Việt Nam cần nắm bắt nhanh cơ hội

Chia sẻ tại tọa đàm “Chiplet và cơ hội tham gia chuỗi giá trị bán dẫn” diễn ra mới đây, bà Nguyễn Bích Yến, nghiên cứu viên cao cấp, Công ty Soitec (Mỹ) cho rằng, hiện nay ngành bán dẫn đang đóng góp nhiều giá trị kinh tế cho nhiều quốc gia. Ngành bán dẫn nói chung cũng như chiplet (hay còn gọi là công nghệ đóng gói chip tiên tiến) đã có mặt, xuất hiện trong các sản phẩm số hiện đại (robot, hệ thống điều khiển, xử lý vận hành thông minh…), giúp gia tăng giá trị, phục vụ nhiều lĩnh vực của cuộc sống con người ngày một tốt hơn. Đây chính là một xu hướng phát triển công nghệ số.

Cũng chính từ xu hướng phát triển này, chuyên gia Nguyễn Bích Yến cho rằng, để chủ động tiến xa, Việt Nam cần nắm bắt nhanh cơ hội, đồng thời, cần có chiến lược toàn diện, tầm nhìn xa để hiện thực hoá, trong đó tập tập trung khai thác, phát triển, sử dụng sản phẩm bán dẫn vào các lĩnh vực mũi nhọn như: Ô tô, trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán lượng tử (Quantum).

Cùng với đó, Việt Nam cần xây dựng kế hoạch hành động, phát triển dựa vào tập trung: Nguồn lực lao động; chuỗi cung ứng; cơ sở hạ tầng; tinh thần lãnh đạo; tập trung vào công nghệ đóng gói và thử nghiệm; đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp; ban hành kịp thời các chính sách và hỗ trợ của Chính phủ; thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI)…

Bà Nguyễn Bích Yến cũng cho rằng, việc phát triển lực lượng lao động có tay nghề cần đầu tư vào các chương trình đào tạo chuyên biệt thông qua mở rộng hợp tác đào tạo chuyên biệt, hợp tác với các công ty bán dẫn có uy tín, quy mô lớn. Đồng thời, cần bổ sung, phát triển mở thêm các khoa, cơ sở giáo dục chuyên về thiết kế, sản xuất, đóng gói, thử nghiệm chất bán dẫn; khuyến khích các cơ sở giáo dục mở rộng đầu tư đào tạo lĩnh vực bán dẫn; phối hợp cùng doanh nghiệp (DN) để tìm kiếm việc làm, phát triển kinh doanh; tạo cơ chế thu hút nguồn nhân lực.

“Chỉ khi nào tập trung thực hiện và giải quyết tốt các trọng tâm trên Việt Nam sẽ có các cơ hội tiềm năng, lợi thế trong phát triển thị trường bán dẫn bởi sẽ tạo ra nhiều kỹ sư, chuyên gia vi mạch, đồng thời gia tăng số lượng tri thức năng động, thông thạo kỹ thuật”, bà Nguyễn Bích Yến nhận định.

Đối với đổi mới sáng tạo khởi nghiệp cần tạo môi trường thuận lợi và các cơ chế hỗ trợ cho các công ty khởi nghiệp bán dẫn, thiết kế chiplet; xây dựng hệ sinh thái ươm tạo, đầu tư bài bản, tạo điều kiện cho startup bán dẫn tiếp cận nguồn vốn.

Đặc biệt, về các chính sách và hỗ trợ Chính phủ, cần ưu đãi và trợ cấp (giảm thuế, tiền thuê đất và trợ cấp để thu hút các công ty trong nước đầu tư vào bán dẫn, đồng thời thu hút các công ty nước ngoài thành lập hoạt động tại Việt Nam.

Chính sách cũng cần hướng đến việc thu hút nhân sự cao cấp trong lĩnh vực vi mạch (có chính sách thu hút đặc biệt dành cho đội ngũ cấp cao là nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành. Và trong quan hệ đối tác chiến lược cần hình thành quan hệ đối tác chiến lược với các chuyên gia và các tập đoàn bán dẫn hàng đầu để chuyển giao công nghệ và liên doanh.

Nói về việc cần thiết phải tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng, nghiên cứu viên cao cấp của Công ty Soitec cho rằng, cần nâng cấp hoặc đầu tư bổ sung các khu, cụm công nghiệp chuyên về bán dẫn với cơ sở hạ tầng hiện đại, đảm bảo nguồn điện, cấp nước, viễn thông, lưu trữ dữ liệu; ưu tiên sử dụng năng lượng tái tạo, các yếu tố bảo vệ môi trường tiêu chuẩn xanh.

Và khi đưa ra quan điểm niềm tin, sự kỳ vọng thành công đối với lĩnh vực phát triển bán dẫn, theo bà Nguyễn Bích Yến, Việt Nam luôn có tiềm năng trở thành quốc gia quan trọng trong ngành bán dẫn, bởi lẽ: Có lợi thế nguồn lực; chính sách hỗ trợ từ chính phủ; có tiềm năng thu hút vốn FDI; có thể triển khai các lĩnh vực mũi nhọn của các ngành công nghệ, trong đó có bán dẫn.

Cần có sự thu hút, liên kết, hợp tác, bắt tay trong nước, ngoài nước

Ở quan điểm khác, TS. Trịnh Hải Đăng, Quản lý kỹ thuật, Công ty TSMC (Đài Loan) cho rằng bên cạnh những lợi thế mà Việt Nam có thể tự tin thành công trên thị trường sản xuất bán dẫn, chúng ta cũng phải đối mặt với những thách thức, khó khăn. Đó là, nếu xây dựng một nhà máy sản xuất chiplet tốn rất nhiều kinh phí, tiền đầu tư. Đồng thời, chiplet còn là một quá trình phức tạp, nhiều khâu, nhiều công đoạn, đòi hỏi phải đảm bảo có nguồn lao động có chuyên môn, tay nghề chất lượng cao.

Theo TS. Trịnh Hải Đăng, chiplet là chìa khóa cho công nghệ AI trong tương lai, không chỉ Việt Nam mà các nước tiên tiến đang chạy đua đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực này. Vì vậy, để thực hiện hiệu quả cần một sự đầu tư quyết liệt, tổng thể và có sự thu hút, liên kết, hợp tác, bắt tay giữa các công ty, tập đoàn trong và ngoài nước, từ đó hình thành hệ sinh thái bán dẫn trong nước và quốc tế.

Mặc dù vậy, kỹ sư Dương Minh Tiến vẫn tin tưởng nếu Việt Nam có chiến lược đầu tư từ Nhà nước, Chính phủ, cộng với nguồn lao động dồi dào, sự ủng hộ của các nước có thế mạnh về bán dẫn (Mỹ) thì thành công sẽ đến nhanh hơn.

Ngoài việc tập trung phát triển chiplet, Việt Nam cũng cần tập trung phát triển các lĩnh vực thế mạnh lắp ráp; đóng gói kiểm thử; phát triển các công ty chuyên thiết kế về bán dẫn, đóng gói tiên tiến…

“Cần phát huy những thế mạnh đó để “chen chân” trong thị trường, thị phần ngành công nghiệp bán dẫn đầy tiềm năng và giúp đa dạng hệ sinh thái số Việt Nam”, TS. Trịnh Hải Đăng nhấn mạnh.

Cũng theo TS. Trịnh Hải Đăng, Việt Nam còn có thế mạnh đối với lĩnh vực, tài nguyên như: Chế biến, khoáng sản, đất hiếm dùng cho bán dẫn (đứng thứ 2 trên thế giới). Đặc biệt, với việc khai thác, sử dụng đất hiếm cần có một chiến lược và cần thêm các phương thức liên kết với các công ty nước ngoài uy tín để khai thác nhưng không ảnh hưởng, tác hại đến môi trường, vì trong đất hiếm có những thành phần phóng xạ tự nhiên.

Với những tiềm năng to lớn mà Việt Nam đang có và quyết tâm cao trong toàn hệ thống chính trị, đây sẽ là tiền đề để Việt Nam vươn xa trong hành trình làm chủ công nghệ số nói chung và ngành bán dẫn nói riêng. Cũng qua đây, hy vọng với những quan điểm chia sẻ, phân tích, nêu giải pháp từ hai chuyên gia trên, những kết quả tích cực sẽ sớm được tạo ra, ghi tên Việt Nam trên bản đồ số thế giới./.

Nhật Minh