Trong khi đó, các hệ thống danh tính truyền thống mà doanh nghiệp (DN) sử dụng thường khiến thông tin nhạy cảm gặp rủi ro, khiến cả người dùng và DN dễ bị vi phạm dữ liệu và quyền riêng tư. Danh tính tự chủ (SSI - Self-sovereign identity) là một cách tiếp cận mang tính thay đổi cuộc chơi để quản lý danh tính số của bạn.

Đối với các DN, việc áp dụng SSI không chỉ đáp ứng các yêu cầu theo quy định, cải thiện bảo mật mà còn khôi phục niềm tin trong một thế giới mà các tương tác số diễn ra ở khắp mọi nơi.

Khác với các hệ thống danh tính truyền thống là chính phủ hoặc DN quản lý và xác thực thông tin danh tính, SSI cho phép người dùng sở hữu và kiểm soát thông tin xác thực danh tính của họ. Sử dụng các mã định danh phi tập trung (DID) và thông tin xác thực có thể xác minh, các hệ thống SSI cho phép cá nhân chỉ chia sẻ lượng thông tin tối thiểu cần thiết cho một giao dịch nhất định, đảm bảo quyền riêng tư và giảm rủi ro vi phạm dữ liệu.

Những lợi ích của SSI

Bằng cách cho phép người dùng chia sẻ các đặc tính nhận biết một cách có chọn lọc, SSI giảm thiểu rủi ro phơi bày quá mức dữ liệu cá nhân. Điều này đặc biệt quan trọng trong các lĩnh vực yêu cầu chặt chẽ về việc quản lý thông tin cá nhân như chăm sóc sức khỏe, dịch vụ tài chính và chính phủ.

Mật khẩu và các phương pháp xác thực truyền thống từ lâu đã là những mắt xích yếu trong bảo mật DN. SSI giúp loại bỏ nhu cầu sử dụng mật khẩu bằng cách cho phép xác thực an toàn, không cần mật khẩu thông qua thông tin xác thực có thể xác minh. Điều này giúp giảm sự khó chịu cho người dùng trong khi vẫn đảm bảo các yêu cầu về bảo mật. SSI cũng có thể cải thiện sự hài lòng của khách hàng bằng cách đơn giản hóa quyền truy cập an toàn vào các dịch vụ.

Đối với các DN, bằng cách phân cấp xác minh danh tính, các DN có thể giảm sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp danh tính bên thứ ba, cắt giảm chi phí và giảm thiểu sự chậm trễ liên quan đến các quy trình xác minh danh tính. Khả năng tương tác của SSI trên những nền tảng và dịch vụ đảm bảo rằng các DN có thể triển khai một giải pháp danh tính duy nhất hoạt động trên nhiều trường hợp sử dụng khác nhau, từ nhân viên mới vào nghề đến xác thực các khách hàng và đối tác.

Các thành phần chính của SSI

SSI sử dụng ba thành phần chính sau để trao quyền kiểm soát danh tính số cho các cá nhân, đồng thời cho phép hệ thống quản lý danh tính phi tập trung, an toàn và tập trung vào quyền riêng tư có thể mở rộng trên khắp các DN và ngành.

Danh tính phi tập trung (DID - Decentralized identifier): DID là mã định danh tự tạo, duy nhất trên toàn cầu, cho phép người dùng tạo danh tính số mà không cần sổ đăng ký tập trung hoặc trung gian. Không giống như mã định danh truyền thống (ví dụ, tên người dùng hoặc địa chỉ email), DID có thể được chính người dùng tạo, quản lý và kiểm soát.

Các thông tin xác thực (VCs - Cerifiable credentials): Cho phép người dùng chứng minh danh tính hoặc một số thuộc tính nhất định (như tuổi tác hoặc tình trạng việc làm) mà không tiết lộ thông tin cá nhân không cần thiết.

Công nghệ blockchain và sổ cái phân tán (DLT): Blockchain cung cấp cơ sở hạ tầng phi tập trung để xác minh và lưu trữ thông tin xác thực. Blockchain đảm bảo rằng các giao dịch liên quan đến danh tính là bất biến và có thể xác minh được, qua đó tăng thêm một lớp bảo mật cho hệ thống.

Những thách thức triển khai

Mặc dù tiềm năng của SSI là rất lớn, nhưng việc triển khai trong môi trường DN cũng gặp nhiều thách thức.

Một trong những rào cản chính là khả năng tương tác. Các DN hoạt động trên nhiều nền tảng, hệ thống và môi trường pháp lý khác nhau, do đó cần đảm bảo giải pháp SSI có thể hoạt động liền mạch trên các hệ thống khác biệt này.

Ngoài ra là vấn đề tuân thủ quy định. Các hệ thống SSI phải tuân thủ các luật bảo vệ dữ liệu hiện hành, đòi hỏi phải làm việc chặt chẽ với các nhóm pháp lý và tuân thủ để đảm bảo rằng việc triển khai SSI đáp ứng mọi yêu cầu theo quy định.

Các DN cũng nên cân nhắc đến trải nghiệm của người dùng khi triển khai SSI. Mặc dù công nghệ này hứa hẹn sẽ đơn giản hóa việc quản lý danh tính, nhưng bất kỳ sự phức tạp nào khi truy cập hoặc sử dụng các giải pháp SSI đều có thể cản trở việc áp dụng. Việc phát triển các giao diện trực quan, thân thiện với người dùng và giáo dục người dùng về cách quản lý danh tính số của họ một cách an toàn sẽ rất quan trọng đối với sự thành công của bất kỳ sáng kiến ​​SSI nào.

Xu hướng tương lai

SSI đóng vai trò quan trọng trong bảo mật DN, đặc biệt là trong quản lý truy cập danh tính (IAM). Thay vì thay thế các hệ thống IAM, SSI có thể nâng cao chúng bằng cách cung cấp thêm các lớp bảo mật, quyền riêng tư và kiểm soát người dùng. Trong kiến ​​trúc zero-trust, SSI có thể đóng vai trò là công cụ hỗ trợ bằng cách đảm bảo xác minh danh tính được phân cấp, không thể thay đổi.

SSI là một cách tiếp cận mới trong quản lý danh tính số, giúp các DN nâng cao tính bảo mật, đảm bảo quyền riêng tư và hoạt động hiệu quả hơn. Việc áp dụng SSI sẽ giúp các DN có vị thế tốt để tận dụng tiềm năng chuyển đổi của nó./.

Hạnh Tâm