Ngoại giao Việt Nam bắt nguồn từ khát vọng hòa bình, độc lập và tự do. Trong suốt chiều dài lịch sử đấu tranh, từ kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ đến các cuộc đàm phán quốc tế như Hội nghị Genève (1954) và Hiệp định Paris (1973), Việt Nam đã khéo léo kết hợp sức mạnh dân tộc với sự ủng hộ quốc tế để giành thắng lợi.

Triết lý ngoại giao của Chủ tịch Hồ Chí Minh, dựa trên nguyên tắc "dĩ bất biến, ứng vạn biến", đã giúp Việt Nam ứng phó linh hoạt với những thách thức trong các thời kỳ khác nhau. Từ việc tận dụng sự ủng hộ của các nước Xã hội chủ nghĩa và phong trào giải phóng dân tộc, đến xây dựng mối quan hệ quốc tế dựa trên lợi ích chung, Việt Nam đã khẳng định vai trò là một quốc gia yêu chuộng hòa bình, kiên cường trong bảo vệ chủ quyền.

Sau khi thống nhất đất nước năm 1975, đặc biệt là từ Đổi mới (1986), ngoại giao Việt Nam đã chuyển mình mạnh mẽ, thúc đẩy hội nhập quốc tế và xây dựng vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Quyết định gia nhập ASEAN (1995), WTO (2007), và tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP, RCEP, đã minh chứng cho tầm nhìn chiến lược của ngoại giao Việt Nam.

Việt Nam không chỉ là một thành viên tích cực mà còn đóng vai trò dẫn dắt tại các diễn đàn quan trọng. Trong nhiệm kỳ ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (2020 - 2021), Việt Nam đã tích cực thúc đẩy các vấn đề toàn cầu như giải quyết xung đột, bảo vệ phụ nữ và trẻ em trong chiến tranh, và thúc đẩy hợp tác quốc tế ứng phó với đại dịch COVID-19.

Ngoại giao kinh tế đã trở thành một trụ cột trong chính sách đối ngoại của Việt Nam, hỗ trợ tích cực cho sự phát triển đất nước. Bằng cách tận dụng các cơ hội từ mạng lưới hơn 15 hiệp định thương mại tự do (FTA), Việt Nam đã trở thành một trong những nền kinh tế xuất khẩu hàng đầu khu vực. Ngoại giao kinh tế cũng là cầu nối thu hút các nguồn lực đầu tư, công nghệ và tri thức từ nước ngoài, góp phần đưa đất nước tiến tới mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Là một quốc gia từng trải qua chiến tranh và khát vọng độc lập, Việt Nam luôn dành sự ủng hộ mạnh mẽ cho phong trào giải phóng dân tộc và bảo vệ quyền con người. Việt Nam đã và đang chia sẻ kinh nghiệm phát triển kinh tế, ổn định xã hội, và xây dựng hòa bình với nhiều quốc gia ở châu Phi, châu Mỹ Latinh và châu Á.

Thông qua các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, Việt Nam đã cử hàng trăm sỹ quan quân đội và lực lượng y tế tham gia tại các điểm nóng trên thế giới. Điều này thể hiện cam kết của Việt Nam đối với hòa bình và an ninh toàn cầu, đồng thời khẳng định trách nhiệm của một quốc gia thành viên tích cực trong cộng đồng quốc tế.

Với chính sách đối ngoại "đa phương hóa, đa dạng hóa", Việt Nam đã xây dựng quan hệ đối tác chiến lược và toàn diện với hơn 30 quốc gia, bao gồm các cường quốc và các đối tác khu vực. Sự phát triển này không chỉ mang lại lợi ích song phương mà còn góp phần thúc đẩy hợp tác khu vực và toàn cầu.

Ngoại giao văn hóa và giáo dục cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá hình ảnh đất nước. Các di sản văn hóa của Việt Nam, như Áo dài, phở, và các di sản thế giới được UNESCO công nhận, đã trở thành cầu nối xây dựng hiểu biết và đoàn kết giữa các dân tộc. Việt Nam còn tích cực tham gia vào các sáng kiến quốc tế về giáo dục, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Trong thế kỷ 21, ngành Ngoại giao Việt Nam tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, chủ động thích ứng với những thách thức mới. Với tinh thần "nâng tầm và đổi mới", ngoại giao Việt Nam sẽ không chỉ tập trung vào lợi ích quốc gia mà còn đóng vai trò tích cực trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu, xây dựng một thế giới hòa bình, công bằng và bền vững.

Ngoại giao Việt Nam đã, đang và sẽ tiếp tục đóng vai trò là cầu nối giữa Việt Nam với thế giới, đồng thời là biểu tượng của tinh thần hòa bình, hợp tác và tiến bộ. Với nền tảng vững chắc từ lịch sử, cùng với sự đổi mới và tầm nhìn chiến lược, Ngoại giao Việt Nam không chỉ bảo vệ lợi ích quốc gia mà còn góp phần xây dựng một thế giới hòa bình, công bằng và phát triển bền vững.

Những đóng góp đó không chỉ nâng cao vị thế Việt Nam mà còn là minh chứng rõ nét cho trách nhiệm của một dân tộc yêu chuộng hòa bình và luôn hướng đến tương lai tươi sáng của nhân loại. Đó là tầm nhìn, là mục tiêu và cam kết chắc chắn của Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế hôm nay và mai sau./.

Linh Linh