Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực báo chí. Một số nghiên cứu gần đây của Đại học (ĐH) Bentley và Công ty tư vấn Gallup (Mỹ) cho thấy việc sử dụng AI trong lĩnh vực truyền thông có thể gây ra cả những tác hại chứ không chỉ mang lại lợi ích. Tuy nhiên, tỷ lệ người tin rằng tác hại của AI lớn hơn lợi ích vẫn cao hơn so với nhóm có quan điểm ngược lại.

Ekstra Bladet, một tờ nhật báo Đan Mạch, đã xác định được tiềm năng chuyển đổi của AI vào năm 2020 và quyết định đầu tư mạnh vào AI để bắt đầu hành trình hướng tới trở thành một trong những thương hiệu tin tức hàng đầu về ứng dụng AI.

Cụ thể hơn, Ekstra Bladet đã khởi động dự án Platform Intelligence in News (PIN) kéo dài 3,5 năm với sự hợp tác của ba trường ĐH và nhiều dự án phụ nhằm giải quyết 3 vấn đề cốt lõi trong trải nghiệm tin tức trên nền tảng tin tức của mình.

Một là, độc giả sẽ bỏ lỡ những tin tức có liên quan nếu họ không truy cập trang web của Ekstra Bladet hàng giờ do tốc độ cập nhật tin tức của tờ báo này quá nhanh.

Hai là, độc giả sẽ bỏ lỡ các tin sâu về các sự kiện tin tức, vì họ được đưa trở lại menu "ala carte" trên trang nhất sau khi đọc một tin tức.

Ba là độc giả sẽ không tìm thấy được tất cả thông tin có liên quan đến các tin tức và thay vào đó, họ cần phải rời khỏi trang web của chúng tôi để tìm kiếm các tin tức liên quan trên Google.

Dự án PIN nhằm mục đích: Tạo nội dung bài viết bằng cách sử dụng AI để tạo ra trải nghiệm tin tức rộng hơn (với các hệ thống đề xuất), sâu hơn (với xử lý ngôn ngữ tự nhiên) và phong phú hơn (với thế hệ ngôn ngữ tự nhiên); xác định hệ thống AI nào phù hợp với tôn chỉ, mục đích và giá trị cốt lõi của tờ báo; chia sẻ kinh nghiệm của Ekstra Bladet để đóng góp vào việc thiết lập chuẩn mực lành mạnh cho việc sử dụng AI trong truyền thông.

Ekstra Bladet đã đưa GenAI vào ứng dụng trong các hoạt động vận hành của tòa soạn, đặc biệt là khâu sản xuất tin tức thông qua một công cụ có tên là MAGNA.

Mang đến trải nghiệm tin tức phong phú hơn nhờ AI

Với MAGNA, tờ nhật báo Đan Mạch hướng đến mục tiêu đơn giản hóa quy trình sản xuất tin bài và mở rộng năng lực báo chí, cho phép các nhà báo phân bổ thời gian hiệu quả hơn cho các bài báo chất lượng cao bằng cách giảm thời gian dành cho các nhiệm vụ lặp đi lặp lại.

Bằng cách tự động hóa các tác vụ thường lệ, MAGNA trao quyền cho các nhà báo tập trung vào khía cạnh sáng tạo và phân tích trong nghề nghiệp của họ, cuối cùng là nâng cao chất lượng chung sản xuất nội dung truyền thông.

MAGNA được triển khai theo 2 giai đoạn vào năm 2023:

Các bài viết được tạo tự động

Trong nửa đầu năm 2023, Ekstra Bladet đã triển khai phiên bản MAGNA cho phép tự động tạo nguồn cấp tin tức có chứa các câu chuyện tin tức địa phương.

Những độc giả đã thông báo cho Ekstra Bladet về khu vực cư trú của mình đã được tiếp cận những câu chuyện này.

"Mục đích là tạo ra nguồn cấp tin tức địa phương có giá trị cho độc giả của chúng tôi mà không làm tăng thêm khối lượng công việc cho các nhà báo", đại diện tờ Ekstra Bladet cho biết.

Nguồn cấp tin tức địa phương bao gồm các câu chuyện tin tức được tạo tự động về các doanh nghiệp địa phương, thông tin bán nhà địa phương và các câu chuyện dựa trên báo cáo kiểm tra nhà hàng kết hợp với các câu chuyện do các phóng viên từ phòng biên tập của Ekstra Bladet viết.

Ban đầu, các câu chuyện tin tức tự động tạo ra được tạo ra bằng nhà báo robot truyền thống, kết hợp dữ liệu có cấu trúc với các bit văn bản bằng các quy tắc mà tờ nhật báo Đan Mạch này cấu hình trong trình biên tập (AX Semantics).

Tuy nhiên, khi AI tạo sinh bùng nổ, Ekstra Bladet đã bổ sung các nội dung được tạo ra tự bằng các hộp thông tin cung cấp ngữ cảnh. Các hộp thông tin này được tạo tự động bằng GenAI, đầu tiên sử dụng davinci-003, sau đó là GPT-3.5 rồi đến GPT-4 để tóm tắt dữ liệu phi cấu trúc từ các nguồn như tuyên bố từ các báo cáo thường niên hoặc bình luận từ kiểm toán viên trong báo cáo kiểm tra thực phẩm.

Các công cụ biên tập

Vào nửa cuối năm 2023, Ekstra Bladet đã giới thiệu phiên bản MAGNA mới bao gồm các công cụ biên tập tạo sinh cho tất cả các nhà báo của Ekstra Bladet. Mục đích là hỗ trợ các nhà báo trong quy trình tác nghiệp của họ, giúp họ tiết kiệm thời gian và làm phong phú thêm nội dung bài viết bằng các yếu tố nội dung mới.

Phiên bản mới của MAGNA bao gồm các công cụ thuộc 3 danh mục:

Đầu tiên là trong danh mục "bài viết", MAGNA hỗ trợ các nhà báo bằng 8 tính năng được phát triển để đáp ứng những yêu cầu cụ thể đối với các nhiệm vụ hàng ngày: Rút ngắn bài viết, hiệu đính, tóm tắt các điểm chính, gợi ý tiêu đề, hộp thông tin, viết lại bản thảo thành bài viết cuối cùng và tìm các bài viết tương tự.

Đối với việc đưa tin trực tiếp, MAGNA tóm tắt các điểm chính và gợi ý tiêu đề, đồng thời xác định các chủ đề câu hỏi của độc giả, tạo ra sự tương tác năng động giữa độc giả và nhà báo.

Cuối cùng, bằng cách tận dụng tìm kiếm ngữ nghĩa và tạo tăng cường truy xuất (RAG - Retrieval Augmented Generation), Ekstra Bladet đã cách mạng hóa việc tìm kiếm trong kho lưu trữ bài viết của mình, trao quyền cho các phóng viên khám phá các bài viết và thiết lập kết nối trong kho lưu trữ một cách dễ dàng.

Hơn nữa, khi truy xuất kết quả tìm kiếm, hệ thống tạo các hộp thông tin, tóm tắt trường hợp, bản thảo bài viết hoặc thậm chí cho phép hoàn thành các nhiệm vụ dạng tự do.

Hành trình chỉ mới bắt đầu

Với phiên bản MAGNA mới này, tờ nhật báo Đan Mạch Ekstra Bladet đã thực hiện những bước đi lớn đầu tiên trong một quá trình dài nhằm ứng dụng AI trong hoạt động của toà soạn theo những cách phù hợp với các giá trị cốt lõi của Ekstra Bladet.

Tuy nhiên, để thích ứng với sự phát triển như vũ bão của các công nghệ số và nhu cầu của độc giả, MAGNA sẽ tiếp tục được nâng cấp, bổ sung thêm các chức năng mới để hỗ trợ các nhà báo, nâng cao hiệu suất của sản xuất thông tin và làm phong phú thêm các bài viết bằng những yếu tố nội dung mới trong văn bản, hình ảnh và âm thanh.

Những kết quả tích cực của dự án PIN, đặc biệt là thông qua quá trình phát triển MAGNA, đã đưa Ekstra Bladet trở thành đơn vị ứng dụng AI tiên phong trong tập đoàn truyền thông JP/Politikens Hus, đơn vị chủ quản của Ekstra Bladet. Ekstra Bladet cũng được vinh danh tại Lễ trao giải thưởng Truyền thông kỹ thuật số thế giới năm 2024 của Hiệp hội Báo chí và các Nhà xuất bản tin tức (WAN-IFRA) hồi tháng 5 vừa qua./.

Ngọc Diệp