giữ Durov là một phần của cuộc điều tra rộng rãi về một loạt hoạt động tội phạm có từ ngày 8/7 trên Telegram, với tổng cộng 12 cáo buộc riêng biệt.

Telegram đã nói rằng họ tuân thủ luật pháp Liên minh châu Âu (EU) và Durov "không có gì phải che giấu". Sau đây là những điều bạn cần biết về Telegram và lý do tại sao nó lại bị chỉ trích.

Telegram là gì?

Telegram là một dịch vụ nhắn tin được mã hóa được Durov và anh trai Nikolai ra mắt vào năm 2013. Theo bài đăng của Durov vào tháng trước, ứng dụng này hiện có hơn 950 triệu người dùng, khiến ứng dụng trở thành một trong những nền tảng nhắn tin được sử dụng nhiều nhất trên thế giới.

Nền tảng này đã phát triển thành một dịch vụ quan trọng ở nhiều quốc gia, được sử dụng để từ trò chuyện hàng ngày, gửi ảnh và tài liệu.

Vì các cuộc trò chuyện trên ứng dụng được mã hóa, nên cơ quan thực thi pháp luật - và bản thân Telegram - có rất ít sự giám sát đối với những gì người dùng đăng tải thông tin.

Điều đó đã biến Telegram trở thành một công cụ liên lạc quan trọng ở những quốc gia mà quyền tự do ngôn luận bị hạn chế. Ứng dụng này cũng phổ biến ở Ukraine, nơi ứng dụng trở thành một công cụ quan trọng để chia sẻ tin tức về xung đột và cảnh báo các cuộc không kích.

Nhưng những biện pháp bảo vệ đó cũng khiến dịch vụ này trở nên phổ biến trong giới buôn bán ma túy, rửa tiền và cực đoan, bao gồm cả những người theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng và các nhóm khủng bố như ISIS.

Telegram cho phép tới 200.000 người dùng tham gia các nhóm trò chuyện riêng lẻ, nơi những tuyên bố sai sự thật có thể lan truyền nhanh chóng. Các dịch vụ được mã hóa khác, chẳng hạn như WhatsApp của Meta, có giới hạn nhỏ hơn nhiều về quy mô nhóm.

Vào tháng 3, Durov nói với tờ Financial Times rằng ứng dụng này “đang tiến gần đến lợi nhuận” sau khi giới thiệu các dịch vụ quảng cáo và đăng ký 2 năm trước, đồng thời nói thêm rằng công ty đang cân nhắc việc chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO).

Một nền tảng đang gây tranh cãi

Ngoài việc bị tội phạm và những kẻ cực đoan sử dụng, Telegram còn phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ vì vai trò nền tảng này trong các cuộc xung đột và sự kiện chính trị lớn, cũng như việc từ chối từ bỏ cam kết mã hóa.

Năm 2018, Telegram bị cấm vì từ chối cung cấp cho các dịch vụ an ninh tại Nga các khóa giải mã cho phép các cơ quan nhà nước đọc tin nhắn. Durov tuyên bố bất chấp lệnh cấm và lệnh cấm cuối cùng đã được gỡ bỏ vào năm 2020.

Telegram trở nên phổ biến đối với những người ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump và những người theo thuyết âm mưu Q-Anon vào năm 2021 sau khi các nền tảng truyền thông xã hội chính thống như Facebook bắt đầu trấn áp các tuyên bố sai sự thật rằng cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 đã bị làm sai lệch. Điều này đã khiến các quan chức thực thi pháp luật lo ngại thông tin sai lệch có thể dẫn đến nhiều bạo lực trong thế giới thực hơn.

Mùa thu năm ngoái, Telegram đã hạn chế quyền truy cập vào một số kênh có liên quan chặt chẽ hoặc do Hamas điều hành trong bối cảnh nhóm này đang chiến đấu với Israel.

Và đầu tháng này, ứng dụng nhắn tin đã bắt đầu tích cực xóa các lời kêu gọi bạo lực khỏi nền tảng sau các báo cáo rằng ứng dụng này đang được sử dụng để tổ chức các cuộc bạo loạn cực hữu, chống người nhập cư ở Vương quốc Anh.

"Những người kiểm duyệt của Telegram đang tích cực theo dõi tình hình và đang xóa các kênh và bài đăng có lời kêu gọi bạo lực", người phát ngôn của Telegram Remi Vaughn cho biết trong một tuyên bố vào thời điểm đó. "Các lời kêu gọi bạo lực bị cấm rõ ràng theo các điều khoản dịch vụ của Telegram".

Vaughn cho biết, những người kiểm duyệt Telegram chủ động giám sát các phần công khai của nền tảng, cũng như dựa vào các công cụ AI và báo cáo của người dùng để xóa nội dung vi phạm các quy tắc của nền tảng.

Trong tuyên bố vào 26/8, Telegram cho biết rằng "thật vô lý khi tuyên bố rằng một nền tảng hoặc chủ sở hữu của nền tảng đó phải chịu trách nhiệm về việc lạm dụng nền tảng đó".

Pavel Durov là ai?

Durov, nhà sáng lập và giám đốc điều hành tỷ phú của Telegram, sinh ra tại Liên Xô vào năm 1984, đã từng tiết lộ năng khiếu về toán học và lập trình từ khi còn nhỏ.

Năm 2006, Durov đã ra mắt Vkontakte (VK), một trang mạng xã hội, khi mới 21 tuổi, vừa mới tốt nghiệp đại học. Khi ứng dụng này phát triển, Durov được mọi người gọi là “Mark Zuckerberg của Nga”.

Tuy nhiên vì những lý do liên quan đến Ukraine, Durov được yêu cầu giao nộp dữ liệu cá nhân của người dùng Ukraine. Durov đã từ chối, từ chức CEO của VK, bán cổ phần của mình trong công ty và rời Nga vào năm 2014.

Durov đã ra mắt Telegram vào năm 2013. Ngoài việc điều hành Telegram, Durov đã trở thành một người có sức ảnh hưởng trực tuyến, chia sẻ hình ảnh trên Instagram về những chuyến du lịch vòng quanh thế giới của mình và nhiều câu chuyện cá nhân khác./.

QA