Trong bối cảnh toàn cầu hóa, các dịch vụ truyền thông, đặc biệt là những dịch vụ dựa trên mạng tốc độ cao và hiệu suất cao, đã trở thành nền tảng cho sự phát triển của kinh tế số, xã hội số.

Trên thế giới, tính đến quý 2/2024, đã có 285 nhà mạng tại 114 quốc gia triển khai 5G, trong khi các dịch vụ truy cập không dây cố định (FWA) được 136 nhà mạng cung cấp tại 66 quốc gia. Đáng chú ý, số lượng kết nối 5G toàn cầu đã vượt 1,6 tỷ trong năm 2023 và dự kiến sẽ đạt trên 2 tỷ trong năm 2024 với tốc độ tăng trưởng thuê bao ấn tượng 30%.

Công nghệ 5G cũng đang thúc đẩy xu hướng sử dụng dữ liệu di động ngày càng tăng, nhờ sự phổ biến của điện thoại thông minh và các ứng dụng đa phương tiện hiện đại như thực tế mở rộng (XR) và trò chơi trực tuyến.

Triển khai 5G đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy chuyển đổi số và phát triển kinh tế

Kỷ nguyên 5G không chỉ mang lại cơ hội cho các ngành công nghiệp mà còn đặt nền móng cho một xã hội số hóa hiện đại và phát triển bền vững. Ngày 28/11 vừa qua, GSMA đã công bố báo cáo “Accelerating 5G in Vietnam” (Thúc đẩy 5G tại Việt Nam), đánh giá về quá trình lập kế hoạch và triển khai phổ tần 5G tại Việt Nam.

Báo cáo phân tích những thách thức lớn trong việc đảm bảo tài nguyên phổ tần đủ để hỗ trợ mạng 5G, đặc biệt tại các băng tần trung vốn là nền tảng cho việc mở rộng và phát triển công nghệ này. Ngoài ra, báo cáo đưa ra các khuyến nghị về cách tiếp cận tối ưu để giải quyết các vấn đề hiện tại, đồng thời tối ưu hóa tài nguyên phổ tần nhằm tận dụng tiềm năng phát triển của 5G.

Theo đó, GSMA cho biết Việt Nam là quốc gia đang đạt nhiều thành tựu kinh tế vượt bậc với tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đầu người cao, việc triển khai 5G đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy CĐS và phát triển kinh tế.

Đi sâu vào chi tiết hơn, Báo cáo cho biết Việt Nam đã chứng kiến ​​sự tăng trưởng đáng kể trên thị trường di động, với tỷ lệ thâm nhập băng thông rộng di động đạt 120,5% tính đến quý 2/2024, so với chỉ 11,5% vào năm 2010. Đáng chú ý, phạm vi phủ sóng dịch vụ 3G và 4G tại Việt Nam là 99,9% vào cuối năm 2023.

Trong khi các dịch vụ 5G đã sẵn sàng tại một số khu vực nhất định ở Hà Nội, TP. HCM và các thành phố khác kể từ năm 2023, thì năm 2024 đã chứng kiến ​​sự triển khai nhanh chóng của công nghệ này trên toàn quốc. Đến năm 2030, số lượng kết nối 5G dự kiến ​​sẽ vượt quá 90 triệu với mạng 5G phủ sóng hơn 99% dân số.

Năm 2024 đánh dấu bước tiến quan trọng với các cuộc đấu giá phổ tần thành công, bao gồm các phổ tấn 2,6 GHz và 3,5 GHz, qua đó tăng gấp đôi lượng phổ tần trung bình được phân bổ. Điều này không chỉ tạo điều kiện cho việc triển khai 5G mà còn đẩy nhanh tiến trình CĐS quốc gia, hứa hẹn mang lại sự tăng trưởng kinh tế bền vững trong tương lai.

“Việt Nam là một trong những quốc gia năng động và phát triển nhanh nhất châu Á với quá trình CĐS đang diễn ra trên nhiều lĩnh vực của nền kinh tế. Đấu giá thành công phổ tần 2,6 GHz và 3,5 GHz vào năm 2024 đã mở đường cho việc triển khai thương mại 5G trên toàn quốc”, Báo cáo “Accelerating 5G in Vietnam” viết.

Các ứng dụng 5G cho doanh nghiệp đang ngày càng phổ biến trong nhiều ngành, đặc biệt ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Các nhà mạng sử dụng quy mô và tính tiện ích của công nghệ 5G để phát triển các giải pháp số sáng tạo, đáp ứng các mục tiêu của Công nghiệp 4.0. Công nghệ 5G cùng với IoT đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy CĐS, góp phần tăng trưởng kinh tế và đáp ứng nhu cầu kết nối cao hơn trong thập kỷ tới.

Tầm quan trọng của phổ tần tầm trung đối với 5G

Phổ tần số trong băng tần trung (mid-band spectrum) đóng vai trò then chốt trong việc triển khai và phát triển mạng 5G trên toàn cầu. Đây là loại phổ tần lý tưởng vì nó kết hợp tốt giữa phạm vi phủ sóng rộng và khả năng truyền tải dữ liệu cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dùng. Trong kỷ nguyên số hóa, các băng tần trung, như 2,6 GHz, 3,5 GHz và 6 GHz, được xem là nền tảng cho các dịch vụ 5G tiên tiến, từ phát trực tuyến chất lượng cao đến các ứng dụng công nghiệp.

Phổ tần trong băng tần trung đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu dữ liệu ngày càng tăng và hiện thực hóa các mục tiêu mà tầm nhìn 5G của Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU) đặt ra. Để vận hành hiệu quả mạng 5G, mỗi nhà mạng di động cần truy cập ít nhất 100 MHz phổ tần trung bình. Dự kiến đến năm 2030, trung bình mỗi quốc gia sẽ cần 2 GHz phổ tần tầm trung để đảm bảo hoạt động và mở rộng mạng di động.

Theo ước tính của GSMA, các băng tần trung (mid-band) sẽ đóng góp hơn 610 tỷ USD vào GDP toàn cầu vào năm 2030, chiếm gần 65% tổng giá trị kinh tế - xã hội mà 5G tạo ra. Riêng tại Đông Nam Á, các dịch vụ 5G dựa trên các băng tần trung dự kiến sẽ tăng thêm 35 tỷ USD, tương đương 0,64% GDP khu vực. Những con số này nhấn mạnh sự cần thiết của việc đầu tư vào các băng tần trung, không chỉ để đáp ứng nhu cầu hiện tại mà còn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững trong tương lai.

Kỷ nguyên 5G mang lại nhiều tiềm năng to lớn, hứa hẹn mở ra vô số ứng dụng mới trong các ngành công nghiệp tại Việt Nam và góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Mặc dù Việt Nam đã thành công trong các cuộc đấu giá băng tần 2,6 GHz và 3,5 GHz, vẫn còn thiếu hụt đáng kể phổ tần trong băng tần trung, với chỉ 660 MHz được phân bổ cho các dịch vụ di động. Để tận dụng tối đa những cơ hội này, việc tiếp tục phát huy động lực hiện tại và đưa ra các quyết định chiến lược là điều cần thiết, đặc biệt trong việc ưu tiên phát triển hạ tầng và phổ tần 5G. Các hành động cụ thể bao gồm:

Cung cấp thêm băng tần 5G: Việt Nam cần nhanh chóng phân bổ thêm phổ tần trong các băng tần 700 MHz, 2,3 GHz, 3,5 GHz, và 26 GHz. Việc này sẽ đảm bảo nhu cầu kết nối của 5G được đáp ứng và tránh tình trạng thiếu hụt phổ tần.

Giá phổ tần hợp lý: Khi gia hạn hoặc đấu giá phổ tần như 900 MHz và 1.800 MHz, mức giá dự trữ nên phản ánh đúng mức đầu tư mạng của các nhà cung cấp dịch vụ, đồng thời tạo điều kiện để các cuộc đấu giá xác định giá thị trường thông qua cạnh tranh lành mạnh.

Kế hoạch dài hạn cho phổ tần: Chuẩn bị cho việc phân bổ thêm phổ tần 3,5 GHz sau khi vệ tinh Vinasat-1 ngừng hoạt động vào năm 2027. Đồng thời, xem xét khai thác các băng tần mới như 600 MHz, 4,8 GHz, và 6 GHz trong kế hoạch phát triển từ 2025 - 2030.

Đồng bộ với quốc tế: Phối hợp với các nước trong khu vực để đảm bảo hệ thống mạng sử dụng phổ tần đồng bộ, tránh nhiễu sóng và tối ưu hóa kết nối.

Những hành động này sẽ giúp Việt Nam triển khai hạ tầng 5G mạnh mẽ, tạo điều kiện cho các ứng dụng công nghệ hiện đại và hỗ trợ sự phát triển kinh tế bền vững. Đặc biệt, Báo cáo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc định giá phổ tần hợp lý để không chỉ duy trì đà phát triển hiện tại mà còn khuyến khích sự đổi mới và tăng trưởng bền vững trong lĩnh vực viễn thông. Đây là cơ sở để Việt Nam nâng cao khả năng cạnh tranh trên trường quốc tế, đồng thời đáp ứng nhu cầu kết nối ngày càng tăng của người dân và doanh nghiệp.

Thông tin chi tiết về Báo cáo “Accelerating 5G in Vietnam” tại đây./.

Anh Minh