Ngày 24/10, Học viện Chính sách và Phát triển phối hợp với Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam đồng tổ chức Hội thảo khoa học cấp Quốc gia với chủ đề “Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực số cho Việt Nam”. Sự kiện này đã thu hút sự quan tâm của các chuyên gia, nhà quản lý và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực chuyển đổi số tại Việt Nam, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc giải quyết nhu cầu lao động chất lượng cao trong thời đại số.

Tiến sỹ Giang Thanh Tùng, Chủ tịch Hội đồng Học viện Chính sách và Phát triển cho biết, Việt Nam đang chứng kiến một làn sóng chuyển đổi số mạnh mẽ, với việc các doanh nghiệp và tổ chức chính phủ ngày càng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số để cải thiện hiệu quả hoạt động và đáp ứng nhu cầu của thị trường. Tuy nhiên, sự phát triển này cũng đặt ra yêu cầu ngày càng cao về kỹ năng và năng lực của đội ngũ nhân sự, đòi hỏi một chiến lược đào tạo và phát triển nguồn nhân lực số hiệu quả và bền vững.

Trong bối cảnh Việt Nam hướng đến mục tiêu kinh tế số sẽ chiếm khoảng 30% GDP và có thể đem lại 74 tỷ USD cho Việt Nam vào năm 2030, Chính phủ đã đưa ra nhiều chủ trương, chính sách và giải pháp thực hiện thúc đẩy nền kinh tế số, trong đó con người là một trong những yếu tố trọng tâm. Theo tiến sỹ Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công thương, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 645/QĐ-TTg Phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2021 - 2025; Quyết định số 411/QĐ-TTg Phê duyệt Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó đề ra mục tiêu tỷ lệ nhân lực lao động kinh tế số trong lực lượng lao động đạt trên 2% vào năm 2025 và 3% vào năm 2030… Theo nghiên cứu của TopDev năm 2023, Việt Nam mới có khoảng 530.000 nhân lực trong lĩnh vực số, trong khi nhu cầu đến năm 2025 là 1 triệu người. Tỷ lệ nhân lực số trên tổng số lao động của Việt Nam hiện mới đạt 1,1%, thấp hơn các quốc gia như Hàn Quốc (2,5%), Mỹ (4%), Ấn Độ (1,78%).

Ngoài vấn đề thiếu hụt về số lượng, chất lượng nhân lực số của Việt Nam cũng chưa thực sự đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp, thị trường lao động, do chất lượng đào tạo còn hạn chế, nhân lực thiếu kỹ năng ngoại ngữ, tư duy phản biện, tư duy logic để giải quyết công việc… Tiến sỹ Nguyễn Hữu Xuân Trường, đại diện nhóm nghiên cứu của Học viện Chính sách và Phát triển cho biết, nhóm nghiên cứu đã khảo sát trên 150 doanh nghiệp tại các thành phố lớn và nhận thấy, các vị trí yêu cầu kỹ năng số mà các doanh nghiệp cần hiện nay chủ yếu là marketing, phân tích dữ liệu, quản lý hệ thống mạng. Điểm tích cực là các doanh nghiệp đã rất quan tâm đến việc đào tạo nâng cao năng lực kỹ năng số cho nhân viên, thông qua các hình thức đào tạo bên ngoài với chuyên gia, khuyến khích nhân viên tham gia các khóa học trực tuyến, tổ chức đào tạo nội bộ…Trong khi đó, hình thức hợp tác với các trường đại học, cao đẳng trong đào tạo kỹ năng số cho nhân sự còn chiếm tỷ lệ nhỏ. Nguyên nhân là do còn thiếu khung năng lực số chuẩn hóa giữa các cơ sở đào tạo, thiếu kết nối giữa trường đại học và doanh nghiệp, cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng…

Nhằm thúc đẩy đào tạo, phát triển nguồn nhân lực số cho Việt Nam, các chuyên gia cho rằng Chính phủ cần xây dựng chiến lược tổng thể phát triển nguồn nhân lực số quốc gia, giám sát việc triển khai các chương trình phát triển nhân lực số, đồng thời mở rộng hợp tác với các nước phát triển trong lĩnh vực này. Đối với các cơ sở giáo dục, cần nâng cấp trang thiết bị giảng dạy, nghiên cứu, xây dựng các thư viện trực tuyến, học liệu số để người học dễ dàng tiếp cận. Đối với các doanh nghiệp, cần phát triển chiến lược đào tạo kỹ năng số gắn liền với tầm nhìn của doanh nghiệp, tăng cường khả năng tiếp cận các chương trình đào tạo, cho phép nhân viên học tập linh hoạt.

Dẫn chứng thực tiễn triển khai các chương trình phát triển nhân tài số cho Việt Nam thông qua hợp tác giữa Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) với các tổ chức, doanh nghiệp quốc tế thời gian qua, bà Tân Anh, Phụ trách Ban Phát triển nguồn nhân lực của NIC cho biết, NIC là đơn vị tiên phong trong đổi mới sáng tạo, đã và đang đóng góp tích cực vào việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước. Để tạo nên hệ sinh thái phát triển nhân tài số, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước, nhà trường và doanh nghiệp. Chỉ như vậy Việt Nam mới có thể xây dựng lực lượng nhân tài số mạnh mẽ, đáp ứng được nhu cầu phát triển của đất nước trong thời gian tới.

Hội thảo “Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực số cho Việt Nam” không chỉ bàn thảo về những thách thức hiện tại mà còn đưa ra các chiến lược cụ thể nhằm thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong kỷ nguyên số. Đây thực sự là một bước đi quan trọng cho Việt Nam trên con đường chuyển mình thành một nền kinh tế số phát triển, bền vững và cạnh tranh hơn.

Hoàng Hà