Với tinh thần chủ đề năm 2024 là: "Kỷ cương trách nhiệm, chủ động kịp thời, tăng tốc sáng tạo, hiệu quả bền vững", trong 9 tháng năm 2024, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tập trung chỉ đạo, các cấp, các ngành, các địa phương bám sát tình hình thực tiễn, triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, trong đó, tập trung ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.

Bên cạnh đó, tập trung thực hiện 3 đột phá chiến lược (về thể chế, nguồn nhân lực và kết cấu hạ tầng); thúc đẩy khoa học công nghệ, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất kinh doanh. Đẩy mạnh triển khai các dự án, công trình kết cấu hạ tầng chiến lược, nhất là các dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam, hoàn thành Dự án đường dây 500 kV mạch III… Đồng thời chú trọng bảo đảm an sinh xã hội, cải thiện đời sống nhân dân; tập trung phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai; phát triển nhà ở xã hội; xóa nhà tạm, nhà dột nát…

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, tình hình kinh tế - xã hội trong 9 tháng đầu năm tiếp tục khởi sắc với nhiều kết quả nổi bật: Ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Tăng trưởng được thúc đẩy, quý sau cao hơn quý trước, 9 tháng cao hơn so với kịch bản đã đề ra, tính chung 9 tháng GDP tăng 6,82%. Cả 3 khu vực nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ đều tăng trưởng tốt. Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch tích cực. Xuất khẩu tiếp tục tăng mạnh, xuất siêu lớn, góp phần bảo đảm cán cân thanh toán. Kim ngạch xuất khẩu tăng 15,4%; nhập khẩu tăng 17,3%; xuất siêu ước đạt 20,8 tỷ USD. Các lĩnh vực dịch vụ, du lịch phục hồi mạnh. Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 9 tháng tăng 8,8% so với cùng kỳ. Số lượt khách quốc tế 9 tháng đạt trên 12,7 triệu, tăng 43,0%.

Bên cạnh đó, tình hình tài chính - ngân sách Nhà nước tiếp tục được cải thiện rõ nét với tổng thu ngân sách Nhà nước 9 tháng đạt 85,1% dự toán năm, tăng 17,9% so với cùng kỳ. Đầu tư phát triển tiếp tục đạt kết quả tích cực, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội 9 tháng tăng 6,8%, thu hút FDI 9 tháng đạt 24,78 tỷ USD, tăng 11,6%; vốn FDI thực hiện đạt 17,3 tỷ USD, tăng 8,9% (cao nhất 5 năm qua). Phát triển doanh nghiệp tiếp tục xu hướng tích cực, 9 tháng có 183 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động, cao hơn số doanh nghiệp rút khỏi thị trường (163 nghìn doanh nghiệp).

Cải cách hành chính được chú trọng, nhất là cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, thực hiện Đề án 06. Chỉ số phát triển Chính phủ điện tử năm 2024 tăng 15 bậc, xếp hạng 71/193. Khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo được thúc đẩy mạnh mẽ. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2024 tăng 2 bậc so với năm 2023, xếp hạng 44/133, tăng 4 bậc so với năm 2022. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội được chú trọng; an sinh xã hội được bảo đảm; đời sống nhân dân được cải thiện…

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh 3 nguyên nhân chính của những kết quả đạt được: (i) Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương chấp hành nghiêm các nghị quyết, kết luận Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, các chỉ đạo của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trước đây và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm hiện nay; (ii) sự nỗ lực, phấn đấu của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là có sự lãnh đạo của cấp ủy, sự vào cuộc của chính quyền, sự đồng lòng của người dân, doanh nghiệp, sự hỗ trợ, hợp tác của bạn bè quốc tế; (iii) sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan Trung ương, địa phương với các quy trình được cải thiện tốt hơn, các thủ tục hành chính được cắt giảm, tích cực xóa bỏ cơ chế xin cho, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính.

Bên cạnh những kết quả trên, Thủ tướng thẳng thắn cho rằng nước ta vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế và khó khăn thách thức; trong đó nổi bật là bão số 3 gây thiệt hại lớn; hậu quả Covid-19 vẫn còn; sức ép chỉ đạo điều hành kinh tế vĩ mô còn cao, tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công còn thấp hơn cùng kỳ, tình hình sản xuất kinh doanh một số lĩnh vực còn khó khăn, nhất là nông nghiệp; những khó khăn, vướng mắc trên thị trường bất động sản vẫn còn chậm được giải quyết; nợ xấu có xu hướng tăng; tiến độ triển khai gói cho vay nhà ở xã hội 140 nghìn tỷ có tiến bộ nhưng chưa đáp ứng yêu cầu, công tác xây dựng pháp luật có nơi chưa được quan tâm đúng mức, đời sống một bộ phận người dân khó khăn, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo…

Tình hình trong và ngoài nước thời gian tới có cả thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương theo dõi sát tình hình quốc tế, trong nước để có phản ứng chính sách phù hợp, có giải pháp kịp thời, linh hoạt, hiệu quả, tiếp tục thực hiện đồng bộ, quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp với tinh thần: Quyết tâm cao độ - Nỗ lực hết mình - Hành động quyết liệt - Phấn đấu thực hiện thắng lợi toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ của năm 2024, tạo đà cho năm 2025.

Thủ tướng nhấn mạnh cần phân cấp, phân quyền mạnh mẽ theo yêu cầu của Hội nghị Trung ương 10 với quan điểm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm". Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu, trong những tháng còn lại của năm, cần tập trung 12 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm:

Thứ nhất, tập trung phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, ổn định đời sống nhân dân, thúc đẩy phục hồi sản xuất kinh doanh; triển khai quyết liệt, hiệu quả Nghị quyết 143/NQ-CP về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để khẩn trương khắc phục hậu quả bão số 3 (Yagi).

Thứ hai, chuẩn bị kĩ, bảo đảm tiến độ, chất lượng các báo cáo, Đề án tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV với tinh thần chủ động thực hiện đúng theo chức năng, nhiệm vụ được phân công, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội và các cơ quan trong hệ thống chính trị, chủ động, kịp thời xử lý vướng mắc, tạo đồng thuận cao trong nhân dân và giữa các cơ quan. Thực hiện tốt Kết luận của Hội nghị Trung ương 10 với nhiều nội dung quan trọng, trong đó có nội dung về xây dựng, hoàn thiện thể chế và công tác phối hợp giữa Quốc hội và Chính phủ.

Thứ ba, tiếp tục ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng GDP cả năm khoảng trên 7%, tăng trưởng quý IV từ 7,5-8%.

Điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; phối hợp đồng bộ, hài hòa, chặt chẽ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm và các chính sách vĩ mô khác. Ổn định tỷ giá, phấn đấu giảm lãi suất cho vay, tăng tiếp cận vốn tín dụng, tập trung cho lĩnh vực ưu tiên, phấn đấu tăng tín dụng cả năm khoảng 15%; kiểm soát rủi ro nợ xấu. Phấn đấu tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách Nhà nước; triệt để tiết kiệm chi thường xuyên, tăng chi đầu tư phát triển.

Thứ tư, tập trung đẩy mạnh, tạo đột phá giải ngân vốn đầu tư công, thúc đẩy mạnh mẽ 3 chương trình mục tiêu quốc gia, phấn đấu đạt tỉ lệ giải ngân ít nhất 95%. Đẩy nhanh tiến độ các công trình, dự án quan trọng, trọng điểm quốc gia; hệ thống đường bộ cao tốc; chuẩn bị đầu tư các dự án đường sắt quan trọng.

Thứ năm, tập trung làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng) và thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới như kinh tế vùng, liên kết vùng, đô thị; chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức và các ngành, lĩnh vực mới, công nghệ cao (như chip bán dẫn, AI, điện toán đám mây…). Các cơ quan sớm trình ban hành nghị định về quỹ hỗ trợ đầu tư.

Thứ sáu, đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, pháp luật, tháo gỡ vướng mắc pháp lý, cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia, Đề án 06, xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia.

Thứ bảy, tiếp tục xử lý dứt điểm các vấn đề, dự án tồn đọng, kéo dài, các ngân hàng yếu kém.

Thứ tám, chú trọng các lĩnh vực văn hoá, xã hội, môi trường; bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, đầu tư các thiết chế văn hóa.

Thứ chín, tăng cường quốc phòng, an ninh; đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, tiêu cực; nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế. Tổ chức tốt các hoạt động đối ngoại của lãnh đạo cấp cao; đẩy mạnh ngoại giao kinh tế, đàm phán các FTA mới.

Thứ mười, tăng cường thông tin, truyền thông, nhất là truyền thông chính sách, góp phần tạo đồng thuận xã hội và thúc đẩy khí thế phấn khởi, nỗ lực phấn đấu vươn lên của toàn xã hội.

Mười một, Bộ Tài chính khẩn trương trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nguyên tắc tiêu chí, định mức phân bổ chi thường xuyên ngân sách Nhà nước năm 2026 và chi đầu tư ngân sách Nhà nước giai đoạn 2026 - 2030. Trong đó lưu ý ưu tiên nguồn vốn cho các dự án có tính kết nối, lan tỏa liên vùng, quốc gia, quốc tế, nhất là kết nối hệ thống cao tốc với sân bay, cảng biển và triển khai hệ thống đường sắt cao tốc, đường sắt đô thị.

Mười hai, tích cực triển khai các nhiệm vụ của Tiểu ban Kinh tế - Xã hội; chuẩn bị chu đáo phục vụ Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến đến Đại hội lần thứ XIV của Đảng.

Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương đặc biệt lưu ý tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp quan trọng, cấp thiết sau:

Một là, ưu tiên cho tăng trưởng, thúc đẩy các động lực tăng trưởng truyền thống và đẩy mạnh các động lực tăng trưởng mới.

Hai là, không để thiếu lương thực, thực phẩm, điện, xăng dầu, nước, thuốc, vật tư y tế, các vật tư đầu vào cho sản xuất, kinh doanh và đời sống Nhân dân.

Ba là, phối hợp với Ủy ban thường vụ Quốc hội, các ủy ban của Quốc hội chuẩn bị kỹ các luật, nghị quyết trình Quốc hội theo hướng tăng cường phân cấp, phân quyền, giảm thủ tục hành chính, vừa quản lý được, vừa kiến tạo phát triển, huy động mọi nguồn lực phát triển.

Bốn là, hoàn thành việc hỗ trợ nhà ở với các hộ dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, triển khai gói tín dụng 140 nghìn tỷ đồng phát triển nhà ở xã hội và hưởng ứng phong trào thi đua xóa nhà tạm, nhà dột nát trên toàn quốc.

Năm là, đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, tạo việc làm, sinh kế, nâng cao đời sống tinh thần, vật chất cho người dân./.

Đỗ Phú